हय

{ hayḥ }

हिन्दी (hindi) WN

   See : घोड़ा, घोड़ा

प्राचीन चरित्रकोश

हय n.  तृषित एवं साध्य देवों में से एक ।

कोंकणी (Konkani) WN

   See : हयकार

A dictionary, Marathi and English

   haya m S A horse. हयमेध m S Sacrifice of a horse.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A horse.
हयमेध  m  Sacrifice of a horse.

मराठी (Marathi) WN

   See : घोडा, घोडा

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. घोडा ; अश्च . [ सं .]
०कुंडी वि.  मानेवर भोंवरा असलेला ( घोडा ). हें घोड्याचें शुभ्र चिन्ह आहे .
०भंग वि.  पोटावर पांढरे ठिपके असलेला ( घोडा ). हें अशुभ चिन्ह होय .
०मेघ  पु. अश्वमेध .
०विक्रय  पु. घोडे विक्री . हिंदु धर्मं - शास्त्राप्रमाणें निषिद्ध आहे . विक्रय पहा .

A Sanskrit English Dictionary

हय  f.  a m. ( ifc. f( आ).; fr. √ 1. हि) a horse, [RV.] &c. &c.
   a symbolical expression for the number ‘seven’ (on account of the 7 horses of the Sun), [Śrutab.]
   the zodiacal sign Sagittarius, [VarBṛS.]
   (in prosody) a foot of four short syllables, proceleusmaticus, [Col.]
   a man of a partic. class, [L.]
   the Yak or Bos Grunniens, [L.]
    N. of इन्द्र, [L.]
   of one of the horses of the Moon, [L.]
   of a son of सहस्र-द, [Hariv.]
   of a son of शता-जित्, [VP.]
    pl. the family of हय, [MBh.]
हय  f.  f( आ or ई) a female horse, mare, [Hariv.]; [Kathās.]
    Physalis Flexuosa, [L.]
हय  mfn.  mfn. urging on, driving (See अश्व-हय॑).
हय    b &c. See p.1288, cols. 2, 3.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

हयः [hayḥ]   [हय्-हि-वा अच्]
   A horse; ततः श्वेतैर्हयैर्युक्ते महति स्यन्दने स्थितौ [Bg.1.14;] [Ms.8.296;] [R.9.1]
   A man of a particular class; see under अश्व.
   The number 'seven'.
  N. N. of Indra.
   (In prosody) A foot of four short syllables.
   The zodiacal sign Sagittarius.
   The Yak (Bos Grunniens). -Comp.
-अङ्गः   Sagittarius (धनुराशि).
-अध्यक्षः   a superintendent of horses.
-अरिः   the fragrant oleander.
-आनन्दः   green grain of Phaselous Mungo (Mar. हिरवे मूग).
-आयुर्वेदः   veterinary science.
-आरूढः   a horseman, rider.
   आरोहः a rider.
   riding (also आरोहम् in this sense).
-आलयः   a horse-stable.
-आसनी   the gum-olibanum tree.
-इष्टः   barley
-उत्तमः   an excellent horse.
-कर्मन्  n. n. knowledge of horses.
-कातरा, -कातरिका  N. N. of a plant; (Mar. घोडे काथर).
-कोविद a.  a. versed in the science of horses-their management, training &c.
-गन्धः  N. N. of a plant (Mar. आसंध).
   ग्रीव N. of a form of Viṣṇu.
  N. N. of a demon; ज्ञात्वा तद्दानवेन्द्रस्य हयग्रीवस्य चेष्टितम् [Bhāg.8.24.9.] (-वा) N. of Durgā.
-च्छटा   a troop of horses.
-ज्ञः   a horse-dealer, groom, jockey.
-द्विषत्  m. m. the buffalo.-पः,
-पतिः   a groom.
-पुच्छिका, -पुच्छी   Glycine Debilis (Mar. रानउडीद).
-प्रियः   barley.
-प्रिया   the Kharjuri tree.
-मारणः   the sacred fig-tree.
-मुखः  N. N. of a form of Viṣṇu; [Mb. 1.23.16.]
-मेधः   a horse sacrifice; सर्वान् कामानवाप्नोति हय- मेधफलं तथा [Y.1.181.]
   वाहनः an epithet of Kubera.
   Revanta, the son of the sun.
-शाला   a stable for horses.
-शास्त्रम्   the art or science of training and managing horses.
-शिक्षा   hippology.
-संग्रहणम्, -संयानम्   the restraining or curbing of horses; driving horses; पश्य मे हयसंयाने शिक्षां केशवनन्दन [Mb.3.19.5.]

Shabda-Sagara

हय  m.  ( -यः)
   1. A horse.
   2. A man of a particular class.
   3. The number “seven.”
   4. INDRA'S horse.
   5. The Yak.
   6. (In prosody,) A foot of four short syllables, a proceleusmaticus.
  f.  ( -यी) A mare. f. ( -या) A plant: see अश्वगन्धा .
    E. हय् to go, or हि to go, aff. अच् .

ROOTS:

हय् हि अच् .