१४.०१
सामवायिकैर् एवम् अभियुक्तो विजिगीषुर् यस् तेषां प्रधानस् तं ब्रूयात् "त्वया मे संधिः, इदं हिरण्यम्, अहं च मित्रम्, द्वि.गुणा ते वृद्धिः, न_अर्हस्य् आत्म.क्षयेण मित्र.मुखान् अमित्रान् वर्धयितुम्, एते हि वृद्धास् त्वाम् एव परिभविष्यन्ति" इति ॥
१४.०२
भेदं वा ब्रूयात् "अनपकारो यथा_अहम् एतैः सम्भूय_अभियुक्तस् तथा त्वाम् अप्य् एते संहित.बलाः स्वस्था व्यसने वा_अभियोक्ष्यन्ते, बलं हि चित्तं विकरोति, तद् एषां विघातय" इति ॥
१४.०३
भिन्नेषु प्रधानम् उपगृह्य हीनेषु विक्रमयेत्, हीनान् अनुग्राह्य वा प्रधाने, यथा वा श्रेयो_अभिमन्येत तथा ॥
१४.०४
वैरं वा परैर् ग्राहयित्वा विसंवादयेत् ॥
१४.०५
फल.भूयस्त्वेन वा प्रधानम् उपजाप्य संधिं कारयेत् ॥
१४.०६
अथ_उभय.वेतनाः फल.भूयस्त्वं दर्शयन्तः सामवायिकान् "अतिसंहिताः स्थ" इत्य् उद्द्दूषयेयुः ॥
१४.०७
दुष्टेषु संधिं दूषयेत् ॥
१४.०८
अथ_उभय.वेतना भूयो भेदम् एषां कुर्युः "एवं तद् यद् अस्माभिर् दर्शितम्" इति ॥
१४.०९
भिन्नेष्व् अन्यतम.उपग्रहेण चेष्टेत ॥
१४.१०
प्रधान.अभावे सामवायिकानाम् उत्साहयितारं स्थिर.कर्माणम् अनुरक्त.प्रकृक्तिं लोभाद् भयाद् वा संघातम् उपागतं विजिगीषोर् भीतं राज्य.प्रतिसम्बद्धं मित्रं चल.अमित्रं वा पूर्वान् उत्तर.अभावे साधयेत् - उत्साहयितारम् आत्म.निसर्गेण, स्थिर.कर्माणं सान्त्व.प्रणिपातेन, अनुरक्त.प्रकृतिं कन्या.दान.यापनाभ्याम्, लुब्धम् अंश.द्वैगुण्येन, भीतम् एभ्यः कोश.दण्ड.अनुग्रहेण, स्वतो भीतं विश्वास्य प्रतिभू.प्रदानेन, राज्य.प्रतिसम्बद्धम् एकी.भाव.उपगमनेन, मित्रम् उभयतः प्रिय.हिताभ्याम्, उपकार.त्यागेन वा, चल.अमित्रम् अवधृतम् अनपकार.उपकाराभ्याम् ॥
१४.११
यो वा यथा_अयोगं भजेत तं तथा साधयेत्, साम.दान.भेद.दण्डैर् वा यथा_आपत्सु व्याख्यास्यामः ॥
१४.१२
व्यसन.उपघात.त्वरितो वा कोश.दण्डाभ्यां देशे काले कार्ये वा_अवधृतं संधिम् उपेयात् ॥
१४.१३
कृत.संधिर् हीनम् आत्मानं प्रतिकुर्वीत ॥
१४.१४
पक्षे हीनो बन्धु.मित्र.पक्षं कुर्वीत, दुर्गम् अविषह्यं वा ॥
१४.१५
दुर्ग.मित्र.प्रतिष्टब्धो हि स्वेषां परेषां च पूज्यो भवति ॥
१४.१६
मन्त्र.शक्ति.हीनः प्राज्ञ.पुरुष.उपचयं विद्या.वृद्ध.सम्योगं वा कुर्वीत ॥
१४.१७
तथा हि सद्यः श्रेयः प्राप्नोति ॥
१४.१८
प्रभाव.हीनः प्रकृति.योग.क्षेम.सिद्धौ यतेत ॥
१४.१९
जन.पदः सर्व.कर्मणां योनिः, ततः प्रभावः ॥
१४.२०
तस्य स्थानम् आत्मनश् च_आपदि दुर्गम् ॥
१४.२१
सेतु.बन्धः सस्यानां योनिः ॥
१४.२२
नित्य.अनुषक्तो हि वर्ष.गुण.लाभः सेतु.वापेषु ॥
१४.२३
वणिक्.पथः पर.अतिसंधानस्य योनिः ॥
१४.२४
वणिक्.पथेन हि दण्ड.गूढ.पुरुष.अतिनयनं शस्त्र.आवरण.यान.वाहन.क्रयश् च क्रियते, प्रवेशो निर्णयनं च ॥
१४.२५
खनिः संग्राम.उपकरणानां योनिः, द्रव्य.वनं दुर्ग.कर्मणां यान.रथयोश् च, हस्ति.वनं हस्तिनाम्, गव.अश्व.खर.उष्ट्राणां च व्रजः ॥
१४.२६
तेषाम् अलाभे बन्धु.मित्र.कुलेभ्यः समार्जनम् ॥
१४.२७
उत्साह.हीनः श्रेणी.प्रवीर.पुरुषाणां चोर.गण.आटविक.म्लेच्छ.जातीनां पर.अपकारिणां गूढ.पुरुषाणां च यथा.लाब्भम् उपचयं कुर्वीत ॥
१४.२८
पर.मिश्र.अप्रतीकारम् आबलीयसं वा परेषु प्रयुञ्जीत ॥
१४.२९
एवं पक्षेण मन्त्रेण द्रव्येण च बलेन च ।
१४.२९
सम्पन्नः प्रतिनिर्गच्छेत् पर.अवग्रहम् आत्मनः ॥
(विगृह्य.उपरोध.हेतवह् - दण्ड.उपनत.वृत्तम्)