माझा पिंगा गोड गडे
अद्वयरंगी रंग चढे.
नाचण मी मुळची मोठी,
उद्भवल्या माझ्या पोटी
कोमल नवनीतापरिस,
ज्योत्स्नेहुनि कान्ती सरस
दिक्रागाहुनि दिव्यतर,
चंचल चपलेच्याहि पर
वृत्ति गोरट्या अकलंकी-
माय तशा झाल्या लेकी !
प्रसन्न ह्रदयाच्या कोशी
असती सौरभसराशी
त्यास लुटाया पोटभरी
वृत्ती झाल्या हो भ्रमरी !
गोंगाटाला थांबविले,
श्रवणमनाला कळु न दिले
कौशल्याची नवलाई
रस चोरुनि प्याल्या बाई !
तो प्रमदांचा संभार
लोटुनि आला अनिवार,
बळेचि माझा धरुनि कर
मज केले वृत्याकार
धुंद नशा भरली नेत्री,
जीवन मुसमुसले गात्री.
गुरुलघुतेची कृत्रिम ती
पार उडाली मम भ्रांती.
मिळून आम्ही सर्वजणी
नाच मांडिला एकपणी.
अनेक नेत्रांचे बघणे,
अनेक कंठांचे गाणे
अनेक चरणांचे जाणे,
अनेक चित्ताचे स्फुरणे,
दृष्टी, वाणी गती, मती
एकच येथुन तेथुन ती.
प्रवाह बहुमुख जो होता
वाहे एकमुखे आता,
वृत्तीचे बळ मज मिळता
विश्व सहज आले गिळता.
पिंगा माझा सोन्याचा,
पंजर रत्नाचा त्याचा,
पहा ! उघडिले दाराला,
पिंगा आकाशी गेला !
पिंगा माझा अलौकिक
शोधुन आला भूलोक.
चारी खाणी मी वाणी
सांगितले त्याने कानी !
पिंगा गेला स्वर्गाला.
भूवरि घेउनि त्या आला.
अंघ्रितली दडपुनि त्याला
नाच वरी म्या मांडियला !
दानव मानव सुरासुर
मी, मजविण ते निःसार !
मी येता उदयोन्मुख ते
जग तेव्हाची संभवते !
दुर्बलपण पहिले गेले,
क्षुद्रपणातुन मी सुटले,
जीर्णबंध सारे तुटले,
मी माझी मज सापडले !
स्वार्थजनित सद्गुणभास
जडले होत अंगास
ते गुण झाले मम धर्म
प्रेमास्तव आता प्रेम !
तारा सारंगीवरल्या
सम सुरी लागुन गेल्या;
भूते आली साम्याला
मोहर आनंदा आला !
विश्वबंधुता एकांगी
न पुरे माझ्या पासंगी,
भूते मी मजला नाते-
द्वैत कसे हे संभवते ?
मज कसले जाणे येणे !
भाव-अभावाविण असणे.
बुदबुद हो की कल्लोळ
अर्णवपद माझे अढळ !
काय करू पण कसे करू !
मीपण माझे का विसरू ?
’दीपकळीगे ! दीप्तीला
सोड-’ म्हणे का बुध तिजला ?
म्लानपणाविण लावण्य,
क्षीणपणाविण तारुण्य,
मंगलमांगल्यायतन,
नित्यानंद निरावरण,
विश्ववैभवालंकरण,
ते माझे ते-स्वयंपण !
पिंगा आला भर रंआ,
आत्मभाव भिडला अंगा.
नाच परी मम राहीना,
स्वभाव मुळचा जाईना !
नाचा माझ्या वृत्तींनो !
नाचा भुवनसमूहांनो !
नाच आपला भूताला
होवो शान्तिप्रद सकला !