उपमा

{ upamā }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  किसी वस्तु,कार्य या गुण को दूसरी वस्तु,कार्य,या गुण के समान बतलाने की क्रिया   Ex. सुंदर स्त्रियों को चाँद की उपमा दी जाती है ।

ONTOLOGY:

संप्रेषण (Communication) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd रुजुनाय

kan ಹೋಲಿಕೆ

kas تَشبِیہ

kok उपमा

pan ਉਪਮਾ

san उपमा

tam உவமை

tel పోలిక

urd تشبیہ

 noun  सूजी को भूनकर तथा उसमें सब्जी डालकर बनाया हुआ एक नमकीन खाद्य पदार्थ   Ex. सोमवार के दिन स्कूल में उपमा बाँटा जाता है ।

ONTOLOGY:

खाद्य (Edible) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು

kas اُپما

   See : उपमा अलंकार

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  खंयचीय वस्तू, काम वा गूण हांकां दुसरे वस्तकू, कामाक वा गूण हांचे भशेन सांगपाची क्रिया   Ex. सोबीत बायलांक चंद्राची उपमा दितात

ONTOLOGY:

संप्रेषण (Communication) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तूळा सर

Wordnet:

bd रुजुनाय

kan ಹೋಲಿಕೆ

kas تَشبِیہ

pan ਉਪਮਾ

san उपमा

tam உவமை

tel పోలిక

urd تشبیہ

 noun  रवो भाजून आनी तातूंत भाजी घालून तयार केल्लो एक खारट खाद्यपदार्थ   Ex. सोमाराक शाळेंत उपमा वांट्टात

ONTOLOGY:

खाद्य (Edible) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು

kas اُپما

   See : उपमा अळंकार

A dictionary, Marathi and English

   .

Aryabhushan School Dictionary

  f  A simile. Resemblance.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  उत्प्रेक्षा , उदाहरण , तुलना , दाखला , द्दष्टांत , साद्दश्य , साम्य , सारखेपणा .

मराठी (Marathi) WN

 noun  दोन वस्तूंचे साम्य, साधर्म्य वर्णिले असता होणारा एक अर्थालंकार   Ex. अरे संसार संसार जसा तवा चुल्हावर हे उपमेचे उदाहरण आहे.

ONTOLOGY:

कला (Art) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm উপমা অলংকাৰ

bd रुजुथाइ अलंकार

ben উপমা অলঙ্কার

guj ઉપમા

hin उपमा अलंकार

kan ಉಪಮಾ ಅಲಂಕಾರ

kas تَشبیہ

kok उपमा अळंकार

mal ഉപമ

mni ꯎꯄꯃꯥ

ori ଉପମା ଅଳଙ୍କାର

pan ਉਪਮਾ ਅਲੰਕਾਰ

tam உவமை அணி

tel ఉపమానాలంకారం

urd استعارہ

 noun  एखादी वस्तू, कार्य किंवा गुणाला दुसरे एखादी वस्तू, कार्य किंवा गुण यांच्या समान दाखवण्याची क्रिया   Ex. सुंदर स्त्रियांना चंद्राची उपमा दिली जाते.

ONTOLOGY:

संप्रेषण (Communication) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd रुजुनाय

kan ಹೋಲಿಕೆ

kas تَشبِیہ

kok उपमा

pan ਉਪਮਾ

san उपमा

tam உவமை

tel పోలిక

urd تشبیہ

 noun  रवा भाजून व त्यात भाज्या घालून केलेला एक तिखट पदार्थ   Ex. सोमवारी शाळेत उपमा वाटतात.

ONTOLOGY:

खाद्य (Edible) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kan ಉಪ್ಪಿಟ್ಟು

kas اُپما

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. 
  पु. ( तंजा .) तिखट मिठाचा सांजा . कानडींत ' उप्पिट्टु ' म्हणतात . ( का . उप्पु = मीठ )
   दृष्टांत ; उदाहरण ; तुलना ; दाखला .
   सादृश्य ; सारखेपणा , ( प्रतिमा , चित्र , मूर्ति , यांतील ).
   उपमान ; तुलनेकरितां घेतलेली वस्तु .
   एक अर्थालंकार - दोन वस्तूंचें साम्य - साधर्म्य जेथें वर्णिलेलें असतें तेथें हा अलंकार होतो . याचे अनेक प्रकार आहेत . हा अलंकार सर्व अलंकारांच्या बुडाशीं आहे . जो धैर्ये धरसा सहस्त्रकरसा तेजें तमा दूर सा । - नळ १७ . [ सं . ]

A Sanskrit English Dictionary

उपमा  n.  1. (for 2. See below, and for 3. See col.3) ind. ( Ved. instr. of the above) in the closest proximity or neighbourhood, [RV. i, 31, 15; viii, 69, 13.]
उप-√ मा    2. P. Ā. ( Impv. 2. sg. -मिमीहि, -माहि, and -मास्व; Subj. 2. sg. -मासि) to measure out to, apportion to, assign, allot, grant, give, [RV.] : Ā. -मिमीते, to measure one thing by another, compare, [MBh.]; [Hariv.]; [Caurap. &c.]

ROOTS:

उप √ मा

उप-मा  f.  3. f. comparison, resemblance, equality, similarity

ROOTS:

उप मा

   a resemblance (as a picture, portrait &c.), [ŚBr.]; [MBh.]; [Kum.] &c.
पूर्णोपम   a particular figure in rhetoric, simile, comparison (a full simile must include four things; See , लुप्तो-पमा, &c.), [Sāh.]; [Kāvyâd.]; [Vām.] &c.
   a particle of comparison, [Nir.]
   a particular metre, [RPrāt.]
उप-मा  mfn. ( mfn. ifc.) equal, similar, resembling, like ( e.g. अमरो-पम mfn. resembling an immortal), [MBh.]; [Ragh.]; [Daś.]; [Hit. &c.]

ROOTS:

उप मा

The Practical Sanskrit-English Dictionary

उपमा [upamā]   2 P., 3, 4. Ā.
   To compare, liken; तेनोपमीयेत तमालनीलम् [Śi.3.8;] स्तनौ मांसग्रन्थी कनककलशावित्युपमितौ [Bh.3.2.]
   To give, grant (Ved.).
उपमा [upamā]   1 Resemblance, similarity, equality; स्फुटोपमं भूतिसितेन शम्भुना [Śi.1.4,17.69;] [Ki.6.23;] इहोपमा सताम् [Pt.2.8] the same is the case with the good.
   (In Rhet.) Comparison of two objects different from each other, simile, comparison; साधर्म्यमुपमा भेदे [K. P.1;] or सादृश्यं सुन्दरं वाक्यार्थोपस्कारकमुपमालंकृतिः R. G.; or उपमा यत्र सादृश्यलक्ष्मीरुल्लसतिः द्वयोः । हंसीव कृष्ण ते कीर्तिः स्वर्गङ्गायवगाहते ॥ [Chandr.5.3;] [Kāv.2.14;] उपमा कालिदासस्य Subhāṣ. (Daṇdin [mentions 32] varieties of उपमा; see [Kāv.2.15-5;] as to words expressive of उपमा see 2.57-65); see K. P.1 ad loc also.
   The standard of comparison (उपमान); यथा दीपो निवातस्थो नेङ्गते सोपमा स्मृता [Bg.6.19;] (आत्मानमुपमां कृत्वा स्वेषु दारेषु रम्यताम् [Rām.5.21.8;] see ˚द्रव्य below; mostly at the end of comp., 'like', 'resembling'; बुबुधे न वुधोपमः [R.1.47;] so स्वर्गोपम, अमरोपम, अनुपम &c.
   A likeness (as a picture, portrait &c.
   Heresy, irreligious doctrine; विधर्भः परधर्मश्च आभास उपमा छलः । अधर्मशाखाः पञ्चेमा धर्मज्ञोऽधर्मवत्त्यजेत् ॥ [Bhāg.7.15.12.] -Comp.
-द्रव्यम्   any object used for a comparison; सर्वोपमाद्रव्यसमुच्चयेन [Ku.1.49.]
-रूपकम्   a figure in Rhetoric being a mixture of simile and metaphor.
-व्यतिरेकः   A particular figure combining comparison and contrast.

Shabda-Sagara

उपमा  f.  ( -मा)
   1. Likeness, (but used only in composition.) 2. Resemblance, a resemblance as a picture, an image, &c.
   3. A simile.
    E. उप like, मा to measure, affixes अङ् and टाप्; also with ल्युट् aff. उपमान.

ROOTS:

उप मा अङ् टाप्; ल्युट् उपमान

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  साधर्म्यस्य उपमितिः।   Ex. सुन्दरीं चन्द्रस्य उपमा दीयते।

ONTOLOGY:

संप्रेषण (Communication) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd रुजुनाय

kan ಹೋಲಿಕೆ

kas تَشبِیہ

kok उपमा

pan ਉਪਮਾ

tam உவமை

tel పోలిక

urd تشبیہ

 noun  भेदे वर्तमाने अपि वस्तुनोः कमपि साधारणधर्मम् आश्रित्य साधर्म्यस्य प्रतिपादनम्।   Ex. मुखं चन्द्रमिव इत्यत्र उपमा इति अलङ्कारः वर्तते।

HYPONYMY:

संशयोपमालङ्कारः हेतूपमा

ONTOLOGY:

कला (Art) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm উপমা অলংকাৰ

bd रुजुथाइ अलंकार

ben উপমা অলঙ্কার

guj ઉપમા

hin उपमा अलंकार

kan ಉಪಮಾ ಅಲಂಕಾರ

kas تَشبیہ

kok उपमा अळंकार

mal ഉപമ

mar उपमा

mni ꯎꯄꯃꯥ

ori ଉପମା ଅଳଙ୍କାର

pan ਉਪਮਾ ਅਲੰਕਾਰ

tam உவமை அணி

tel ఉపమానాలంకారం

urd استعارہ

   See : तुला