चपेट

{ capēṭḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  किसी वस्तु,परिस्थिति आदि की पकड़ या पहुँच में आने की क्रिया   Ex. सड़क पार करते समय राहुल गाड़ी की चपेट में आ गया ।; काल की चपेट से कोई नहीं बच सकता ।

ONTOLOGY:

कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

चपेटा मार

Wordnet:

ben তলায় পরে যাওয়া

guj ચપેટ

mal അടി

mar तावडी

pan ਚਪੇਟ

tel ఆపడం

urd چپیٹ , مار , چوٹ

    see : थप्पड़, दबोच, झपट

A dictionary, Marathi and English

   .
    struck down, demolished, leveled, laid flat. hence fig. devoured, consumed, expended, cleared.

Aryabhushan School Dictionary

  f  A pat or slap; a blow or stroke. A stroke of misfortune.
चपेट साधणें   To make a good stroke or hit (as in trade).

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ चापट ; थापड ; थप्पड ; आघात ; प्रहार ; चपेटा ; तडाखा ( वाघाच्या किंवा मांजराच्या पंजाचा , हाताचा ). मृत्यूव्याघ्रें चपेटघात । मारूनि प्राण घेतला । - मुआदि २७ . १०६ . साहेल काय हरिची गज , गरुडाचीहि लावक चपेट । - मोउद्योग १२ . २४ . २ दुर्दैवाचा किंवा संकटाचा तडाखा , झपाटा . ३ धंद्यांत बसलेली ठोकर किंवा आलेली तूट . ( क्रि० मारणें ; बसणें ). यंदा गुरें मेल्यामुळें मोठी चपेट बसली . ४ लुटारू किंवा पटकी यांचा हल्ला ; धाड . ५ पिकावर हिंव , चिकटा , मोवा पडून किंवा पीक उंदरांनीं खाऊन झालेला नाश . ६ भूत , पिशाच यांचा तडाखा , झपाटा . ७ जुलमी राजाकडून , माणसाकडून झालेलें दु : ख , ताप . ८ लढाईत किंवा युध्दांत बसलेला आघात , लागलेला वार . ९ ( ल . ) हाताची चापट ; तडाखा . - एभा ९ . ४४ . धरा पंढरीची वाट । जंव नाहीं चपेट । घात पडिला काळाचा । - तुगा २५६४ . १० वर्चस्व ; सत्ता ; मुठींत येणें . तो माझे चपेटींत येईल त्या दिवशीं मारून निसंतान करीन . - वि . १ हाणून पाडलेला ; उध्वस्त केलेला ; जमीनदोस्त केलेला ; उजाड पाडलेला . २ ( ल . ) खाऊन फस्त केलेला ; खर्चून टाकलेला ; लक्क , साफ केलेला . चपेट ( - नाम ) पहा . [ सं . ]
०साधणें   ( व्यापारांत वगैरे ) चांगला लाग साधणें ; चांगलें बस्तान बसणें ; नीट संधान लागणें .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   चपेट साधणें
    व्यापार वगैरेमध्ये लाभ साधणें
   आकस्‍मिक मोठा लाभ होणें.

A Sanskrit English Dictionary

चपेट  m.  m. a slap with the open hand, xiii, 125"> [Divyâv. xiii, 125]; lxvi, 139"> [Kathās. lxvi, 139]; 43 Sch."> [Gīt. i, 43] Sch.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

चपेटः [capēṭḥ]   1 The palm of the hand with the fingers extended.
   A blow with the open hand; तत्तस्याः स पिता राजा चपेटं कुपितो ददौ [Ks.66.139.]

Shabda-Sagara

चपेट  m.  ( -टः) The palm of the hand with the fingers extended.
    E. चप् to go, affix अच्, चप trembling, and इट what goes or is, from इट् with क affix; also चपट and चर्पट.

ROOTS:

चप् अच् चप इट इट् क चपट चर्पट