चांदणी

A dictionary, Marathi and English

   whilst eating their grain. v पड, मार, हाण. 5 An inauspicious mark of the horse,--a white spot on the forehead. चां0 तरारणें g. of s. To look intent, earnest, fierce; to glare. Ex. दोन प्रहरां ह्यास खावयास न मिळालें तर कशी चां0 तरारती. Pr. चांदण्यांत निजती आणि मा- डीची हवा पाहती Used of one who, in hard poverty, looks for the enjoyments of affluence and ease.

Aryabhushan School Dictionary

  f  A star. An awning. A head ornament of women. A white spot on the horse's forehead.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  तारका , तारा , नक्षत्र ,

मराठी (Marathi) WN

 noun  * अशी खूण   Ex. चूकीच्या शब्दांपुढे चांदणी लाव.

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm তাৰকা চিহ্ন

bd हाथरखि सिन

ben তারা

hin सितारा

kan ನಕ್ಷತ್ರ

kas تارُک

mal നക്ഷത്രചിഹ്നം

mni ꯊꯋꯥꯟꯃꯤꯆꯥꯛꯀꯤ꯭ꯈꯨꯗꯝ

ori ତାରକା ଚିହ୍ନ

pan ਸਿਤਾਰਾ

urd ستارہ , اسٹار

 noun  तार्‍यासारखे चिन्ह   Ex. त्यांच्या झेंड्यावर चांदणी ही खूण होती.

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तारा

Wordnet:

asm তৰা

ben তারা

kas تارُک , سِتارٕ

mal നക്ഷത്രം

san तारा

 adjective  चंद्राचा प्रकाश असलेला   Ex. चांदण्या रात्रीत फिरायला किती मजा वाटते

MODIFIES NOUN:

रात्र

ONTOLOGY:

संबंधसूचक (Relational) ➜ विशेषण (Adjective)

SYNONYM:

चांद

Wordnet:

asm চন্দ্রাৱলী

bd दानसोरां

ben চন্দ্রালোকিত

guj અજવાળિયું

hin चाँदनी

kan ಬೆಳದಿಂಗಳು

kas زوٗن , زوٗنہٕ گاش

kok चान्नी

mal നിലാവുള്ള

nep चाँदनी

pan ਚਾਂਦਨੀ

san ज्योत्स्नावत्

tam நிலாவெளிச்சமான

tel వెన్నెల

urd چاندنی رات , چاندنی

   See : तारा

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ लहान तारा ; तारका . २ घोडा दाणा खात असतां त्याच्या पाठीवर झूल , फडकें किंवा चिरगूट वगैरे आच्छादन नसेल तर त्यांना नक्षत्रापासून होणारी बाधा किंवा विकार होतो तो . ३ छत ; चांदवा . ४ राखडीसारखा परंतु जरा लहान असा स्त्रियांचा दागिना . ५ घोडयाच्या कपाळावरील पांढरा अशुभ डाग .
  स्त्री. छोटा तंबू . ' भाऊसाहेब स्नानभोजनाकरितां चांदणीवर आले तर विश्वासराव तेथेंच असत .' - दूरं १७७ .
०तरारणें   आशाळभूतपणें पाहणें ; भीति , क्षुधा , राग इ० कारणानें कावरीबावरी मुद्रा होणें ; डोळयापुढें काजवे चमकणें . दोनप्रहारां यास खावयास न मिळालें तर कशी चांदणी तरारती . म्ह० चांदण्यांत निजती आणी माडीची हवा पहाती = कंगाल स्थितींत चैन व भोग भोगण्याची आशा करणार्‍या माणसास ही म्हण लावतात .
०रात   रात्र - स्त्री . ज्या रात्रीस चांदणें असतें अशी रात्र .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   चांदणी तरारणें
   भीति, राग, क्षुधा वगैरेमुळे कावरीबावरी मुद्रा होणें
   मनास उद्वेग वाटल्‍यामुळे डोळ्यांत एकप्रकारची चमक मारणें.