खुटी

कोंकणी (Konkani) WN

See : काळें

A dictionary, Marathi and English

am not firmly fixed in my situation; I hourly expect dismissal.
A wooden bell or clapper, as tied around a bullock's neck &c.

Aryabhushan School Dictionary

 f  A peg; a short stump; a landmark.
खुंटी उपटणें   Turn out.
खुंटी पिळणेंमारणें   Oppose obstacles to one's views; excite and embroil.
खुंटी पिरगाळणें   To create discord. To mar one's prospects. To win over.

मराठी (Marathi) WN

See : खिटी

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. खडखड आवाज होणारी जनावरांचा गळ्यांत बांधलेली लाकडी लोळी ; घंटा . ( खुंट )
 स्त्री. घोड्याच्या ७२ . दोषांपैकी एकखोड . असल्या अपशकुनी घोड्याच्या मालकाला आपल्या कामांत अपयश येतें . हा दोष म्हणजे गोम ( केंस ) उलट फिरलेली किंवा उजव्या गुडघ्याखालील उलटा भोंवरा होय . - अश्वप १ . ९९ . - वि . ज्या चाकराच्या पायगुणानें यजमानाचा तोटा ( अधिकार जाणें इ० ) होतो किंवा कांही वाईट होते अशा चाकरासहि हा शब्द लावतात . २ उपरी , चार दिवस राहणारा ( उतारु , वाटसरु ) ३ खुंटे उपाड असणारा ( धोंडा ). ( हिंदी )
 स्त्री. १ लांकडी मेस्त्र . २ लहान लांकडी खुंट सोट . धस ; सुळका ; सड . ( क्रि० भरणें .) ' तीन रात्र खुंटी बांधलीसे । ' - ब . ५२ . ३ ( कों .) शिवेची खुण ; खुट ; क्षेत्रमार्यादा . ४ ( सुतारी धंदा ) दोन लांकडाचा साधा जोडण्यासाठीं मारलेली पाचर . ५ ( खान ). वखराच्या रुक्मीची मुठ . ६ ( छापखाना ) फर्मा आवळण्यासाठे ज्यां कांड्या ठोकतात , त्या ठोकण्यांचें साधन . ७ ( खडी काढ्णें ) ठसें उठविण्यासाठीं वरुन दाबण्याचा लांकडी दांडा . ८ वस्त्रें वगैरे ठेवण्यासाठीं भिंतीत बसविलेला लहान खुंटा . ९ ( गो .) एक दैवत . १० ( कों .) इसाडाच्या ज्या टोकांत नांगर खुंट व लुमणी घालतात तेथे ती बाहेर पडु नये म्हनुन इझाडाला भोंक पाडुन त्यामध्यें घालावयाचा लांकडी तुकडा , खिटी . ( खुंट ) ( वाप्र .) उपटणें - घालवुण देणें ; ( कामावरुन अथवा अधिकारावरुन ) काढुन टाकणें ; पदच्युत करणें .
०खळाळ वि.  १ खुंट्यास बांधले असतां त्याभोवती खळखळ करणारा , गडबड करणारा ( घोडा , बैल ) यावरुन . २ ( ल .) रानोमाळ हिंडणारा ; भडकणारा ; भटक्या .
( आंत ) ठेवणें - मारणें - राखणें - थांबविणे , अटकविणें .
०गाड वि.  १ डाव्या गुडघ्याखालीं भोंवरा असणारा ( घोडा ). हें शुभ्रचिन्ह असुन यामुळें धन्याची चाकरी स्थिर होते . २ ( व .) उपद्यापी व्यर्थ खटपट करणारा . ( हिंदी )
०पिरगाळणें   पिळणें पिळ वटणें मारणें - १ प्रत्यत्‍नांत किंवा बेतांत अडथळा आणणें ; एखाद्याचें बहुतेक पुरें झालेलें काम नासविणें ; बेत हाणुन पाडणे . २ खिजविणे ; भांडण लावणे ; भांड्ण करण्यास उत्तेजन देणें . ३ आपल्या योजनेच्या किंवा आरंभिलेल्या कार्याच्या विरुद्ध दुसर्‍या कोणी खटपट केली असतां ती सफळ होऊ नये म्हणुन . अगोदर आपण सावधगिरीनें तजवीर करुन ठेवणें ; खुंटीस अडकणे - तहकुब होणे . थांबलें जाणें . राहणें ; भिजन पडणे . खुटिस गाठोडें गवाळें लागणें - वादविषयक मालमत्तीचा निवाडा न होणे . ती न्यायनिविविष्ठ असणे ; व्यवस्था लागण्याच्या तयारींत असणें ; तिकडे लक्ष्य ; असणें ; प्रवेश होणें ; बोट शिरकविणें ; केवळ उतारकरु असणें ; पडशी खुंटीवर तयार ठेवणें ; हृदयावर अद्यापी कायम न होणें ; घटकोघटकीं बडतर्फीची वाट पाहणें . म्ह० ( गो .) खुटीक चेपें दवरप = आपण हजर आहों , अशा अर्थाची खूण म्हणुन खुंटीला चेपें ( टोपी ) लावुन ठेवणें .'
०बाळी  स्त्री. बायकांचें एक कर्णभूषण . खुंटबाळी .