शान्त

{ śānta }

Puranic Encyclopaedia

ŚĀNTA I   Son of Āpa, one of the eight Vasus. He had four sons called Vaitaṇḍa, Śrama, Śānta and Dhvani. In [Verse 18, Chapter 66 of Ādi Parva] , it is stated that this Śānta was the son of Ahar, the Aṣṭavasu, and that he had three brothers called Śama, Jyotis and Muni.
ŚĀNTA II   A King, the son of Priyavrata. [Bhāgavata, 5th Skandha] .

हिन्दी (hindi) WN

See : अप्रवाहित, शांत, धैर्यवान, शांत, स्थिरचित्त, मौन, चुपचाप, ठंडा, शांत, शांत, शांत रस, शांत, शांत

नेपाली (Nepali) WN

adjective  जुन उद्विग्न हुँदैन   Ex. मोहनको जीवन शान्त छ

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शांत प्रशान्त निरुद्विग्न अविकल अव्याकुल प्रशांत निभृत अनाकुल अव्यग्र विश्रब्ध

Wordnet:

asm নিৰুদ্বিগ্ন

bd गोजोन गोनां

ben শান্ত

guj શાંત

hin शांत

kan ಶಾಂತವಾದ

kas پُر سَکوٗن

kok शांत

mal ശാന്തമായ

mar शांत

ori ଶାନ୍ତ

pan ਸ਼ਾਂਤ

san शान्त

tam அமைதியான

tel శాంతివంతమైన

urd پرسکون , خاموش , پرامن , غیرمضطرب

adjective  जसको स्वभावमा क्रोध वा आवेश छैन   Ex. रोहितको शान्त स्वभाव सबैलाई राम्रो लाग्छ

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

शीतल ठण्डा

Wordnet:

bd गोजोन

hin शांत

kas نَرٕم

mni ꯏꯪ ꯇꯞꯄ

tel శాంతము

urd پرسکون , سرد , ٹھنڈا , دھیما , شانت

See : गम्भीर, स्थिरचित्त, चुप

A Sanskrit English Dictionary

शान्त  mfn.  1. mfn. (perhaps always w.r. for 1. शात q.v.) = शानित, [L.]
thin, slender, [Hariv.]; [R.] ( Sch.)
शान्त  mfn.  2. mfn. ( fr. √ 1. शम्) appeased, pacified, tranquil, calm, free from passions, undisturbed, [Up.]; [MBh.] &c.
soft, pliant, [Hariv.]
दीप्त   gentle, mild, friendly, kind, auspicious (in augury; opp. to ), [AV.] &c. &c.
शान्तम्   abated, subsided, ceased, stopped, extinguished, averted ( or धिक् शान्तम् or शान्तम् पापम्, may evil or sin be averted! may God forfend! Heaven forbid! not so!), [ŚBr.]; [MBh.]; [Kāv.] &c.
rendered ineffective, innoxious, harmless (said of weapons), [MBh.]; [R.]
come to an end, gone to rest, deceased, departed, dead, died out, ib.; [Ragh.]; [Rājat.]
purified, cleansed, [W.]
शान्त  m.  m. an ascetic whose passions are subdued, [W.]
tranquillity, contentment (as one of the रसs q.v.)
N. of a son of Day, [MBh.]
of a son of मनु तामस, [MārkP.]
of a son of शम्बर, [Hariv.]
of a son of इध्म-जिह्व, [BhP.]
of a son of आप, [VP.]
of a देवपुत्र, [Lalit.]
शान्त  n.  n. tranquillity, peace of mind, [BhP.]
N. of a वर्ष in जम्बु-द्वीप, ib.
N. of a तीर्थ, [W.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

शान्त [śānta] p.p. p.  p. p. [शम्-क्त]
Appeased, allayed, calmed, satisfied, pacified; चचार सानुजः शान्तो वृद्धेक्ष्वाकुव्रतं युवा [R. 12.2.]
Cured, alleviated; शान्तरोगः.
Abated, subsided, put an end to, removed, extinguished; शान्त- रथक्षोभपरिश्रमम् [R.1.58;5.47;] शान्तार्चिषं दीपमिव प्रकाशः [Ki.17.16.]
Ceased, stopped; शान्तमृगप्रचारम् [Ku.3.42.]
Dead, deceased; तेषु सर्वेषु शान्तेषु गतेष्वविदितां गतिम्
Stilled, hushed.
Calm, quiet, undisturbed, tranquil, still; शान्तमिदमाश्रमपदम् [Ś.1.16;4.19.]
Tamed; स्वमाश्रमं शान्तमिदमाश्रमपदम् [R.14.79.]
Free from passions, at ease, contented; [Bṛi. Up.4.4.23.]
Shaded.
Gentle; शान्तानुकूलपवनश्च शिवश्च पन्थाः [Ś.4.11;]
Purified.
Meek, humble.
Auspicious (in augury); (the phrase शान्तं पापम् which is sometimes repeated, means 'oh no!', 'how can it be', 'God forbid such an untoward or unlucky event'; [Ś.5;] Mu.1).
Rendered ineffective, harmless (said of weapons).
न्तः A man who has subdued his passions, an ascetic.
Tranquillity, quietism, the sentiment of quietism, the predominant feeling of which is indifference to worldly objects and pleasures; see निर्वेद and रस.
-न्तम्   Appeasing, pacifying. -न्तम
-न्तम्   ् ind. Enough, no more, not so, for shame, hush!, god (heaven) forbid!; शान्तं कथं दुर्जनाः पौरजानपदाः [U.1;] तामेव शान्तमथवा किमिहोत्तरेण 3.26.-Comp.
-आत्मन्, -चेतस् a.  a. calm, tranquil-minded, sedate or composed in mind.
-गुण a.  a. deceased; नृपे शान्तगुणे जाते [Rām.2.65.24.]
-तोय a.  a. having still water.-रजस् a.
dustless.
passionless.
-रव a.  a. uttering auspicious sounds.
-रसः   the sentiment of quietism; see शान्त above.
-लाभ a.  a. that which has ceased to bear interest.
-विवाद a.  a. reconciled, appeased.

Shabda-Sagara

शान्त  mfn.  ( -न्तः-न्ता-न्तं)
1. Calm, tranquil, pacified.
2. Allayed, alleviated. 3. Meek, humble.
4. Purified, cleansed, freed from, (as soil.)
5. Stilled, hushed, (as wind, &c.)
 m.  ( -न्तः)
1. An ascetic, one whose passions are subdued and who is engrossed by meditating on the deity.
2. One of the Rasas or conditions of feeling, delineated in poetry or the drama, tranquillity or tranquil devotion, quietism, the assiduous exercise of meditation, &c. and indifference to all objects of pleasure or pain.
 n.  ( -न्तं) Appeasing, pacifying. Ind. ( शान्तम्) A prohibitive particle or interjection, implying negation, avertion, disgust, (fie! for shame! Heaven forbid!)
E. शम् to be appeased, aff. क्त .

ROOTS:

शम् क्त .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adjective  यः शान्त्या परिपूर्णः।   Ex. एतत् स्थानं शान्तम् अस्ति।

MODIFIES NOUN:

स्थलम्

ONTOLOGY:

संबंधसूचक (Relational) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

asm শান্তিপূর্ণ

ben শান্তিপূর্ণ

guj શાંતિપૂર્ણ

hin शांतिपूर्ण

kan ಶಾಂತಿಯುತ

kas اَمُن دار

kok थंड

mal ശാന്തിപൂര്ണ്ണമായ

mar शांतिपूर्ण

mni ꯏꯡ ꯇꯞꯄꯅ꯭ꯊꯜꯂꯕ

nep शान्तिपूर्ण

ori ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ

pan ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਣ

tam அமைதிநிறைந்த

tel శాంతియుతమైన

urd پرسکون , پر امن

adjective  यः न प्रज्वलति।   Ex. सा शान्ते अग्नौ जलं सिञ्चति।

MODIFIES NOUN:

वस्तुः

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

ben ঠাণ্ডা

guj ઠંડું

hin ठंडा

kas تُرُن

kok पालविल्लें

mal ശമിച്ച

mni ꯃꯨꯠꯊꯕ

ori ଥଣ୍ଡା

tam குளிர்ந்த

tel చల్లని

urd ٹھنڈا , شانت , سرد

adjective  यः प्रकृत्या क्रोधेन आवेशेन वा युक्तः नास्ति।   Ex. रोहितस्य शान्तः स्वभावः सर्वेभ्यः रोचते।

MODIFIES NOUN:

मनुष्यः

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

Wordnet:

bd गोजोन

hin शांत

kas نَرٕم

mni ꯏꯪ ꯇꯞꯄ

tel శాంతము

urd پرسکون , سرد , ٹھنڈا , دھیما , شانت

adjective  यः किमपि न वदति।   Ex. तस्य कथनं श्रुत्वा अहं शान्तः अभवम्।

MODIFIES NOUN:

मनुष्यः

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

अवाक् निर्वाक् निर्वचन निभृत

Wordnet:

asm মৌন

bd सिरि

ben চুপ

guj મૌન

hin मौन

kan ಮೌನವಾಗಿರುವ

kas موم , خاموش

kok मोनो

mar गप्प

ori ନିର୍ବାକ

pan ਮੌਨ

tam மௌன

tel మౌనముగానున్న

urd خاموش , چپ , ساکت , لاجواب

adjective  यद् उद्विग्नं नास्ति।   Ex. मोहनस्य जीवनं शान्तम् अस्ति।

MODIFIES NOUN:

मनुष्यः

ONTOLOGY:

गुणसूचक (Qualitative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

प्रशान्त निरुद्विग्न अविकल अव्याकुल अव्यग्र विश्रब्ध निराकुल अनाकुल शमित विश्रान्त शान्तचेतस्

Wordnet:

asm নিৰুদ্বিগ্ন

bd गोजोन गोनां

ben শান্ত

guj શાંત

hin शांत

kan ಶಾಂತವಾದ

kas پُر سَکوٗن

kok शांत

mal ശാന്തമായ

mar शांत

nep शान्त

ori ଶାନ୍ତ

pan ਸ਼ਾਂਤ

tam அமைதியான

tel శాంతివంతమైన

urd پرسکون , خاموش , پرامن , غیرمضطرب

See : प्रशान्त, गम्भीर, निरुपद्रव