संपात

{ sampātḥ }

A dictionary, Marathi and English

   . 2 The entrance of the sun into an equinoctial point; as मेषसंपात, तुलासंपात.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Falling or coming together; meeting. Equinox.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ संयोग ; संमीलन ; भेट ; संगम ( रस्ते , नद्या वगैरेचा ). २ टक्कर ; तडाखा ; धडाका ; प्रहार . ३ विषुववृत्त क्रांतिवृत्तास ज्या ठिकाणीं छेदितें ते बिंदू प्रत्येकी . ४ सूर्याचें या छेदबिंदूशीं गमन . मेषसंपात ; तुला संपात . ५ हुतशेष ; अग्नीस आहुति दिल्यानंतर हवनीय पात्रांत राहणारा अवशेष . [ सं . सम् ‍ + पत् ‍ ]
०चलन  न. अयनचलन ; संपातबिंदूचें हळू हळू स्वस्थानापासून दूर सरकणें ; मागें जाणें .
०बिंदू  पु. संपात अर्थ ३ पहा .
०रेषा   रेखा - स्त्री . १ स्पर्शरेषा ; वर्तुलास चाटून जाणारी रेषा . २ क्रांतिवृत्ताच्या पातळीस विषुवाची पातळी ज्या रेषेंत छेदिते ती रेषा . - सूर्यमाला १२ .

The Practical Sanskrit-English Dictionary

संपातः [sampātḥ]   1 Falling together, concurrence; crowd (संमर्द); समुच्चलन्तो नागरिकसंपाते [Dk.2.2.]
   Meeting together, encountering.
   Collision, butting against; निवारयामास च राजमार्गे संपातमार्तस्य पृथग्जनस्य [Bu. Ch.3.4.]
   Falling down, descending; प्रवृत्ते शस्त्रसंपाते धनुरुद्यम्य पाण्डवः [Bg.1.2;] न चासौ संपातः पयसि पयसां पत्युरुचितः [Bh.2.36.]
   Alighting (as of a bird).
   Flight (of an arrow).
   Going, moving; अपक्षिगणसंपातान् वानरेन्द्रो महाजवः [Rām. 7.34.27.]
   Being removed, removal; वृत्ते शरावसंपाते भिक्षां नित्यं यतिश्चरेत् [Ms.6.56.]
   A particular mode of the flight of birds; संपातं समुदीषं च ततोऽन्यद्व्यतिरिक्तकम् ... [Mb.8.41.29] (com क्षणात् संगत्य निष्क्रम्य पक्षसंपातमुच्यते ।); संपातं विप्रपातं च महापातं निपातनम् । वक्रं तिर्यक् तथा चोर्ध्वमष्टमं लघुसंज्ञकम् ॥ [Pt.2.58;] cf. डीन.
   The residue (of an offering).
  N. N. of the son of Garuḍa.
   Sending; स दारकस्य कारणात् दूतसंपातं करोति [Svapna.1.]
   Equinox (वसन्त and शरद्); point of intersection; तस्मिन् यावत्सं- पातमुषित्वा [Ch. Up.5.1.5.] -Comp.
-पाटवम्   skill in jumping.