चुडा

A dictionary, Marathi and English

To flinch, falter, fail, yield, to fall back cowardly.

Aryabhushan School Dictionary

 m  A bracelet; fig. the state of a married woman, in opposition to widowhood.
चुडेदान मागणें   Ask for the life of a husband.
चुडा भरणें   To falter, fall back cowardly.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  कंकण , काकण , बांगडी ;
ना.  कडगुले , कडे , गोट , पाटली .

मराठी (Marathi) WN

noun  हस्तीदंतापासून तयार केलेल्या बांगड्या ज्या विवाहसमयी वधूस घातल्या जातात   Ex. चुडा हा पंजाबी नवविवाहितेची ओळख असते.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

महाराष्ट्र शब्दकोश

 न. १ कांकण ; बांगडी . २ ( ल . ) स्त्रियांचें सौभाग्य ( कारण नवरा मेल्यावर स्त्री करभूषणे घालीत नाही ). करी लागपाठ चित्त वित्त नको पाहों । अखई तो चुडा तुज भोगईल नाहो । - तुगा २८८ . दे जन्म अक्षयीं दे माझा चुडा । - मसाप २ . २१ . चूडा पहा . [ सं . चूडा = शेंडी , करभूषण ; कांकण ; का . चुडेय = सोन्याची बांगडी ] ( वाप्र . )
०भरणें   लेणें - १ बांगडया भरणें ; सौभाग्यवती होणें . जन्मसावित्री चुडा ल्याली . - नामना ९२ . २ ( उप . ) भित्र्याप्रमाणें मागे सरणें , हटणें . सामाशब्द - चुडेदान - न . एखाद्या स्त्रीच्या नवर्‍याचा जीव वांचविणें ; एखाद्या स्त्रीचें सौभाग्य राखणें . [ चुडा + दान ] चुडेदान देणें - एखाद्या स्त्रीच्या पतीस मारण्याची वेळ आली असतां तिच्या सौभाग्याकडे लक्ष्य देऊन त्याचे प्राण वांचविणें ; सौभाग्य कायम राखणें . रुखमादेवी म्हणे देईं चुडेदान । संरक्षी रे प्राण भ्रताराचा । - तुगा तुमचे माझ्यावर किती उपकार झाले म्हणून सांगू , तुम्ही मला चुडेदान दिलेंत . - तोबं . चुडेदान मागणें - वैधव्य येऊं नये , सौभाग्य कायम , अखंडित रहावें अशी प्रार्थना करणें ; पतीचें जीवित , प्राण रक्षण व्हावें अशी विनंति करणें . चुडयावरची बांगडी - स्त्री . बांगडयांच्या विक्रीवर फुकट दिली जाणारी बांगडी .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

चुडा भरणें-लेणें
बांगड्या भरणें. ‘जन्मसावित्री चुडा ल्‍याली.’ -नमना ९२.
(ल.) माघार घेणें
भागूबाईप्रमाणे भित्रेपणाने वागणें
घाबरून पुढे होण्याचे टाळणें
आव्हान न स्‍वीकारणें.