अध्याय ४३ वा - श्लोक १ ते ५

श्रीशुक उवाच । अथ कृष्णश्च रामश्च कृतशौचौ परंतप । मल्लदुंदुभिनिर्घोषं श्रुत्वा द्रष्टुमुपेयतुः ॥१॥

शुक म्हणे गा कुरुवरिष्ठा । परीक्षिति नरवरश्रेष्ठा । सगजसमल्लकंसदुष्टा । हननोत्कंठा हरिपोटीं ॥२१॥
उठल्यानंतर शयनीहून । आनंदभरित रामकृष्ण । टाकूनि आले यमुनापुलिन । शौचविधान संपविलें ॥२२॥
अनीतिमार्गें उत्पथवृत्ति । रामकृष्ण तों नाचरती । मातुळवधादिदोषनिवृत्ति । कोणे रीतीं तें ऐका ॥२३॥
पूर्वदिवशींच शौचाचार । दोषनिवृत्तिप्रकार । निरपराध सहोदर । शुद्ध साचार आचरले ॥२४॥
तेंही ऐका स्फुट व्याख्यान । धनुर्भंगादि सेनाहनन । कंसासि ऐश्वर्य सूचिलें पूर्ण । पितृमोक्षण करावया ॥२५॥
बाळें बळिष्ठां मारिती रणीं । ऐसी अमोघ ईश्वरकरणी । जाणोनि सावध नोहेचि मनीं । पुढती हननीं प्रवर्ते ॥२६॥
ऐसा मातुळ वधितां पाहीं । सहसा आम्हांसि दोष नाहीं । निरपराधता ऐसी हृदयीं । शौचविषयीं विवंचिली ॥२७॥
एवं सबाह्य शौचाचार । विवंचूनि वसुदेवकुमर । ऐकोनि मल्लदुंदुभिगजर । हर्षनिर्भर आवेशें ॥२८॥
मल्लरंग पाहावा दृष्टीं । ऐसी उत्कंठा दाटली पोटीं । मत्तगजमर्दना जैसे हट्टी । कंठीरव उठावती ॥२९॥
मल्लतालें दुंदुभिध्वनि । अकस्मात पडतां श्रवणीं । कुरपे क्षोभले जैसे वह्नि । घृतें करूनि प्रोक्षिलिया ॥३०॥
प्राग्दृष्टमार्गेंच सत्वर । पावते झाले रंगद्वार । तेथील वृत्तांत समग्र । श्रोतीं सादर परिसावा ॥३१॥

रंगद्वारं समासाद्य तस्मिन्नागमवस्थितम् । अपश्यत्कुवलयापीडं कृष्णोंऽबष्ठप्रचोदितम् ॥२॥

तंव रंगद्वारीं कुवलयापीड । मत्तवारण प्रतापी दृढ । हस्तिपा बोधोनि मंत्र गूढ । स्थापिला रूढ हरिहनना ॥३२॥
तो रंगद्वारीं महागज । देखोनि सर्वज्ञ गरुडध्वज । हस्तिपें प्रेरिला जाणोनि सहज । जाला सज्ज तें ऐका ॥३३॥

बद्ध्वा परिकरं शौरिः समुह्य कुटिलालकान् । उवाच हस्तिपं वाचा मेघनादगभीरया ॥३॥

शूरसेनाचा पौत्र हरि । उदित युद्धा साटोप धरी । कंचुक कटितटीं सांवरी । बद्धपरिकरीं सन्नद्ध ॥३४॥
कुरळ केशांची वीरगुंठी । सांवरूनि बांधिली मुकुटीं । मेघगंभीरबोभाटीं । बोले वाक्पुटीं हस्तिपा ॥३५॥

अंबष्ठांबष्ठ मार्गं नौ देह्यपक्रम मां चिरम् । नोचेत्सकुंजरं त्वाद्य नयामि यमसादनम् ॥४॥

आम्रेडितीं अंबष्ठातें । म्हणे सत्वर काढीं गजातें । माग न रोधीं आमुतें । रंगभूमीतें जाऊं दे ॥३६॥
हें नायकोनि पथ रोधिसी । तरी तुज आजि कुंजरेंसीं । पाठवीन मी यमसदनासी । निश्चयेंसीं जाण पां ॥३७॥

एवं निर्भर्त्सितोंऽबष्ठः कुपितः कोपितं गजम् । चोदयामास कृष्णाय कालान्तकयमोपमम् ॥५॥

ऐसा कृष्णें कठोरोत्तरीं । अंबष्ठ निर्भर्त्सितां अंतरीं । क्षुब्ध होवोनि कुंजर प्रेरी । कृष्णावती कोपवूनी ॥३८॥
अंतक म्हणिजे मृत्यु केवळ । त्यासी क्षोभक निमित्त काळ । यम नियंता प्रेरी प्रबळ । तद्वत् खळ गज प्रेरी ॥३९॥