प्राकृत [prākṛta] a. a. (-ता,
-ती f. f.) [प्रकृतेरयं प्रकृत्या निर्वृत्तो वा अण्]
Original, natural, unaltered, unmodified; स्याताममित्रौ मित्रे च सहजप्राकृतावपि
[Śi.2.36] (see Malli, thereon).
Usual, common, ordinary.
Uncultivated, vulgar, unrefined, illiterate; प्राकृत इव परिभूयमानमात्मानं न रुणत्सि
[K.146;] [Bg.18.28.] Insignificant, unimportant; trifling;
[Mu.1.] Derived from Prakṛiti, q. v.; प्राकृतो लयः 'reabsorption into Prakṛiti'; विमुञ्चेत् प्राकृतान् ग्रामांस्तान् मुक्त्वाऽमृतमश्नुते
[Mb.12.24.12.] Provincial, vernacular (as a dialect); see below.
तः A low man, an ordinary or vulgar man. कार्षापणं भवेद्दण्डयो यत्रान्यः प्राकृतो जनः
[Ms.8.336.] A kind of fever; वर्षाशरद्वसन्तेषु वाताद्यैः प्राकृतः क्रमात् Mādhava; (see
-ज्वरः) -तम् A vernacular or provincial dialect derived from and akin to Sanskrit; प्रकृतिः संस्कृतं तत्र भवं तत आगतं च प्राकृतम् Hemachandra. (Many of these dialects are spoken by the female characters and inferior personages of Sanskrit plays and are usually divided into 4 dialects: शौरसेनी, माहाराष्ट्री, अपभ्रंश and पैशाची); तद्भवस्तत्समो देशीत्यनेकः प्राकृत- क्रमः
[Kāv.1.33;] also 34, 35; त्वमप्यस्मादृशजनयोग्ये प्राकृतमार्गे प्रवृत्तोऽसि
[Vb.1.] Resolution or reabsorption into प्रकृति; the dissolution of the universe.
A particular ritual or यज्ञ;
[Bhāg.1.84.52.] -Comp.
-अरिः a natural enemy, i. e. the ruler of an adjacent country; see Malli. on
[Śi.2.36.] -उदासीनः a natural neutral; i. e. a ruler whose dominions lie beyond those of the natural ally.
-ज्वरः a common or ordinary fever.
-प्रलयः complete dissolution of the universe.
-मानुषः a common or ordinary man.
-मित्रम् a natural ally; i. e. a ruler whose dominions lie immediately beyond those of the natural enemy (i. e. whose country is separated from the country with which he is allied by that of another).