रूक्ष [rūkṣa] a. a. (written as रुक्ष also)
Rough, harsh, not smooth or soft (as touch sound &c.); पुंस्कोकिलगिरं श्रुत्वा रूक्षा ध्वाङ्खस्य वागिव
[Mb.1.2.384;] रूक्षस्वरं वाशति वायसोऽयम्
[Mk.9.1;] [Ku.7.17.] Astringent (taste).
Rough, uneven, difficult, austere.
Sullied, soiled, dirtied; रथतुरगरजोभिस्तस्य रूक्षालकाग्रा
[R.7.7;] [Mu.4.5.] Cruel, unkind, harsh; नितान्तरूक्षाभिनिवेशमीशम्
[R.14.43;] संरम्भरूक्षमिव सुन्दरि यद् यदासीत्
[V.3.2;] [Ś.7.32;] [Pt.4.] 91.
Arid, parched up, dry, dreary; स्निग्धश्यामाः क्वचिदपरतो भीषणाभोगरूक्षाः
[U.2.14.] Not oily (as food);
[Bg.17.9.] (रूक्षीकृ means 'to make rough', 'soil', 'besmear').
क्षः A tree.
Harshness, hardness.
क्षा Croton Polyandrum (Mar. दन्ती).
Honey sugar.
क्षम् The thick part of curds.
A good kind of iron.
Black pepper. -Comp.
-गन्धः, -गन्धकः bdellium.
-पत्रः the Śākhoṭa tree.
-पेषम् ind. without the addition of any liquid; as in रूक्षपेषं पिनष्टि;
[P.III.4.35.] -भावः unfriendly behaviour.
-वर्ण a. a. dark-coloured (as clouds).
-वालुकम् honey of a small bee.
-स्वरः an ass.