काडी

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  सुक्या तणाचो कुडको   Ex. शेवणें काडयो पुजावन आपलो घोंटर विणटा,

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

बडी बेळ

Wordnet:

asm কুটা

bd जिगाब

ben শুকনো খড়কুটো

guj તણખલું

hin तिनका

kan ಹುಲ್ಲು

kas گاسہٕ تیٚہجہِ

mal ചുള്ളിക്കമ്പ്

mar काडी

mni ꯑꯀꯪꯕ꯭ꯅꯥꯄꯤ

ori କାଠିକୁଟା

pan ਡੱਕਾ

tam வைக்கோல்

tel గడ్డిపోచ

urd تنکا

 noun  पाटयेचेर बरोवपाचो एके तरेचो खडू   Ex. भुरगो काडयेन पाटयेचेर बरयता

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben খড়ি

guj પથ્થરપેન

hin स्लेट पेंसिल

kan ಬಳಪ

kas سِلیٹی

mal കല്ല് പെനിസില്‍

ori ସ୍ଲେଟ୍‌ଖଡ଼ି

 noun  तणाचो बी ल्हान घट देंठारो   Ex. नाकपुडी बंद जावची न्हय म्हूण पुष्पान नाकांत काडी घाल्या

HYPONYMY:

फस्का काडी इश्तियालक

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben কাঠি

kan ತಿಳುವಾದ ಕಡ್ಡಿ

kas تُجۍ , تُل

mal പുല്തണ്ട്

ori ଘାସକାଠି

pan ਤੀਲੀ

tam ஈர்க்கு

tel పుడక

urd سینک , تیلی

Aryabhushan School Dictionary

  f  A blade (of grass). A match. A mere straw, of no worth.
काडी मोडून देणें   To dissolve a marriage.

मराठी (Marathi) WN

 noun  वाळलेल्या गवताचा तुकडा   Ex. चिमणीने काड्या एकत्र करून आपले घरटे बनवले

ONTOLOGY:

भाग (Part of) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm কুটা

bd जिगाब

ben শুকনো খড়কুটো

guj તણખલું

hin तिनका

kan ಹುಲ್ಲು

kas گاسہٕ تیٚہجہِ

kok काडी

mal ചുള്ളിക്കമ്പ്

mni ꯑꯀꯪꯕ꯭ꯅꯥꯄꯤ

ori କାଠିକୁଟା

pan ਡੱਕਾ

tam வைக்கோல்

tel గడ్డిపోచ

urd تنکا

 noun  गवत वगैरेचा तुकडा   Ex. नाकाच्या भोकात तिने काडी घातली.

HYPONYMY:

आगकाडी

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben কাঠি

kan ತಿಳುವಾದ ಕಡ್ಡಿ

kas تُجۍ , تُل

mal പുല്തണ്ട്

ori ଘାସକାଠି

pan ਤੀਲੀ

tam ஈர்க்கு

tel పుడక

urd سینک , تیلی

 noun  छोटे, लांब व पातळ लाकूड   Ex. मुलगा काडीने जलतरंग वाजवीत आहे.

ONTOLOGY:

प्राकृतिक वस्तु (Natural Object) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

   See : आगकाडी

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ गवत वगैरेचा तुकडा - दांडा ; तृणाची काडी न मिळे । उष्णें झाडोरे करपले । ' - भावार्थ रामायण बाल १ . ७९ . २ लांकडांची काटकी , शिरपूट , धातूचा बारीक लांबट तुकडा , आगकाडी इ , ( ल .) काडीच्या मोलाची अथवा आकाराची वस्तु , ' जीवानें शिंपिला तिडपिडी । बिजिला प्राण सांडी । लागला तरी काडी । उरों नेदी । ' ०ज्ञा १३ . ७२० . ' काडीचोर तो पाडीचोर '= काडी ( क्षुल्लक वस्तु ) चोरल्याचें एकदां सिद्ध झालें म्हणजे पुढें त्याने पाडी ( वासरूं ) सारखी मोठी अस्तु चोरली असा आळ साहजिकच येतो . क्षुल्लक अपराध करणारा माणूस मोठा अपराधहि करतो . ( कष्ठ ) ३ ( जरीची किंवा रेशमाची या शब्दाच्या पुढे काडी आली असतां ) जरी - रेशमी - कांठ ( वस्त्रांचा ) किंवा बस्त्रावरची पट्टी , वीण असा अर्थ होतो . ४ ( गंजिफा ) डाव जिंकणेंएका खेळाडुस सर्व पानें देण्याची पाळी येणें . क्रि . लागणें . ५ ( खा .) दिव्याची ( पणतीची ) ज्योत . ६ ( बुरुड काम ) बांबूची बारीक कांब ७ ( व . ना .) हातांतील टेकावयाची काठी . ८ ( व . ना .) सरपण ( अव ) काड्या . ९ गुरांचा चारा . ' जनावरांनी वैरण - काडीं देण्याचा हुकुम सोडला .' - कोकि ७३६ . १० ( गो .) बायकांच्या नाकांतील चमकी . ११ ( कु .) एक जातीचा मासा . याच्या अंगावर कांटे असून आकृती सर्पाप्रमाणें असते . म्ह० १ काडीची सत्ता लाखाची मत्ता = थोड्याशा अधिकारानें जें काम होतें तें पुष्कळशा पैशानें होत नाहीं . २ काडीपासून जोडावें लाखापासून मोडावें ( वाप्र .) ( आडवी उभी ) काडी ओढणें -( ल .) निषेधपर आडव्या उभ्या रेघा काधायला समर्थ नसणें . म्हणजे कांहिही अक्शर लिहितांन येणें अक्षरशत्रु .- ची आग माडीस लागणे - श्रेष्ठ माणसाला कनिष्ठ माणसांपासून किंवा एखाद्या क्षुल्लक कारणापासून अगर व्यक्तिकडुन उपद्रव होणें . - नें औषध लावणें - दुसर्‍याच्या जखमेला दुरून बोट न लावतां काडीनें औषध लावणें यावरुन , अंग राखुन काम करणें
०मोडणें   मोडून देणें - क्रि . पार फाडुन देणें , पालव कापून देणें . विवाहसंबंध तोडून टाकणें . रद्द करणें .
०काडी   जळणें ; राख होणें ; नाश पावणें , नाहिंसा होणे . ' नमुताईच्या संसारास काडी लागली .' - हाच कां धर्म - नाशिककर २५ .
लागणें   जळणें ; राख होणें ; नाश पावणें , नाहिंसा होणे . ' नमुताईच्या संसारास काडी लागली .' - हाच कां धर्म - नाशिककर २५ .
०कसपट  न. गदळ ; घाण ; केरकचरा , म्त्यां म्हटलें हा मार्ग चांगला काडीकसपट नसे । ' - अफला ७५ .
०कुडुल्यो   ( वाप्र , बायकी ) छप्पापाणी खेळतांना जर सर्व मुली बसल्या तर एका मुलीनें सर्व गड्यांस सावध करुन तोंडानें काडी कुडुल्यो म्हनुन सर्वांनीं उठणें .
०खार   काडेखार - पु . पापडखार ( सोनार वापरतात् ). - चा - यत्किंचिताहि ; थोडा ; अल्प . ' नाटक वाल्यांत काडीचा देखील गुण नसतो ' - विकार विकसित .
०पेढी  स्त्री. पेंढी काडी पहा .
०भर   फार थोडा ; यत्किचित्तहि . ' तुम्हाला कोणी काडीभरहि उपद्रव करणार नाहीं . - विवि ८ . ३ . ५३ .
०महाल  पु. कोल्हाटी - डोंबरी घिसाडी इ०भटक्या लोकांच्या गवती झोंप्ड्यांनी तुच्छतेनें म्हणतात .
०मात्र   काडीभर पहा .
०माया   ( व ) अगदी रोड
०मोड    १ ( हिंदुकायदा ) नवरा व बायको यांनी भापला विवाहसंबंध तोडून टाकणें ( यासमयीं गवताची काडी चार मंडळीसमक्ष मोडतात . ही रीत शुद्रादि लोकांत आहे .) २ ( ल .) संबंध तोडणें . ' घाबरियांच्या मोडा काड्या। धाडा

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   आडवी उभी काडी ओढणें
   (निषेधपर). आडव्या उभ्‍या रेघा काढावयासहि न येणें
   अक्षर शत्रु असणें
   मुळीच लिहितां न येणें.