|
सुरः [surḥ] [सुष्ठु राति ददात्यभीष्टं सु-रा-क्त]
A god, deity; सुराप्रतिग्रहाद् देवाः सुरा इत्यभिविश्रुताः Rām.; सुधया तर्पयते सुरान् पितॄंश्च [V.3.7;] [R.5.16.]
The number 'thirty-three'.
The sun.
A sage, learned man.
An idol.-Comp.
-अङ्गना a celestial woman or damsel, an apsaras; प्रतिघाय समाधिभेदिनीं हरिरस्मै हरिणीं सुराङ्गनाम् [R.8.79.] -अद्रिः the mountain Meru.
-अधिपः an epithet of Indra.
-अध्यक्षः N. N. of Śiva.
अरिः an enemy of gods, a demon; गतं भयं भीरु सुरारिसंभवम् [V.1.6.]
the chirp of a cricket. ˚हन् m. N. of Śiva. ˚हन्तृ N. of Viṣṇu.-अर्चनम् the worship of gods.
-अर्चावेश्मन् n. n. a household temple, a chamber containing the idols of deities; ब्रह्मचारिपरिचारि सुरार्चावेश्म राजऋषिरेष विवेश [N.21.21.]
द्विपः an elephant of the gods.
N. N. of Airāvata; सुरद्विपास्फालन- कर्कशाङ्गुलौ [R.3.55.]
-द्विष् m. m.
a demon; प्रणिपत्य सुरा- स्तस्मै शमयित्रे सुरद्विषाम् [R.1.15.]
Rāhu उपस्थिता शोणित- पारणा मे सूरद्विषश्चान्द्रमसीं सुधेव [R.2.39.]
-धनुस् n. n.
rainbow; सुरधनुरिदं दूराकृष्टं न नाम शरासनम् [V.4.1.]
kind of nail mark; स्वापराधमलुपत् पयोधरे मत्करः सुरधनुष्करस्तव [N.18.134.]
-धुनी the Ganges.
-धूपः turpentine, resin.-नदी,
-निम्नगा an epithet of the Ganges.
-पथम् the sky, heaven.
-पर्वतः the mountain Meru; q. v.
-पादपः a tree of paradise; such as the कल्पतरु.
-प्रतिष्ठा the setting up of an idol.
प्रियः N. of Indra.
of Bṛihaspati.
-भूयम् identification with a deity, deification, apotheosis.
-भूरुहः the Devadāru tree.
-भूषणम् a necklace of pearls consisting of 18 strings and 4 Hastas long; [Bṛ. S.]
-मन्दिरम् a temple; उत्तुङ्गसौधसुरमन्दिरगोपुराट्ट ... [Māl.9.1.]
-मृत्तिका alum-slate.
-युवतिः f. f. a celestial damsel.
-राज्यम् dominion over the gods.
-लासिका a flute, pipe.
-लोकः heaven. ˚सुन्दरी
a celestial woman.
N. N. of Durgā.-वर्त्मन् n. the sky.
-वल्लभा white Dūrvā grass.
-वल्ली the sacred basil.
-विद्विष्, -वैरिन्, -शत्रुः m. m. an evil spirit, a demon.
-विलासिनी an apsaras.
-वीथिः N. N. of the way of the नक्षत्रs; नक्षत्रमार्गं विपुलं सुरवीथीति विश्रुतम् [Mb. 3.43.12.]
-शाखिन् m the Kalpataru q. v.
-श्वेता a small (white) house-lizard.
-सद्मन् n. n. heaven, paradise.-सालः a wish-fulfilling tree, a kalpavrikṣa; ददतोऽभिमतं समस्फुरन् सुरसाला भुवमागता इव [Śāhendra.2.57.]
-सरित्, सिन्धुः f. f. the Ganges; सुरसरिदिव तेजो वह्निनिष्ठ्यूतमैशम् [R.2.] 75.
सुन्दरी, स्त्री a celestial woman; ऊरूद्भवा नरसखस्य मुनेः सुरस्त्री [V.1.3.]
N. N. of Durgā.
-स्थानम् a temple.
अर्हम् gold.
saffron.
yellow sandal.
-आचार्यः an epithet of Bṛihaspati.
-आपगा 'the heavenly river', an epithet of the Ganges.
आलयः the mountain Meru.
heaven, paradise.
a temple; पूर्तं सुरालयारामकूपाजीव्यादि- लक्षणम् [Bhāg.7.15.49.]
-आश्रयः Meru.
-इज्यः N. N. of Bṛihaspati.
इन्द्रः, ईशः, ईश्वरः N. of Indra.
N. N. of Viṣṇu. (उपेन्द्रः); स्वर्लोकमागच्छ गतज्वरश्चिरं सुरेन्द्र गुप्तं गतदोषकल्मषम् [Rām.1.15.34.] ˚गोपः a cochineal. ˚जित् m. N. of Garuḍa.-इभः a celestial elephant.
-इष्टः the Sāla tree. -ईशः,
ईश्वरः N. of Indra.
of Śiva.
(री) the celestial Ganges.
Durgā.
उत्तमः the sun.
Indra.-उत्तरः sandal-wood.
-उपम a. a. god-like, divine.
-ऋषिः (सुरर्षिः) a divine sage.
-कारुः an epithet of Viśvakarman.
-कार्मुकम् rain bow.
गणः N. of Śiva.
a host of gods.
-गण्डः a kind of boil, disease.
-गिरिः mount Meru.
गुरुः an epithet of Bṛihaspati; धर्मः शास्त्रं सुरगुरुमतिः शौचमाचारचिन्ता सस्यैः पूर्णे जठरपिठरे प्राणिनां संभवन्ति [Pt.5.97.]
the planet Jupiter.
N. N. of Vi- ṣṇu; ब्रह्मा सुरगुरुः स्थाणुर्मनुः कः परमेष्ठ्यथ [Mb.1.1.32.] -ग्रामणीm. N. of Indra.
-जनः the race of gods.
-ज्येष्ठः an epithet of Brahman.
-तरुः a tree of paradise.
-तोषकः the jewel called Kaustubha; q. v.
-दारु n. n. the Devadāru tree.
|