पस्पषाह्निक - भाग १२
पस्पषाह्निक संस्कृतमधील एक दुर्मिळ ग्रंथ आहे.
१२ - १-६२ - अस्ति अप्रयुक्तः ।
१२ - २-६२ - सन्ति वै शब्दाः अप्रयुक्ताः ।
१२ - ३-६२ - तत् यथा ऊष तेर चक्र पेच इति ।
१२ - ४-६२ - किम् अतः यत् सन्ति अप्रयुक्ताः ।
१२ - ५-६२ - प्रयोगात् हि भवान् शब्दानाम् साधुत्वम् अध्यवस्यति ।
१२ - ६-६२ - ये इदानीम् अप्रयुक्ताः न अमी साधवः स्युः ।
१२ - ७-६२ - इदम् विप्रतिषिद्धम् यत् उच्यते सन्ति वै शब्दाः अप्रयुक्ताः इति ।
१२ - ८-६२ - यदि सन्ति न अप्रयुक्ताः ।
१२ - ९-६२ - अथ अप्रयुक्ताः न सन्ति ।
१२ - १०-६२ - सन्ति च अप्रयुक्ताः च इति विप्रतिषिद्धम् ।
१२ - ११-६२ - प्रयुञ्जानः एव खलु भवान् आह सन्ति शब्दाः अप्रयुक्ताः इति ।
१२ - १२-६२ - कः च इदानीम् अन्यः भवज्जातीयकः पुरुषः शब्दानाम् प्रयोगे साधुः स्यात् ।
१२ - १३-६२ - न एतत् विप्रतिषिद्धम् ।
१२ - १४-६२ - सन्ति इति तावत् ब्रूमः यत् एतान् शास्त्रविदः शास्त्रेण अनुविदधते ।
१२ - १५-६२ - अप्रयुक्ताः इति ब्रूमः यत् लोके अप्रयुक्ताः इति ।
१२ - १६-६२ - यत् अपि उच्यते कः च इदानीम् अन्यः भवज्जातीयकः पुरुषः शब्दानाम् प्रयोगे साधुः स्यात् इति ।
१२ - १७-६२ - न ब्रूमः अस्माभिः अप्रयुक्ताः इति ।
१२ - १८-६२ - किम् तर्हि ।
१२ - १९-६२ - लोके अप्रयुक्ताः इति ।
१२ - २०-६२ - ननु च भवान् अपि अभ्यन्तरः लोके ।
१२ - २१-६२ - अभ्यन्तरः अहम् लोके न तु अहम् लोकः ।
१२ - २२-६२ - अस्ति अप्रयुक्तः इति चेत् न अर्थे शब्दप्रयोगात् ।
१२ - २३-६२ - अस्ति अप्रयुक्तः इति चेत् तत् न ।
१२ - २४-६२ - किम् कारणम् ।
१२ - २५-६२ - अर्थे शब्दप्रयोगात् ।
१२ - २६-६२ - अर्थे शब्दाः प्रयुज्यन्ते ।
१२ - २७-६२ - सन्ति च एषाम् शब्दानाम् अर्थाः येषु अर्थेषु प्रयुज्यन्ते ।
१२ - २८-६२ - अप्रयोगः प्रयोगान्यत्वात् ।
१२ - २९-६२ - अप्रयोगः खलु एषां शब्दानाम् न्याय्यः ।
१२ - ३०-६२ - कुतः ।
१२ - ३१-६२ - प्रयोगान्यत्वात् ।
१२ - ३२-६२ - यत् एतेषाम् शब्दानाम् अर्थे अन्यान् शब्दान् प्रयुञ्जते ।
१२ - ३३-६२ - तत् यथा ।
१२ - ३४-६२ - ऊष इति एतस्य शब्दस्य अर्थे क्व यूयम् उषिताः ।
१२ - ३५-६२ - तेर इति अस्य अर्थे किम् यूयम् तीर्णाः ।
१२ - ३६-६२ - चक्र इति अस्य अर्थे किम् यूयम् कृतवन्तः ।
१२ - ३७-६२ - पेच इति अस्य अर्थे किम् यूयम् पक्ववन्तः इति ।
१२ - ३८-६२ - अप्रयुक्ते दीर्घसत्त्रवत् ।
१२ - ३९-६२ - यदि अपि अप्रयुक्ताः अवश्यम् दीर्घसत्त्रवत् लक्षणेन अनुविधेयाः ।
१२ - ४०-६२ - तत् यथा ।
१२ - ४१-६२ - दीर्घसत्त्राणि वार्षशतिकानि वार्षसहस्रिकाणि च ।
१२ - ४२-६२ - न च अद्यत्वे कः चित् अपि व्यवहरति ।
१२ - ४३-६२ - केवलम् ऋषिसम्प्रदायः धर्मः इति कृत्वा याज्ञिकाः शास्त्रेण अनुविदधते ।
१२ - ४४-६२ - सर्वे देशान्तरे ।
१२ - ४५-६२ - सर्वे खलु अपि एते शब्दाः देशान्तरे प्रयुज्यन्ते ।
१२ - ४६-६२ - न च एते उपलभ्यन्ते ।
१२ - ४७-६२ - उपलब्धौ यत्नः क्रियताम् ।
१२ - ४८-६२ - महान् हि शब्दस्य प्रयोगविषयः ।
१२ - ४९-६२ - सप्तद्वीपा वसुमती त्रयः लोकाः चत्वारः वेदाः साङ्गाः सरहस्याः बहुधा विभिन्नाः एकशतम् अध्वर्युशाखाः सहस्रवर्त्मा सामवेदः एकविंसतिधा बाह्वृच्यम् नवधा आथर्वणः वेदः वाकोवाक्यम् इतिहासः पुराणम् वैद्यकम् इति एतावान् शब्दस्य प्रयोगविषयः ।
१२ - ५०-६२ - एतावन्तम् शब्दस्य प्रयोगविषयम् अननुनिशम्य सन्ति अप्रयुक्ताः इति वचनम् केवलम् साहसमात्रम् ।
१२ - ५१-६२ - एतस्मिन् अतिमहति शब्दस्य प्रयोगविषये ते ते शब्दाः तत्र तत्र नियतविषयाः दृश्यन्ते ।
१२ - ५२-६२ - तत् यथा ।
१२ - ५३-६२ - शवतिः गतिकर्मा कम्बोजेषु एव भाषितः भवति ।
१२ - ५४-६२ - विकारे एनम् आर्याः भाषन्ते शवः इति ।
१२ - ५५-६२ - हम्मतिः सुराष्ट्रेषु रंहतिः प्राच्यमध्येषु गमिम् एव तु आर्याः प्रयुञ्जते ।
१२ - ५६-६२ - दातिः लवनार्थे प्राच्येषु दात्रम् उदीच्येषु ।
१२ - ५७-६२ - ये च अपि एते भवतः अप्रयुक्ताः अभिमताः शब्दाः एतेषाम् अपि प्रयोगः दृश्यते ।
१२ - ५८-६२ - क्व ।
१२ - ५९-६२ - वेदे ।
१२ - ६०-६२ - यत् वः रेवतीः रेवत्यम् तत् ऊष ।
१२ - ६१-६२ - यत् मे नरः श्रुत्यम् ब्रह्म चक्र ।
१२ - ६२-६२ - यत्र नः चक्र जरसम् तनुनाम् इति ।
N/A
References : N/A
Last Updated : November 11, 2016
TOP