कपोल

{ kapōlḥ }

हिन्दी (hindi) WN

See : गाल

A dictionary, Marathi and English

kapōla m S A cheek.

Aryabhushan School Dictionary

 m  A cheek.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. गाल . ' अशिष्ठानविशाल भाळीं । तैसी शोभा कृष्णकपोळीं । ' - एरुस्व १ . ६१ . ( सं . कपोल )
 पु. ( नृत्य ) गालानें केलेला अभिनय . याचे सहा प्रकार आहेत . त्यांची नांवें - क्षाम , फुल्ल , पूर्ण , कंपित कुंचित सम . ( सं .)
 न. ( नृत्य .) नृत्यांत थंडी वाजणें , ताप आला असें दाखविणें ; भय वाटणें वगैरे प्रसंगी गाल आक्रसल्यासारखें दाखविणें . कुंचित , करण - न उजवा पाय पुष्कळ खाली करणें व उजवा हात कुंचुत करून डाव्या बाजूस उताणा करुण ठेवणें . कुंचित , दृष्टि - स्त्री . बाहुल्या व नेत्रप्रांत आकुंचित करणें . हा अभिनय अनिष्ट गोष्ट पाहण्याचें टाळण्याकरितां व डोळे दुखूं लागलेले दाखवायचें असतांना करतात . कुंचित , कुंपाद पु नृत्यास उभे असतां एक पाय वर औचलून पावलाचा मधला भाग बोटें आवळुन घेणें . कुंचित , कुंपुट - न . नृत्यांमध्यें खालच्या व वरच्या पापण्या एकमेकींजवळ आणुन आंक्कुचित करणें ; घाण , अप्रिय वस्तुंचा स्पर्श , अनिष्ट वस्तुदर्शन यावेळीं हा अभिनय करतात . कुंचित , कुंमान - नृत्यामध्यें चवडे उचलून टांचांवर उभे राहिलें असतां सर्व शरीराचा भाग खालीं दाबला जातो . अशा वेळीं डोक्यांनें मान खालीं दाबली जातें ती मानेची स्थिति .

नेपाली (Nepali) WN

See : गाला

A Sanskrit English Dictionary

कपोल  f.  m. ( ifc. f( आ).), (√ कप्, [Uṇ. i, 67]) the cheek (of men or elephants &c.), [Suśr.]; [Yājñ.]; [Ragh.] &c.
कपोल  m.  m. pl. N. of a school belonging to the white यजुर्-वेद

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कपोलः [kapōlḥ]   [Uṇ.1.66] A cheek; क्षामक्षामकपोलमाननम् [Ś.3.9,6.15;] [R.4.68.]
-ली   The knee-cap. -Comp.
-काषः   any object against which anything (especially the cheeks) is rubbed; लीनालिः सुरकरिणां कपोलकाषः [Ki.5.26.]
-ताडनम्   Striking the cheeks (in confession of fault).
-पत्रम्   A mark painted on the cheek; कपोल- पत्रान्मकरात्सकेतुः [N.7.6.]
-पालिः, -ली  f. f. The side of a cheek; कपोलपालिं तव तन्वि मन्ये [Bv.2.1.]
-फलकः   the (broad) cheeks.
-भित्तिः  f. f. the temples and cheeks; or excellent (i. e. broad) cheeks; cf. गण्डभित्ति.
-रागः   the flush in the cheek.

Shabda-Sagara

कपोल  m.  ( -लः) A cheek.
 f.  ( -ली) The forepart of the knee, the knee-cap or pan.
E. कपि to quiver, and ओलच् Unadi aff.

ROOTS:

कपि ओलच्