Dictionaries | References

त्वष्टृ

   { tvaṣṭṛ }
Script: Devanagari

त्वष्टृ     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
त्वष्टृ  m. m. a carpenter, maker of carriages (= त॑ष्टृ), [AV. xii, 3, 33]
सु-कृत्   ‘creator of living beings’, the heavenly builder, N. of a god (called , -पाणि॑, -ग॑भस्ति, -ज॑निमन्, स्व्-अ॑पस्, अप॑साम् अप॑स्तम, विश्व॑-रूप &c., [RV.] ; maker of divine implements, esp. of इन्द्र's thunderbolt and teacher of the ऋभुs, i, iv-vi, x; [Hariv. 12146 f.] ; [R. ii, 91, 12] ; former of the bodies of men and animals, hence called ‘firstborn’ and invoked for the sake of offspring, esp. in the आप्री hymns, [RV.] ; [AV.] &c., [MBh. iv, 1178] ; [Hariv. 587 ff.] ; [Ragh. vi, 32] ; associated with the similar deities धातृ, सवितृ, प्रजा-पति, पूषन्, and surrounded by divine females [ग्ना॑स्, जन॑यस्, देवा॑नाम् प॑त्नीस्; cf.त्व॑ष्टा-व॑रूत्री] recipients of his generative energy, [RV.] ; [ŚBr. i] ; KātyŚr. iii; supposed author of [RV. x, 184] with the epithet गर्भ-पति, [RAnukr.] ; father of सरण्यू [सु-रेणु, [Hariv.] ; स्व-रेणु, [L.] ] whose double twin-children by विवस्वत् [or वायु ? [RV. viii, 26, 21 f.] ] are यमयमी and the अश्विन्s, x, 17, 1 f.; [Nir. xii, 10] ; [Bṛh.] ; [Hariv. 545 ff.] ; [VP.] ; also father of त्रि-शिरस् or विश्वरूप, ib.; overpowered by इन्द्र who recovers the सोम [[RV. iii f.] ] concealed by him because इन्द्र had killed his son विश्व-रूप, [TS. ii] ; [ŚBr. i, v, xii] ; regent of the नक्षत्रचित्रा, [TBr.] ; [ŚāṅkhGṛ.] ; [Śāntik.] ; [VarBṛS. iic, 4] ; of the 5th cycle of Jupiter, viii, 23; of an eclipse, iii, 6; त्वष्टुर् आतिथ्यN. of a सामन्, [ĀrṣBr.] )
ROOTS:
सु कृत्
a form of the sun, [MBh. iii, 146] ; [Hariv. 13143] ; [BhP. iii, 6, 15]
महा-ग्रह   (styled ), [Parāś.]
ROOTS:
महा ग्रह
N. of the 12th मुहूर्त, [Sūryapr.]
of an आदित्य, [MBh. i] ; [Hariv.] ; [BhP. vi, 6, 37] ; [VP. i, 15, 130; ii, 10, 16]
of a रुद्र, i, 15, 122
of a son of मनस्यु or भौवन, ii, 1, 40; [BhP. v, 15, 13.]

त्वष्टृ     

त्वष्टृ [tvaṣṭṛ]  m. m. [त्वक्ष्-तृच्]
A carpenter, builder, workman, त्वष्ट्रेव विहितं यन्त्रम् [Mb.12.33.22.]
Viśvakarman, the architect of the gods. [Tvaṣtṛi is the Vulcan of the Hindu mythology. He had a son named Triśiras and a daughter called संज्ञा, who was given in marriage to the sun. But she was unable to bear the severe light of her husband, and therefore Tvaṣtṛi mounted the sun upon his lathe, and carefully trimmed off a part of his bright disc; cf. आरोप्य चक्रभ्रमिमुष्णतेजास्त्वष्ट्रेव यत्नो- ल्लिखितो विभाति [R.6.32.] The part trimmed off is said to have been used by him in forming the discus of Viṣṇu, the Triśūla of Śiva, and some other weapons of the gods.] पर्वतं चापि जग्राह क्रुद्धस्त्वष्टा महाबलः [Mb.1.227.] 34.
Prajāpati (the creator); यां चकार स्वयं त्वष्टा रामस्य महिषीं प्रियाम् [Mb.3.274.9.]
Āditya, a form of the sun; निर्भिन्ने अक्षिणी त्वष्टा लोकपालोऽविशद्विभोः [Bhāg.3.6.15.]

त्वष्टृ     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
त्वष्टृ  m.  (-ष्टा)
1. A carpenter.
2. A name of VISWAKARMA, the artist of the gods.
E. त्वक्ष् to pare, affix तृच्. The sun.
ROOTS:
त्वक्ष् तृच्
E. तिष् to shine, Unadi affix तृच् and substituted for the radical .
ROOTS:
तिष् तृच्

Related Words

त्वष्टृ   देवशिल्पिन्   सुगभस्ति   गर्भकर्तृ   रूपकृत्   रूपपति   पत्नीसंयाज   द्युमयी   ऋभ्वन्   ऋभ्वस्   महौघ   दूषणा   ऋभ्व   स्वपस्   त्वष्टावरूत्री   तुरीप   engrave   carpenter   sculptor   सुकृत्   वाशी   सरण्यू   सुरेणु   नेष्टृ   त्वाष्ट्र   carve   कशेरु   सुनन्द   जामातृ   बृसय   दध्यच्   विरोचना   विश्वरूप   संनिवेश   हरित्   रचना   सुधन्वन्   विरज   ऋभु   दधीच   धातृ   विश्वकर्मन्   वृत्र   आदित्य   सवितृ   संज्ञा   वायु   विश्व   नल   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   ੧੦   ૧૦   ୧୦   ൧൦   100   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP