सोन्याची तनु जाळितेस अपुली पाषाणमूर्तीपुढे,
मुग्धे ! ते वद कोण पुण्य तुझिया हातास तेणे चढे ?
सारे विश्व बुडे तमात तिकडे भांबावुनी बापुडे,
गे ! निष्कंप, तुला परंतु इकडे, ही ध्यानमुद्रा जडे.
घ्याया कोंडुनि मंदिरात जगदुद्यानी न तू जन्मली,
वाया नासुनि जावया नुगवली बागेत चाफेकळी !
व्हाव्या वर्धित वस्तु ज्यात वसते सौंदर्य अत्युत्कट,
इच्छा केवळ की ! न वस्तुसह ते पावो जगी शेवट.
प्रत्यंगी अवघ्या प्रकर्षभर ये ज्यांच्या पुरा मोडुन
त्यांच्या पूर्णपणास सुस्थिरपणा येथे न अर्धक्षण,
पूर्णोत्थानपनकाल तोच पतनप्रारंभही होतसे,
ऐसा निष्ठुर कायदा सकल या सृष्टीत शासीतसे !
येथे नूतनजीर्ण, रूप अथवा विद्रूप, नीचोत्तम;
न्यायान्याय, अनीतिनीति, विषयी संभोग का संयम;
जाती ही भरडोनि एक घरटी, एकत्र आक्रंदत,
आशा भीतिवशा म्हणूनिच मृषा स्वर्ग स्रुजी शाश्वत.
हे विषम्य असह्य ’होतसमयी’ स्थापावया साम्यता,
तेजोवंत यदा यदा त्यजुनी ती प्रेतोपमा स्तब्धता;
अन्यायप्रतिकारकार्य करिती नाना प्रकारान्तरे,
दारी बंड ! घरात बंड ! अवघे ब्रह्मांड बंडे भरे !
हे लोकोत्तर रूप तेज तुजला आहे निसर्गे दिले,
की तू अन्य तशीच निर्मुनि जगा द्यावीस काही फले;
दाने दे न कुणा निसर्ग ! धन तो व्याजे तुम्हा देतसे,
ते त्याचे ऋण टाक फेडुनि गडे ! राजीखुशीने कसे !
होता वेल रसप्रसन्न फुटुनी येतो फुलोरा तिला,
ती आत्मप्रतिमास निर्मुनि हसे संहारकालानला;
’वाडा आणि जगा’ निसर्ग म्हणतो सृष्टीस भूतात्मिका,
डोळ्यांनी उघड्या पहात असता होशी गुन्हेगार का ?