तेज

{ tējḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 adverb  तीव्र गति से   Ex. राजमार्ग पर गाड़ियाँ बहुत तेज भाग रही थीं ।

MODIFIES VERB:

चलना दौड़ना

ONTOLOGY:

गतिसूचक (Speed) ➜ रीतिसूचक (Manner) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

तेज़ तेज़ी से तेजी से रफ़्तार से रफ्तार से तेज गति से

Wordnet:

ben দ্রুত গতিতে

guj ઝડપથી

kas تیٖزی سان , تیٖز

mal അതിവേഗത്തില്

pan ਤੇਜ਼

urd تیزی سے , تیزرفتاری کےساتھ

 adjective  जिसमें तेजी हो या तेजी के साथ फेंकनेवाला   Ex. जहीर खान एक तेज गेंदबाज हैं ।

MODIFIES NOUN:

व्यक्ति वस्तु

ONTOLOGY:

संबंधसूचक (Relational) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

तेज़

Wordnet:

ben ফাস্ট(দ্রুত) বোলার

kan ವೇಗದ ಬೌಲರ್

tam வேகமான

tel ప్రసిద్దమైన

urd تیز , تیز رفتار

 adjective  तेजी के साथ फेंका हुआ   Ex. उस गेंदबाज़ के तेज बॉल से सभी बल्लेबाज़ घबराते हैं

HYPONYMY:

शास्त्र

ONTOLOGY:

अवस्थासूचक (Stative) ➜ विवरणात्मक (Descriptive) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

तेज़

   See : तीक्ष्ण, प्रबल, चमक, ताप, फुर्तीला, चरपरा, द्रुत, तेजपत्ता, तीव्र, द्रुतगामी, तीक्ष्ण, कसकर, द्रुतगामी, तेज़, तेज़, तेज़, महँगा, शीघ्र, तेज़, कड़ा

प्राचीन चरित्रकोश

तेज n.  सुतप देवों में से एक ।

कोंकणी (Konkani) WN

   See : भाव, तेजस्वीपण

A dictionary, Marathi and English

   . 7 Pungency: also acritude.

Aryabhushan School Dictionary

 n   Light, lustre, splendour, brilliancy. Heat, esp. fervid or fierce heat (of the sun or fire). Majesty, dignity, glory, authoritativeness, awfulness. Virtue, efficacy, excellence, power (of medicines, spirits &c.): fire energy, vigour, force, sharpness (as of weapon or tools).

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  कांती , तेजःपुंज , प्रकाश , प्रभा ;
 ना.  झणझणीत , तिखट ;
 ना.  कर्तृत्च , पराक्रम , शक्ती , सामर्थ्य .

मराठी (Marathi) WN

 noun  एक प्रकारचा प्रकाश   Ex. त्याच्या डोळ्यात वेगळेच तेज होते./ नवीन चेंडूवर चकाकी व गुळगुळीतपणा असतो.

HYPONYMY:

पाणी चमक तेजोवलय

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

चमक ओज लकाकी झळाळी चकाकी दीप्ती रौनक पाणी

Wordnet:

asm জেউতি

bd जोंखांनाय

ben দীপ্তি

guj ચમક

hin चमक

kan ಮಿಂಚು

kas نوٗر

kok भाव

mni ꯐꯖꯕ

nep चमक

ori ଚମକ

pan ਚਮਕ

san आभा

tel కాంతి

urd چمک , دمک , رونق , جلال , تاب , آب و تاب , تیز , چمک دمک

 noun  तेजस्वी असण्याची अवस्था किंवा भाव   Ex. तिच्या चेहर्‍यावर एक अनोखे तेज होते.

ONTOLOGY:

गुण (Quality) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तेजस्वीपणा चमक

Wordnet:

asm তেজস্বিতা

bd गोबौ मेलेम

ben তেজস্বিতা

guj તેજસ્વિતા

hin तेजस्विता

kan ತೇಜಸ್ವಿ

kas جَلال , شان , تیج , وُز

kok तेजस्वीपण

mal തേജസ്സ്

ori ତେଜସ୍ୱିତା

san तेजस्विता

tel తేజస్వము

urd رعب وداب , جاہ و جلال , عظمت , وقار , دبدبہ , شان و شوکت

   See : प्रकाश

महाराष्ट्र शब्दकोश

 वि.  तीक्ष्ण ; तिखट ; चलाख . [ सं . तेजस ; फा . तेझ ]
  न. 

1. प्रकाश ; कांति ; लकाकी ; पाणी ; झकझकी . 
2. उष्णता ; कडक सूर्यकिरण . तोय तेज धूमु । ययां वायूसी संगमु । - ज्ञा १८ . ३०८ . 
3. वैभव ; शोभा ; उत्कर्ष . 
4. गुण ; उपयुक्तता ; सत्त्व ; प्रताप ( औषध इ० चा ); जोम ; उत्साह ; गांभीर्य ( भाषण इ० चे ).  
5. वीर्य ; रेत . देइन तुज निजकन्या , तव तेजाते परा न सोसील । - मोअश्व ३ . १५ .  
6. तिखटपणा ; तीक्ष्णता ; झणझणीतपणा . 
7. पराक्रम ; सामर्थ्य . भावितमःप्रशमी न क्षमही होऊनि तेज देहिं सके । - मोसभा ५ . १९ . [ सं . तेजस ] सामाशब्द - 

तेजगी - स्त्री . चकाकी ; टवटवी ; झांक , पाणीदारपणा .  तेजतत्व - न . १ तेजाचे अधिष्ठान ; तेजस्वीपणाचे मूळ ; नेत्र , सूर्य वगैरेच्या ठिकाणी राहणारे आद्यतत्व . २ ज्ञान ; ज्ञानेंद्रिय . जे तेजतत्त्वाची आदी । - ज्ञा १३ . ८८ .  तेजःपुंज - वि . सूर्य , रत्न , विद्वान , मान्यमान्यतेचा पुरुष यांना ही संज्ञा लावतात .  तेजवान , तेजवंत , तेजोमय , तेजस्वी - वि . १ शोभायमान ; कांतिमान ; उजळ ; सतेज ; उज्वल . २ ( ल . ) प्रभाववान ; प्रतापी ; प्रतिष्ठित ; प्रसिद्ध ; सन्माननीय ; बाणेदार .  तेजस - वि . तेजस्वी ; प्रकाशवान . पै कमलायतडोळसा । सूर्यकोटि तेजसा । - ज्ञा ११ . ६९ . तेजःसंकर्ष - देश - पु . ( शाप . )( सर्व प्रकाश एकत्र जमण्याचे स्थान ). सूक्ष्मदर्शक भिंगांतून निघणारे किरण ज्या ठिकाणी केंद्रीभूत होतात तो बिंदु .  तेजस्कर - वि . तेजस्वी ; चकाकित ; सतेज ;  तेजाकार - पु . सूर्य . कां उदय न कीजे तेजाकारे । तंव गगनचि होऊनि असे आंधारे । - ज्ञा ११ . ६९३ . तेजस्वी मासा - पु . चकचकीत व शोभायमान असे एकावर एक चढलेले खवले अंगावर असणारा एक जातीचा मासा .  तेजाळ - वि . ( काव्य . ) १ उज्ज्वल ; सतेज ; चकचकीत ; तेजस्वी . तोच पारा परम चपळ । न धरवे कोणा तेजाळ । २ उमदा ; भव्य ; छानदार ; शोभिवंत .  तेजित - वि . १ झिलई , उजळा दिलेला . २ धार लावलेला .  तेजोभंग - पु . १ अपमान ; अवमान ; अपमानपूर्वक अथवा तिरस्कारपूर्वक वागविणे ; होणारा अपमान अथवा फजिती . २ तेजाचा , पराक्रमाचा नाश ; वीर्यहानि . सरकारी शाळांतून मिळत असलेले शिक्षण भावी पिढीचा तेजोभंग व निरुत्साह करण्याकरितां मुद्दाम वेड्यावाकड्या रीतीने दिले जात आहे . - टि ३ . १३३ . तेजोमय - वि . प्रकाशमय ; तेजस्वी ; पाणीदार ; भव्य .  तेजोवध - पु . तेजोभंग ; पाणउतारा .  तेजोवृद्धि - स्त्री . प्रकाश , कांति , शोभा , मोठेपणा , यश इ० कांची वाढ .  तेजोहानि - स्त्री . १ प्रकाशाची न्यूनता ; कमतरता ; पराक्रमाची वाढ खुंटणे ; वीर्यनाश . २ अपमान ; अवमान ; प्रतिष्ठा , नावलौकिक , कीर्ति यांची हानि .  तेजोर्‍हांस - पु . तेजोयुक्त भाग दिसतो तो ; केंद्रीभूत होण्यापूर्वी तेजाची विरलावस्था ; पटल ; भूर . ( इं . ) नेब्युला .  तेजोवहमज्जातंतू - पुअव . तेजाचे ज्ञान करुन देणारे किंवा तेजाचे वहन करणारे ज्ञानतंतु .

नेपाली (Nepali) WN

   See : तीक्ष्ण, प्रबल, चमक, छिटो

A Sanskrit English Dictionary

तेज  m.  m. (√ तिज्) sharpness, [Vop. viii, 132]
तेज  m.  m. N. of a man, [Rājat. viii, 1226]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तेजः [tējḥ]   1 Pungency.
   Sharpness (of a weapon).
   Brilliancy.
   Spirit.
तेजः [tējḥ] तेजनम् [tējanam]   तेजनम् See under तिज्.

Shabda-Sagara

तेज   r. 1st cl. ( तेजति) To guard, to cherish, to defend or protect.
    E. भ्वा-पर-सक-सेट् .

ROOTS:

भ्वा-पर-सक-सेट् .

तेज  m.  ( -जः)
   1. Sharpness, pungency.
   2. Sharpness of a weapon.
   3. Brilliancy.
   4. Spirit.
    E. तिज् to sharpen, affix घञ्H see तेजस्.

ROOTS:

तिज् घञ्H तेजस्