क्षेप

{ kṣēpḥ }

A dictionary, Marathi and English

   in order to adapt it closely and accurately. 5 क्षेपक is further A stanza, sentence &c. inserted into the writings of one man by another. This may be, but is not necessarily, an interpolation or passage surreptitiously foisted in. 6 A single time or occasion; an instance of occurrence: also a single operation or action, or the whole period occupied by it; as देताक्षेपें, घेताक्षेपें, पाहताक्षेपीं, जेवताक्षेपीं. See the examples under the third sense of खेप; noting that, whilst खेप enjoys all freedom, क्षेप appears especially in the oblique cases.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Throwing. Celestial latitude. A single time or occasion.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ टाकणें ; फेकणें ; खर्च करणें ; घालविणें . कालधन - आयुष्य - वृत्ति - कर्म - धैर्य - क्षेप . २ दूर पाठविणें . ३ खगोल अक्षांश . ४ क्षेपक ; ग्रहादिकांचें सिध्द झालेलें गणित स्पष्ट व्हावें इत्याद्यर्थ त्यांत मिळवावा किंवा उणा करावा म्हणून सांगितलेला अंकराशि . ५ कोणेक ग्रंथकाराचे ग्रंथांत इतरानें घातलेले श्लोक , वाक्य इ० ; प्रक्षिप्त मजकूर ; क्षेपक . ६ एकच प्रसंग , वेळ , एकच गोष्ट , प्रसंग , क्रिया इ० . याला लागलेला सबंध काळ ; अवकाश . देतां क्षेप , घेतां क्षेपें , जेवतां क्षेपीं . खेप पहा . ७ विलंब . ८ अनादर [ सं . ]
०निक्षेप   क्रिवि . न चुकतां ; खात्रीनें ; निश्चयानें ; टाकोटाक ; खास . तों भाऊसाहेब क्षेपनिक्षेप आले . - भाब ८८ . त्यास क्षेपनिक्षेप आज्ञा करून इकडे रवाना करावें . - पेद १ . ५५ .
०पात  पु. ( ज्यो . ) दोन ग्रहांच्या कक्षा ज्या एका बिंदूंतून एकमेकांस छेदून जातात तो पात ; ग्रहकक्षेचा आरोह छेदन बिंदु .
०वृत्त   न , ग्रहाची कक्षा ; विमंडल .
०सूत्र  न. खगोल रेखांशवृत्त . क्षेपक - पु . क्षेप अर्थ ४ , ५ पहा . क्षेपणी - स्त्री . ( काव्य ) वल्हें ; क्षपणी . क्षेपणें - उक्रि . १ टाकणें ; फेकणें . २ दूर पाठविणें . क्षेप्ता - वि . १ क्षेपक ; फेंकणारा ; टाकणारा . २ पाठविणारा .

A Sanskrit English Dictionary

क्षेप  m.  a m. a throw, cast, [W.]
   throwing, casting, tossing, [W.]
   stretching (as of the legs), [Suśr.]
   a clap (of wings), [R. iv, 62, 12]
अपटी-क्ष्°   a stroke (of an oar &c.), [L.] ( cf., दृष्टि-क्ष्°, भ्रूक्ष्°, सटा-क्ष्°)

ROOTS:

अपटी क्ष्°

   moving to and fro, [Megh. 47]
   sending, dismissing, [W.]
   laying on (as paint &c.) besmearing, [L.]
लङ्घन   transgressing (), [L.]
   delay, procrastination, dilatoriness, [Sarvad.]
मनः-क्ष्°   ‘loss’ See

ROOTS:

मनः क्ष्°

   accusation, [Yājñ. ii, 210]
   ( [Pāṇ. 2-1, 26 and 5-4, 46]) insult, invective, abuse, reviling, [MBh. i, 555; iii, 631]; [Yājñ. ii, 204 and 211]
   disrespect, contempt, [L.]
   pride, haughtiness, [L.]
   application of a term to something else, [Bādar. iv, 1, 6] Sch.
   a nosegay, [L.]
   (in arithm.) an additive quantity, addendum
   the astronomical latitude, [Sūryas.]; [Gol.]
क्षेप    b °पक, °पन, &c. See √ क्षिप्.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

क्षेपः [kṣēpḥ]   [क्षिप्-घञ्]
   Throwing, tossing, casting, moving about, movement (of limbs); कुन्दक्षेपानुगम [Me.49;] भ्रूक्षे- पमात्रानुमतप्रवेशाम् [Ku.3.6.]
   A throw, cast.
   Sending, dispatching.
   Depression; striking down.
   Transgressing.
   Passing away (time); कालक्षेपः.
   Delay, dilatoriness.
   Insult, abuse; क्षेपं संप्राप्तवांस्तत्र [Rām.12.49.56;] क्षेपं करोति चेद्दण्ड्यः [Y.2.24;] किं क्षेपे. [P.II.1.64.]
   Disrespect, contempt.
   Pride, haughtiness.
   A nosegay.
   A stroke (of an oar &c.).
   Laying on (as a paint &c.), besmearing.
   (in arith.) Addendum.
   The astronomical latitude; Golādh. -Comp.
-दिनम्   See क्षयतिथि.
-पातः   the point where the planets and the moon pass the ecliptic; [Golādh.6.14,2.]
-वृत्तम्   the course of the planets and of the moon; ibid. 5.13.
क्षेप [kṣēpa]   &c. See under क्षिप्.

Shabda-Sagara

क्षेप  m.  ( -पः)
   1. Sending, dismissing.
   2. Throwing, casting.
   3. Pride, haughtiness.
   4. Delay, dilatoriness.
   5. Disrespect, contempt.
   6. Pas- sing away time,
   7. Abuse, reviling.
   8. A clump of flowers, &c.
   9. (In arithmetic, &c.) Additive quantity, addendum.
    E. क्षिप् to throw affix घञ्.

ROOTS:

क्षिप् घञ्