Dictionaries | References

पुरस्

   { puras }
Script: Devanagari

पुरस्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
पुरस्  n. aind. in front, in advance, forward
(as prep.) before (of place and time), in the presence or before the eyes of (gen.abl.acc. or comp.), [RV.] &c. &c.
in comparison with (gen.), [Vcar.]
दक्षिणतःपुरः   in or from or towards the east, eastward, [VS.] ; [Br.] &c. (, towards the south-east, [MBh.] )
प्र पुरा   previously, first, first of all, [Ratnâv. iii, 7.] [cf., पूर्व; Gk., πάρος, ‘before.’]
पुरस्   bपुरस्तात् See p.634.

पुरस्     

पुरस् [puras]   ind.
Before (in time or space), in front, in the presence of, before the eyes of (by itself or with gen.); अमुं पुरः पश्यसि देवदारुम् [R.2.36;] तव प्रसादस्य पुरस्तु संपदः [Ś.7.3;] तस्य स्थित्वा कथमपि पुरः [Me.3;] [Ku.4.3;] [Amaru.43;] often used with कृ, गम्, धा, भू (see below).
In the east, from the east.
Eastward. -Comp.
-अनुवाक्या (पुरोऽनुवाक्या)   an introductory verse or hymn.
-करणम्, -कारः   see under पुरस्कृ below.
-ग, -गम, (पुरोग-गम)   a.
chief, leading, foremost, pre-eminent, oft. with the force of a noun; स किंवदन्तीं वदतां पुरोगः [R.14.31;6.55;] [Ku.7.4.]
led or presided over by (at the end of comp.); इन्द्रपुरोगमा देवाः 'the gods with Indra at the head'; अतुलाः प्रीतयो राजन् संबन्धकपुरोगमाः [Rām. 7.38.4.]
-गत   a.
standing in front of.
preceded.-गतिः f. precedence. (-तिः) a dog.
-गन्तृ, -गामिन्   a.
going before or in front.
chief, leading, a leader. (-m.) a dog.
चरणम् (पुरश्चरणम्) a preparatory or initiatory rite.
preparation, initiation.
repetition of the name of a deity accompanied with burnt offerings; जीवहीनो यथा देही सर्वकर्मसु न क्षमः । पुरश्चरणहीनोऽपि तथा मन्त्रः प्रकीर्तितः ॥ Tantrasāra.
-छदः (पुरश्छदः)   a nipple.-जन्मन् (पुरोजन्मन्) a. born before.
-जव a.  a. (पुरोजव) surpassing in speed, swifter than.
-वः   a servant, attendant.
-डाश्  m. m.,
डाशः (पुरोडाश्, शः) a sacrificial oblation made of ground rice and offered inkapālas or vessels; पुरोडाशाश्चरूश्चैव विधिवन्निर्वपेत् पृथक् [Ms. 6.11.]
an oblation in general; [Ms.7.21.]
an oblation of ghee with cakes of ground meal.
a kind of sacrificial ladle.
the leavings of an oblation (हुतशेष).
the Soma juice.
a prayer (मन्त्र) recited in offering oblations.
-पाक a.  a. near fulfilment, about to be fulfilled; आशीर्भिरेघयामासुः पुरःपाकाभिरम्बिकाम् [Ku. 6.9.]
-प्रहर्तृ  m. m. one who fights in the van or frontline; पौलस्त्य एष समरेषु पुरःप्रहर्ता [R.13.72.]
-फल a.  a. having the fruit near or at hand, promising fruit (in the near future); भक्त्योपपन्नेषु हि तद्विधानां प्रसादचिह्नानि पुरः- फलानि [R.2.22.]
-भाग (पुरोभाग)   a.
obtrusive, officious; किमिदानीं पुरोभागामद्य त्वं नाभिभाषसे [Rām.4.2.4.]
fault-finding.
envious or jealous of; प्रायः समानविद्याः परस्परयशःपुरोभागाः [M.1.2] (पुरोभाग may here mean 'envy' also).
(गः) the front part, forepart, van.
obtrusiveness, officiousness.
jealousy, envyभागिन् a.
forward, self-willed, naughty; किं पुरो- भागिनि स्वातन्त्र्यमवलम्बसे [Ś.5.]
obtrusive, officious; [V.3.]
fault-finding.
envious, jealous.
-मारुतः, -वातः (पुरोमारुतः, -वातः)   a fore-wind, wind blowing in front; कोटरमकालवृष्ट्या प्रबलपुरोवातया गमिते [M.4.2;] [R.18.] 38.
-वर्तिन् a.  a. being in front or in the presence of.-सरः a. going or moving in front.
(रः) a forerunner, harbinger; आविष्कृतोऽरुणपुरःसर एकतोऽर्कः [Ś.4.2.]
a follower, attendant; servant; ऊचुर्निषेधितास्तांस्ते वैवस्वतपुरःसराः [Bhāg.6.1.32;] परिमेयपुरःसरौ [R.1.37.]
a leader, one who leads the way, foremost, pre-eminent; गगनादवतीर्णा सा यथावृद्धपुरःसरा [Ku.6.49.]
(at the end of comp.) attended or preceded by, with; as मानपुरः- सरम्, प्रणामपुरःसरम्, वृकपुरःसराः &c. (-रम्) ind. with or after.
-स्थायिन् a.  a. standing in front.

पुरस्     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
पुरस्   Ind.
1. Eastward.
2. In front, before, in presence of, (with a genitive); in this sense it is often prefixed to कृ, भू and गम; hence such forms as पुरस्कत्य &c.
3. Prior, first.
4. Formerly.
E. पुर् to precede, aff. असुक्.
ROOTS:
पुर् असुक्

Related Words

पुरस्   पुरश्   पौरो   precedently   easterly   पुरोगमन   ahead   पुरःस्फुरत्   पुरस्करण   पुरोगम   previously   पौरस्त्य   दासपत्नी   पुरस्कर्त्तव्य   पुरोगत   पुरोगति   पुरोभागिन्   afore   पुरः   पुरो   पुरोगामिन्   पुरोद्भव   पुरोधस्   formerly   farther   पुरःसर   पुरस्कत   पुरोग   पुलस्ति   along   पुरोडा   onward   पुरश्चरण   front   पुरोहित   पुर्   first   पुरस्कार   पुरोडाश   precede   before   forward   प्र   पुरा   परिकॄ   पुर   ततस्   स्था   पूर्व   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   ੧੦   ૧૦   ୧୦   ൧൦   100   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP