शस्त्रम्

{ śastram }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

शस्त्रम् [śastram]   [शस्-ष्ट्रन्]
   A weapon, arms; क्षमाशस्त्रं करे यस्य दुर्जनः किं करिष्यति Subhāṣ; [R.2.4;3.51,52;5.28.]
   An instrument, a tool in general.
    iron; गृहीतशस्त्राः क्रोशन्ति चर्मिणो वाजिपृष्ठगाः [Mb.6.2.29.]
    steel.
   A hymn of praise ( स्तोत्र).
    repetition, recitation. -Comp.
-अङ्गा   a kind of sorrel.
-अभ्यासः   the practice of arms, military exercise.
   अयसम् steel.
    iron.- अवपातः injury by weapon; शस्त्रावपाते गर्भस्य पातने चोत्तमो दमः [Y.2.277.]
    अस्त्रम् weapons for striking and throwing, arms and missiles; शस्त्रास्त्रभृत्त्वं क्षत्रस्य [Ms.1.79.]
    arms or weapons generally.
-आख्यम्    iron.
-आजीवः, -उपजीविन्  m. m. a professional soldier; [Kau.A.1.3.] - उद्यमः lifting up a weapon (to strike).
-उपकरणम्    arms or instruments of war, military apparatus.
-कर्मन्    any surgical operation.
-कारः   an armourer.
-कोपः    war, battle.
-ककोषः   the sheath or scabbard of any weapon.
-क्षारः    borax.
-ग्रहः    battle, fight.
-ग्राहिन् a.  a. taking up or wearing arms (for battle); शस्त्रग्राही ब्राह्मणो जामदग्न्यः [U.5.33.]
-चिकित्सा    surgery.
-जीविन्, -वृत्ति  m. m. one living by the use of arms, a professional soldier.
-देवता   the deity presiding over weapons.- धरः = शस्त्रभृत् q. v.
-निपातनम्   a surgical operation.- न्यासः laying down arms; so शस्त्र ( परि) त्यागः. -पाणिa. bearing arms, armed. (-m.) an armed warrior.- पदम् incision; [Suśr.]
-पूत a.  a. 'purified by arms', rendered pure or absolved from guilt by being killed with a weapon on the battle- field; अशस्त्रपूतं निर्व्याजम् ( महामांसम्) [Māl.5.12;] ( see Jagaddhara's explanation of the word); अहमपि तस्य मिथ्याप्रतिज्ञावैलक्ष्यसंपादितमशस्त्रपूतं मरणमुपदशामि [Ve.2.]
-प्रहारः   a wound inflicted with a weapon.
-भृत्  m. m.
   a soldier, warrior; रामः शस्त्रभृतामहम् [Bg.1.31;] न तद् यशः शस्त्रभृतां क्षिणोति [R.2.4.]
   an armed man.
-मार्जः   a weapon- cleaner, an armourer, a furbisher.
-विद्या, -शास्त्रम्   the science of archery, see धनुर्वेद.
-वृत्तिः   a professional soldier; पुरुषा शस्त्रवृत्तयः [Ms. 12.45.]
-व्यवहारः    practice of weapons.
-शास्त्रम्    military science.
-संहतिः  f. f.
   a collection of arms.
   an arsenal.
-संपातः   a sudden fall of a number of weapons.
-हत a.  a. killed by a weapon. ˚चतुर्दशी N. of a particular 14th day sacred to the memory of fallen warriors.
-हस्त a.  a. armed. (-स्तः) an armed man.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  शस्यते हिंस्यते अनेन   Ex. क्षमाशस्त्रम् करे यस्य दुर्जनः किम् करिष्यति [सुभा]

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm শল্য উপকৰণ

bd फाहामथाय जोन्थोर

ben শস্ত্র

guj શસ્ત્ર

hin शस्त्र

kan ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಉಪಕರಣ

kas سٲرجِکَل اوزار

kok शस्त्रां

mal ശസ്ത്രക്രിയാഉപകരണങ്ങള്

mar शस्त्रक्रियेचे उपकरण

mni ꯈꯨꯠꯂꯥꯏ

nep शस्त्र

ori ଶଲ୍ୟ ଉପକରଣ

tam கருவி

urd آپریشن کاآلہ , آپریشن کااوزار , آلات جراحی

 noun   तत् साधनम् यद् युद्धादिषु आक्रमणार्थे तथा च आत्मरक्षणार्थे उपयुज्यते।   Ex. तेन शस्त्रेण व्याघ्रः हतः।

HYPONYMY:

कारुचिः व्याघ्रनखः वज्रम् शूलः दूरवेधिनी परशुः खड्गः छुरिका

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd हाथियार

hin हथियार

kan ಶಸ್ತ್ರ

kas ہتھیار

kok शस्त्र

mar शस्त्र

mni ꯈꯨꯠꯂꯥꯏ

nep शस्त्र

ori ଶସ୍ତ୍ର

pan ਸ਼ਸਤਰ

tam ஆயுதம்

tel ఆయుధము

urd ہتھیار , اسلحہ , اوزار

    see : आयसम्