अधिष्ठा

{ adhiṣṭhā }

A Sanskrit English Dictionary

अधि-ष्ठा   ( √ स्था) to stand upon, depend upon;

to inhabit, abide;

to stand over;

to superintend, govern;

to step over or across;

to overcome; to ascend, mount;

to attain, arrive at.

ROOTS:

अधि ष्ठा

√ स्था   (; P. - तिष्ठति), to bless (?), [Divyâv.]

ROOTS:

√ स्था

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अधिष्ठा [adhiṣṭhā]   1 P. (used with acc. [P.I.4.46.])
   (a) To stand on or upon, to sit in or upon, occupy (as a seat &c.), resort to; अर्धासनं गोत्रभिदोऽधितष्ठौ [R.6.73;] शाखिनः केचिदध्यष्ठुः [Bk.15.31;] प्रतनुबलान्यधितिष्ठतस्तपांसि [Ki.1.16] practising; मामधिष्ठाय Rām. depending on me. (b) To stand, be; अध्यतिष्ठदङ्गुष्ठेन शतं समाः Mb. (c) To stand over, mount. (d) To stand by, be near; आश्रमबहिर्वृक्षमू- लमधितिष्ठति [U.4.]
   To be in, dwell in, inhabit, reside, stay; भुजङ्गपिहितद्वारं पातालमधितिष्ठति [R.1.8;] माधिष्ठा निर्जनं वनम् [Bk.8.79;] श्रीजयदेवभणितमधितिष्ठतु कण्ठतटीमविरतम् [Git.11.]
   To make oneself master of, seize, take possession of, overpower, conquer; संग्रामे तानधिष्ठास्यन् [Bk.9.72;] त्वमधिष्ठास्यसि द्विषः 16.4; स सदा फलशालिनीं क्रियां शरदं लोक इवाधितिष्ठति [Ki.2.31] obtains; अधितिष्ठति लोकमोजसा स विवस्वानिव मेदिनी- पतिः 2.38; यक्षः कुतश्चिदधिष्ठाय बालचन्द्रिकां निवसति [Dk.18.]
   (a) To lead, conduct as head or chief; महाराज- दशरथस्य दारानधिष्ठाय वसिष्ठः प्राप्तः [U.4,] See अधिष्ठित also. (b) To be at the head of, govern, direct, preside over, rule, superintend; प्रकृतिं स्वामधिष्ठाय [Bg.4.6] governing, controlling; श्रोत्रं चक्षुः स्पर्शनं च रसनं घ्राणमेव च । अधिष्ठाय मनश्चायं विषयानुपसेवते 15.9 presiding over and thus turning to use.
   To use, employ.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : अवलम्ब्, अधिवस्