शांत

हिन्दी (hindi) WN

 adjective  जो चंचल न हो   Ex. वह शांत स्वभाव का व्यक्ति है ।

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति स्वभाव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शान्त गंभीर गम्भीर सौम्य संजीदा अचंचल अचपल स्थिर ठंडा ठंढा ठण्डा ठण्ढा ठन्डा ठन्ढा गहबर अनवगाह अनवगाह्य अनुद्धत

Wordnet:

asm গহীন

bd गोसो गोथौ

ben গম্ভীর

guj ગંભીર

kan ಗಂಭೀರ

kas بوٚرُد بار , اوٚب گوٚب

kok थीर

mal ഉറച്ച

mar शांत

mni ꯐꯤꯔꯦꯞ꯭ꯍꯣꯡꯒꯟꯗꯕ

nep गम्भीर

ori ଗମ୍ଭୀର

pan ਗੰਭੀਰ

san गम्भीर

tam கம்பீரமான

tel గంభీరమైన

urd سنجیدہ , متین , بردبار , حلیم , صابر , متحمل

 adjective  जो उद्विग्न न हो   Ex. मोहन का जीवन शांत है ।

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शान्त प्रशान्त निरुद्विग्न अविकल अव्याकुल प्रशांत श्रांत निभृत अनाकुल अव्यग्र विश्रब्ध निराकुल कूल

Wordnet:

asm নিৰুদ্বিগ্ন

bd गोजोन गोनां

ben শান্ত

guj શાંત

kan ಶಾಂತವಾದ

kas پُر سَکوٗن

kok शांत

mal ശാന്തമായ

mar शांत

nep शान्त

ori ଶାନ୍ତ

pan ਸ਼ਾਂਤ

san शान्त

tam அமைதியான

tel శాంతివంతమైన

urd پرسکون , خاموش , پرامن , غیرمضطرب

 adjective  जिसके स्वभाव में क्रोध या आवेश न हो   Ex. रोहित का शांत स्वभाव सबको अच्छा लगता है ।

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

ठंडा अचंड अचण्ड शान्त ठण्डा ठंढा ठण्ढा ठन्डा ठन्ढा

Wordnet:

bd गोजोन

kas نَرٕم

mni ꯏꯪ ꯇꯞꯄ

tel శాంతము

urd پرسکون , سرد , ٹھنڈا , دھیما , شانت

 adjective  जिसमें किसी प्रकार का शब्द या ध्वनि न हो   Ex. वह शांत वन से गुज़रते हुए डर रहा था ।

MODIFIES NOUN:

तत्त्व अवस्था क्रिया

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शान्त खामोश निरव नीरव रवरहित निःशब्द निश्शब्द शब्दरहित अघोष अशब्द शब्दहीन ध्वनिरहित

Wordnet:

asm শ্্ব্দহীন

bd नोजोम

ben নীরব

guj નીરવ

kan ನಿಶ್ಯಬ್ಧವಾದ

kas خاموش

kok किण्ण

mar नीरव

mni ꯃꯤꯆꯤꯛ ꯃꯤꯔꯥꯎꯈꯣꯜ꯭ꯇꯥꯗꯕ

nep सुनसान

ori ନିଶବ୍ଦ

pan ਸ਼ਬਦਹੀਣ

san निःशब्द

tel నిరవ్

urd سنسان , غیر آباد , پرسکون

 noun  मनु का एक पुत्र   Ex. शांत का वर्णन मनुस्मृति में मिलता है ।

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

शान्त

Wordnet:

kas شانٛت

urd شانت

 adjective  जिसमें तरंगें न उठ रही हों   Ex. श्याम शांत जल में पत्थर फेंक रहा है ।

MODIFIES NOUN:

जल जलीय धरातल

ONTOLOGY:

संबंधसूचक (Relational) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शान्त अतरंगित स्थिर

Wordnet:

bd दिमोल दै

ben শান্ত

guj શાંત

kan ಸ್ಥಿರವಾದ

kas خاموش

mni ꯑꯇꯨꯡꯕ

ori ଶାନ୍ତ

tam சலனமற்ற

tel శాంతంగా వున్న

urd ساکت , پرسکون , خاموش , ٹھہرا

   See : अप्रवाहित, धैर्यवान, स्थिरचित्त, मौन, चुपचाप, ठंडा, शांत रस

प्राचीन चरित्रकोश

शांत n.  अहन् अथवा आप नामक वसु के चार पुत्रों में से एक । इसके अन्य तीन भाइयों के नाम शम, ज्योति एवं मुनि थे [म. आ. ६०.२२] ; [मत्स्य. ५.२२] ।
शांत II. n.  (स्वा. प्रिय.) एक राजा, जो प्रियव्रतपुत्र इध्मजिहृ राजा का पुत्र था । प्लक्षद्वीपान्तर्गत एक ‘वर्ष’ पर इसका राज्य था [भा. ५.२०.३] ।
शांत III. n.  (सो. पुरूरवस्.) एक राजा, जो आयु राजा का पुत्र था [ब्रह्मांड. ३.३.२४] ।
शांत IV. n.  तामस मनु के पुत्रों में से एक ।
शांत V. n.  एक राजा, जो दुर्दम राजा की पत्‍नी सुभद्रा का पिता था [मार्क. ७२.४५] ; दुर्दम १. देखिये ।

कोंकणी (Konkani) WN

 adjective  जें अस्वस्थ ना अशें   Ex. मोहनाची जीण शांत आसा

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

सुसेगाद

Wordnet:

asm নিৰুদ্বিগ্ন

bd गोजोन गोनां

ben শান্ত

guj શાંત

hin शांत

kan ಶಾಂತವಾದ

kas پُر سَکوٗن

mal ശാന്തമായ

mar शांत

nep शान्त

ori ଶାନ୍ତ

pan ਸ਼ਾਂਤ

san शान्त

tam அமைதியான

tel శాంతివంతమైన

urd پرسکون , خاموش , پرامن , غیرمضطرب

 adjective  जाच्या स्वभावांत राग नाशिल्लो असो   Ex. रोहीताचो शांत स्वभाव सगल्यांक आवडटा

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

थंड शितळ नम्र

Wordnet:

bd गोजोन

hin शांत

kas نَرٕم

mni ꯏꯪ ꯇꯞꯄ

tel శాంతము

urd پرسکون , سرد , ٹھنڈا , دھیما , شانت

 adjective  जें रागार ना अशें   Ex. शांत व्यक्ती सगल्यांकूच आवडटा

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

asm অক্রোধী

bd रागा गैयि

ben ক্রোধহীন

guj અક્રોધી

hin अक्रोधी

kan ಸಿಟ್ಟಿರದ

kas شَرارتہٕ روٚس

mal കോപമില്ലാത്ത

mar अक्रोधी

mni ꯁꯥꯎꯒꯟꯗꯕ

nep अक्रोधी

ori କ୍ରୋଧହୀନ

pan ਕ੍ਰੋਧਹੀਣ

san अक्रोधिन्

tam கோபமில்லாத

tel కోపంలేని

urd غصہ نہیں کرنے والا , ناراض نہیں ہونے والا , غیرعتابی

 adjective  आवाजा बगर वा जंय आवाज ना असो   Ex. रात शांत आशिल्ली आनी तो टेरासाचेर उबो रावून नक्षत्रां पळयतालो

MODIFIES NOUN:

वस्तू

SYNONYM:

मोनें ओग्गी गप

Wordnet:

asm নিজম

ben নিঃশব্দ

guj નીરવ

mni ꯃꯤꯆꯤꯛ ꯃꯤꯔꯥꯎꯈꯣꯜ꯭ꯇꯥꯗꯕ

ori ନିଶବ୍ଦ

san निःशब्द

tel నిశ్శబ్ధమైన

urd خاموش , پرسکوت , ساکت , ٹہری ہوئی ,

 adjective  उद्वेग वा व्याकूळटाये बगरचें   Ex. शांत मनांत देवाचें ध्यान करूंक जाय

MODIFIES NOUN:

अवस्था मन

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

asm অনুদ্বিগ্ন

bd गोनो गोथो गैयालाबा

guj અનુદ્વિગ્ન

hin अनुद्विग्न

kan ಅನುದ್ವೇಗ

kas پُر سٕکوٗن

mal വ്യാകുലതയില്ലാത്ത

mni ꯆꯔꯥꯡꯅꯗꯕ

nep अविकल

ori ଅନୁଦ୍‌ବିଗ୍ନ

pan ਸ਼ਾਤ

tel వ్యాకులతలేని

urd پرسکون , غیرمضطرب , آسودہ , مطمئن , جمع خاطر

 adjective  मस्ती न्हय असो   Ex. शांत हतयाक महावत खावंक घालतालो

MODIFIES NOUN:

जीव

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

नमळायेचो

Wordnet:

asm অপ্রমাদ

bd फाग्लानङि

ben যে পাগল হয়নি

kan ಅಮಲೇರದ

kas ہوشَن منٛز , مغض دار

mal ഭ്രാന്ത് ഇല്ലാത്ത

mar न मस्तवलेला

mni ꯉꯥꯎꯗꯕ

ori ଅପ୍ରମତ୍ତ

pan ਮਸਤ

tel అహంకారం లేని

urd باہوش , باخبر

 noun  मनूचो एक पूत   Ex. शांताचें वर्णन मनुस्मृतींत मेळटा

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas شانٛت

urd شانت

 adjective  आवाजा बगर वा जंय आवाज ना असो   Ex. रात शांत आशिल्ली आनी तो टेरासाचेर उबो रावून नक्षत्रां पळयतालो

SYNONYM:

मोनें ओग्गी गप

   See : भोळो, थंड, थीर, थीर चित्ताचो

A dictionary, Marathi and English

   śānta f Popular contraction of शांति.
   Quieted, calmed, composed, appeased, pacified: also quiet, calm, tranquil, serene, not excited or agitated: also mild, gentle, bland, not vehement, impetuous, furious &c.

Aryabhushan School Dictionary

  f  Composing; composure. Stoicism; any expiatory rites. Fig. Death.
 p   Quieted, calmed. Mild; quiet.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 वि.  थंड , निर्विकार , विश्चल , संतुष्ट , संयमी , समाधानी , सुशील , सौम्य ;
 वि.  विझलेला ( अग्नी ).

मराठी (Marathi) WN

 adjective  चंचल नाही असा   Ex. राम हा शांत स्वभावाचा मुलगा आहे.

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती स्वभाव

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

गंभीर स्थिर

Wordnet:

asm গহীন

bd गोसो गोथौ

ben গম্ভীর

guj ગંભીર

hin शांत

kan ಗಂಭೀರ

kas بوٚرُد بار , اوٚب گوٚب

kok थीर

mal ഉറച്ച

mni ꯐꯤꯔꯦꯞ꯭ꯍꯣꯡꯒꯟꯗꯕ

nep गम्भीर

ori ଗମ୍ଭୀର

pan ਗੰਭੀਰ

san गम्भीर

tam கம்பீரமான

tel గంభీరమైన

urd سنجیدہ , متین , بردبار , حلیم , صابر , متحمل

 adjective  उग्र वा क्षुब्ध नाही असा   Ex. रोहित हा शांत स्वभावाचा मुलगा आहे.

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

bd गोजोन

hin शांत

kas نَرٕم

mni ꯏꯪ ꯇꯞꯄ

tel శాంతము

urd پرسکون , سرد , ٹھنڈا , دھیما , شانت

 noun  मनुचा मुलगा   Ex. मनुस्मृतीत शांत विषयी माहिती मिळते.

ONTOLOGY:

पौराणिक जीव (Mythological Character) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas شانٛت

urd شانت

 adjective  उद्विग्न नसलेला   Ex. मोहन नेहमी शांत असतो.

MODIFIES NOUN:

व्यक्ती

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

प्रशांत अनुद्विग्न

Wordnet:

asm নিৰুদ্বিগ্ন

bd गोजोन गोनां

ben শান্ত

guj શાંત

hin शांत

kan ಶಾಂತವಾದ

kas پُر سَکوٗن

kok शांत

mal ശാന്തമായ

nep शान्त

ori ଶାନ୍ତ

pan ਸ਼ਾਂਤ

san शान्त

tam அமைதியான

tel శాంతివంతమైన

urd پرسکون , خاموش , پرامن , غیرمضطرب

   See : थंड, स्वस्थ, शांतरस, स्थिर, स्थिरचित्त, निःशब्द

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ नवरसांपैकीं एक रस . संसाराची निःसारता , उपरति , सत्समागम इ० वर्णनांत हा योजतात . देशियेचेनि नागरपणें । शांतु शृंगारातें जिणें । - ज्ञा १० . ४२ . २ ( नृत्य ) डोळयाच्या पापण्या अर्धवट मिटणें , हा शांतरसाचा अभिनय आहे . - स्त्री , शांति ( ७ , १२ ) पहा . - वि . १ शांतियुक्त ; क्षुब्ध नसलेला ; निर्विकार ; निर्द्वेषी . २ संतुष्ट ; समाधानी . ३ सत्त्वगुणी ; सुशील . ( माणूस , स्वभाव , वागणूकसंबंधीं ). ४ थंड ; गार ; शमलेला ; विझलेला ( अग्नि , दिबा , इ० ). [ सं . शम् ‍ - शांत होणें ]
०दांत वि.  १ अगदीं शांत ; थंड ; सौम्य . २ संयमी ; मनावर ताबा असणारा . शांतवन - न . १ शांति ; उपशमन . २ सांत्वन . करी पुत्रांचें समाधान । शांतवन कुंतीचें । - मुआ २८ . १०३ . शांतता - स्त्री . १ शांति ; संतोष ; समाधान . २ स्थिरस्थावर ; राग , क्षोभ , इ० चें प्रदर्शन नसणें . ३ निवांतपणा ; गडबड नसणें . शांति पहा . शांतविणें - क्रि . शांत करणें ; सांत्वन करणें . शांति - स्त्री . १ थांबणें ; शमन ; उपशमन . रोग - क्रोध - ज्वर - शांति २ शांतता ; स्थिरता ; स्वस्थता . ४ मंदता ; सौम्यत्व ; मृदुता . ५ वैराग्य ; विरागीपणा ; निर्विकारता . ६ समाधान ; संतुष्टापणा . ७ दुष्ट पिशाच्च , ग्रह वगैरेची पीडा दूर व्हावी म्हणून करावयाचीं जप , पूजा , मंत्रपठण वगैरे कर्मे . अरिष्ट शांति . ८ धार्मिक समारंभातील आकस्मिक उद्भवणारीं संकटें व अशुभ गोष्टी टळाव्यात म्हणून आगाऊ केलेलें कर्म . ९ ( ल . ) संसारापासून मुक्तता ; जीवितकष्टापासून सोडवणूक ; मृत्यु . १० शांत रस . जेथ साहित्य आणि शांति । हे रेखा दिसे बोलती । - ज्ञा ४ . २१८ . ११ मोक्ष ; ब्रह्म ; अंतिम साध्य . तयातेंचि गिंवसित । तें ज्ञान पावे निश्चित । जयामाजी अचुंबित । शांति असे । - ज्ञा ४ . १८९ . १२ पीडा त्रास वगैरेपासून सुटका ; एखाद्या पीडाकारक मनुष्याची केलेली समजूत ; तृप्ति ; पीडेचें निवारण ; शांत . ( क्रि० करणें , होणें ). [ सं . ] शांतिक , शांतिकर्म - न . १ अरिष्ट ; त्रास ; पीडा ; यांच्या निवारणासाठीं शास्त्रांत सांगितल्याप्रमाणें करावयाचा विधि ; शांति ; अरिष्ट - निवारक - कर्म . २ ( व . गो . ) ऋतुशांतीचा विधि ; गर्भाधान . - वि . १ शांतिकारक ; शांतता प्रस्थापक ; प्रशमन , उपशमन करणारे . २ आराधणारा ; आळवणारा ; आराधक ; प्रसन्नकारक ; शांतिकर - प्रद - कारक - दायक . [ सं . ] शांतिक पौष्टिक - न . अनिष्ठ निरसनार्थ केलेलीं कर्मे . [ सं . ] ( अप . ) शांतिपुष्टिक , शांतिपाठ - पु . १ बाळ बाळंतिणीला कसलीहि बाधा होऊं नये म्हणोन किंवा एरव्हींहि मांगल्यासाठीं करतात तो वेदमंत्रांचा पाठ ; मंत्रांचें पठण . २ ( ल . ) संकटें , अडचणी किंवा त्रास दूर करण्याची युक्ति , कला . ३ ( ल . ) एकसारखें जोरजोरानें रागें भरणें ; शिव्या देणें . [ सं . ] शांतिब्रह्म , शांतिमैंद - न . १ अतिशय शांतवृत्तीचा मनुष्य , धीर , गंभीर आणि शांत असा माणूस . २ वरून शांतवृत्ती दाखवून आंतून द्वेष मत्सरानें जळणारा . [ सं . ] शांतिरस - पु . ( साहित्य ) नऊ रसांपैकीं एक रस . नवरस , शांत पहा . [ सं . ] शांतिहोम - पु . अनिष्ट गोष्टी टाळण्याबद्दल केलेलें हवन . [ सं . ] शांतोदक - पुन . और्ध्व देहिकांत तेराव्या दिवशीं ज्या जाग्यावर मृत्यु घडला असेल त्या जागेच्या शुध्यर्थ व मृत्युशमनार्थ केलेली शांति , विधि . [ सं . ]

नेपाली (Nepali) WN

   See : शान्त