हठः [haṭhḥ] 1 Violence, force.
Oppression, rapine.
Obstinacy.
Absolute necessity.
Going in the rear of an enemy.
Pistia Stratiotes (आकाशमूली).
An unexpected gain; अकस्मादिह यः कश्चिदर्थं प्राप्नोति पूरुषः । तं हठेनेति मन्यन्ते स हि यत्नो न कस्यचित् ॥
[Mb.3.32.16] (com. अचिन्तितस्यातर्कितस्य च लाभो हठः). (हठेन and हठात् are used adverbially in the sense of 'forcibly', 'violently', 'suddenly', 'against one's will'; अम्बालिका च चण्डवर्मणा हठात् परिणेतुमात्मभवनमनीयत् Dk.; वानरान् वारयामास हठेन मधुरेण च Rām. -Comp.
-आदेशिन् a. a. prescribing forcible measures against.
-आयात a. a. absolutely necessary, indispensable.
-पर्णी moss.
-बुद्धिः the belief in the unexpected gain (without doing any effort); तथैव हठदुर्बुद्धिः शक्तः कर्मण्यकर्मकृत्
[Mb.3.32.15.] -योगः a particular mode of Yoga or practising abstract meditation, (so called, as distinguished from राजयोग q.v., because it is very difficult to practise; it may be performed in various ways, such as by standing on one leg, holding up the arms, inhaling smoke with the head inverted &c.).
-वादिन् m. m. one using force obstinately; दुर्ग्राह्यविद्विषद्दुर्गग्राहिणा हठवादिना
[Śiva.B.31.59.] -वादिकः a चार्वाक type person; see हठबुद्धिः (प्राग्जन्माभावात् अकृतमेवोप- स्थास्यतीति वदन्);
[Mb.3.32.13.] -विद्या the science of forced meditation.