निमित्तम्

{ nimittam }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

निमित्तम् [nimittam]   [नि-मिद्-क्त [Tv.] ]
   A cause, motive, ground reason; निमित्तनैमित्तिकयोरयं क्रमः [Ś.7.3.]
   The instrumental or efficient cause (opp. उपादान); धर्मार्थकाममोक्षाणां निमित्तान्यविरोधतः [Bhāg.3.7.32.]
   Any apparent cause, pretext; निमित्तमात्रं भव सव्यसाचिन् [Bg.11.33;] निमित्तमात्रेण पाण्डवक्रोधेन भवितव्यम् [Ve.1.]
   A mark, sign, token.
   A butt, mark, target; निमित्ते दूरपातित्वे लघुत्वे दृढवेधने [Mb.7.74.23;] निमित्तादपराद्धेषोर्धानुष्कस्येव वल्गितम् [Śi.2.27.]
   An omen, prognostic (good or bad); निमित्तं सूचयित्वा [Ś.1;] निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव [Bg.1.31;] [R.1.86;] [Ms.6.5;] [Y.1.23;3.171.]
   Means of knowledge; तस्य निमित्तपरीष्टिः [MS.1.1.3.]
   Function, ceremony; एतान्येव निमित्तानि मुनीनामूर्ध्वरेतसाम् (कर्तव्यानि); [Mb.12.61.6.] (निमित्त is used at the end of comp. in the sense of 'caused or occasioned by'; किन्निमित्तोऽयमातङ्कः [Ś.3.] निमित्तम्, निमित्तेन, निमित्तान् 'because of', 'on occount of'.)-Comp.
-अर्थः   the infinitive mood (in gram). -आवृत्तिःf. dependence on a special cause.
-कारणम्, हेतुः   an instrumental or efficient cause.
-कालः   a specific time.-कृत् m. a crow
-ज्ञ a.  a. acquainted with omens (as an astrologar).
   धर्मः expiation.
   an occasional rite.-नैमित्तिकम् (du.) cause and effect; निमित्तनैमित्तिकयोरयं क्रमः [Ś.7.3.]
-परीष्टि  f. f. scrutiny of the means (of knowing); तस्य निमित्तपरीष्टिः [MS.1.1.3.]
-मात्रम्   the mere efficient cause or instrument; [Bg.11.33.]
-विद् a.  a. knowing good or bad omens. (-m.) an astrologer.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : कारणम्, कारणम्