तुषार

{ tuṣāra }

Puranic Encyclopaedia

TUṢĀRA   A place of habitation of ancient Bhārata. Scholars are of opinion that the present Tukhāristan was the ancient Tuṣāra. The people of this place used to be called Tuṣāras and their King Tuṣāra. The King of Tuṣāra was the store-keeper during the Rājasūyayajña of Yudhiṣṭhira, [Chapter 51, Vana Parva] . The Pāṇḍavas during their exile crossed this country of Tuṣāra on their way to Dvaitavana from the mountain of Gandhamādana. During the great battle, the Tuṣāras arrayed themselves on the right side of the Krauñca Vyūha (an army formation in the shape of a stork) constructed by Bhīṣma. [Śloka 21, Chapter 75, Bhīṣma Parva] . There is a statement in [Chapter 65 of Śānti Parva] that a barbarous tribe called Tuṣāras lived in the country of Māndhātā.

हिन्दी (hindi) WN

   See : पाला, बर्फ

प्राचीन चरित्रकोश

तुषार n.  (तुषार भविष्य.) कलियुग के एक वंश का नाम । इस में १४ राजा हुएँ [मत्स्य. २७३] ; [वायु.९९] ; [ब्रह्माड. ३.७४] । इस वंश के राजा शकद्वीप में रहते थे [वै.का.रा.भा.इ.सं.मं. १८३५. ५९] ।

A dictionary, Marathi and English

   Thin rain, mizzle, drizzle: also spray. 2 Dew.

Aryabhushan School Dictionary

 n   Thin rain, mizzle, drizzle; spray. Dew.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  छिटा , जलबिंदू , पाण्याचे बारीक धेंब , भुरभुर .

मराठी (Marathi) WN

 noun  वार्‍याने उडणारे पाण्याचे बारीक कण   Ex. धबधब्याच्या शेजारून जाताना आमच्यावर तुषार उडत होते
   See : जलकण, शिडकावा

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ वार्‍याने वगैरे उडणारे उदकाचे बारीक बारीक कण . बुरबुर ; छिटा ; शीतलबिंदू . ते सत्त्वशुद्धी साहाकारे । गुरुकृपामृततुषारे । - ज्ञा १८ . २५९ . २ दंव ; दहिवर . [ सं . ]
  पु. थंडीचा कडाका ; हिंवाचा कडाका . ' ग्वाल्हेर कडे या तुषारामुळें पिकांचा नाश होतो .' - के ४ . १२ . १९३६ .

A Sanskrit English Dictionary

तुषार  mfn.  mf( आ)n. cold, frigid, [Ragh.]; [Naiṣ.]
तुषार  m.  m. sg. and pl. frost, cold, snow, mist, dew, thin rain, [MBh.] &c.
-कण   = , [Śiś. vi, 24]

ROOTS:

कण

   camphor, [Bhpr.]
तुख्°    pl. for .

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तुषार [tuṣāra] a.  a. [तुष्-आरन् किञ्च [Uṇ.3.139.] ] Cold; frigid, frosty or dewy; अपां हि तृप्ताय न वारिधारा स्वादुः सुगन्धिः स्वदते तुषारा [N.3.93;] [Śi.9.7.]
   रः Frost, cold; तुषार- वृष्टिक्षतपद्मसम्पदाम् [Ku.5.27.]
   Ice, snow; पदं तुषारस्रुति- धौतरक्तम् [Ku.1.6;] प्रपतत्तुषारो हेमन्तकालः [Ṛs.4.1.]
   Dew; [R.14.84;] [Ś.5.19.]
   Mist, thin rain, spray, especially of cold water; पृक्तस्तुषारैर्गिरिनिर्झराणाम् [R.2.13;9.68;] [U.5.3.]
   A kind of camphor.
   A kind of horse; ताजिताः खुरशालाश्च तुषाराश्चोत्तमा हयाः Aśvachikitsā. -Comp.
-अद्रिः, -गिरिः, -पर्वतः   the Himālaya mountain; ते तुषाराद्रिवाताः [Me.19.]
   करः the moon.
   camphor.-कणः a dew-drop, an icicle, hoar-frost; इतरा तु जलापात- तुषारकणनश्वरी [Ks.19.5.]
-कालः   winter.
-किरणः, रश्मिः   the moon; [Amaru.49;] कलया तुषारकिरणस्य पुरः [Śi.9.27.] -गौर a.
   white as snow.
   white with snow. (-रः) camphor.

Shabda-Sagara

तुषार  mfn.  ( -रः-रा-रं) Cold, frigid, frosty.
  m.  ( -रः)
   1. Frost.
   2. Cold.
   3. Thin rain, mist.
   4. Ice or snow.
   5. The name of a country.
    E. तुष् to please, Unadi affix आरन्.

ROOTS:

तुष् आरन्