ऋणानुबंध - संग्रह १०

मराठीतील लोकगीतांना मातीचा वास आहे, कुळाचे ओज आहे, कारुण्याची चाल आहे, सुगरणीचा साज आहे आणि घरंदाज घरमालकिणीचा साटोपही आहे.


अशिलाची लेक अशिल माझा खाणवटा

आईवरी शिव्या नको देऊं आगरटा

अशिलाची लेक कमशील कामून होईन

पित्याच्या नांवाला बट्‌टा कामून लावीन

वाघाच्या पोटीची मी त आहे ग वाघीण

बोलला गव्हर झाली देहाची आगीन ॥

वाघाच्या पोटीची मला वाघाचें कलम

काय करुं बाईं पडला अस्तुरी जलम ॥

*

माझ्या माहेराचा जासूद आला बाइ

सातपुडी आंबा मिर्‍यावाणी त्याची कोइ ॥

माझ्या माहेरीच्या जासुदा खालीं बस

सातपुडी आम्बा गंधावाणी त्याचा रस ॥

जासुदाच्या मुला जेव जेव दूधकाला

माझ्या माहेराचा खुशाली सांग मला ॥

जासुदाच्या मुला सांग गिन्यानी भांवाला

बोलला गव्हर बोल लागला जीवाला ॥

सांगून धाडितें मी त तुला लवलाह्या

तिथं जेवलास इथं यावं पाणी प्याया ॥

*

मायबापाजी दोन्ही लावणीचीं रोपं

त्यांच्या सावलीला मला लागे गाढ झोप ॥

आईवांचून माया, माया कोणाला फुटेना

पावसावांचून रान हिरवं दिसेना ॥

*

नेणंता मुर्‍हाळी खूण सांगतें रेखियली

दारीं गोंदन पिकयली ॥

नेणंता मुर्‍हाळी, खूण सांगतें वाडियाची

दारीं चौकट चांदियेची ॥

*

नेणंता मुर्‍हाळी नको लावू माझ्या बापा

वाडयामध्यें चांफा शिंगी खाते गपागपा ॥

नेणंता मुर्‍हाळी नको लावू माझे आई

वाडयामध्यें जाई, शिंगी आवरत नाहीं ॥

नेणंता मुर्‍हाळी रहा म्हणतां राहीना

अवकळ्या पाऊस पाणी चौकांत माईना ॥

*

नेणंता मुर्‍हाळी येऊन कौलाला द्डाला

बधवाच्या माझ्या उजेड चंद्राचा पडला ॥

*

चाल शिंगीबाई तूं ग हंसत हिसत

तुझ्या पाठीवरुन माझं माहेर दिसतं ॥

माहेराच्या वाटे घोडा कुणाचा पळतो

आली नागरपंचीम भाई बहिणीला नेतो ॥

*

माझिया माहेरीं मीं त जातें आनंदानं

भाऊ माझे दिले मला देवा गोविंदानं ॥

*

माझ्या माहेराची वेस मी त उघडितें अंगं

पाठीचा बंधु माझा मुकादम माझ्या संग ॥

*

सासुरवासिनी माझ्या बंधुनें पाईल्या

हातीं दिले तांबे तोंड धुवाया लावल्या ॥

सासुरवासिनी माझ्या बंधुच्या बहिणी

खांद्यावरी माळा, आला वैराळ होऊनि ॥

वैराळदादा हात रीता ठेवूं नको

संसारी माझा पिता उधारीला भिऊं नको ॥

*

लक्ष्मी आली, आली उठत बसत

बंधवाचा माझा वाडा गवळ्याचा पुसत ॥

लक्ष्मीबाई कोणीकडं केलं येणं

बंधुचं दुबळंपण तुला सांगितो कोण ? ॥

आई लक्ष्मी तुला शेवायाचा थाळा

सुखांत राहूं दे माझ्या माहेराचा मेळा ॥

*

फाटली माझी चोळी मी त झालें दैनगती

बंधवाला माझ्या सांगून धाडूं कोण्याहातीं ? ॥

फाटली माझी चोळी लुगडं आलं आकाराला

बंधवाला माझ्या सांगून धाडीन सरकाराला ॥

फाटली माझी चोळी नाहीं ठिगळ द्यायाचं

बंधुच्या ग माझ्या गांवा सख्याच्या जायाचं ॥

*

बोलतो भाऊ बहिणीला वाढी तूप

बोलती भावजय तेल्यानं नेलं माप ॥

बोलतो भाऊ बहिणीला वाढ दही

बोलती भावजय रात्रीं विरजलं नाहीं ॥

*

बंधू करी बोळवण भावजय मारी हांका

साडीची बोळवण मोठी चोळी घेऊं नका ॥

बंधू घेतो चोळी भावजय तिथं गेली

रुपयाचा खण पावली कमी केली ॥

*

बंधू घेतो चोळी भावजय डोळे मोडी

चाटी दादा घाल घडी चोळीची काय गोडी ? ॥

*

जंवर मायबाप तंवर माहेराची गोडी

कोणाचे भाऊभाचे दोन्ही अधारत्या मेडी ॥

जंवर मायबाप तंवर माहेर आपलं,

भावजयीबाई राज सांभाळ तुपलं ॥

वेडया माझ्या जीवा तुला उलीस कळना

आईबापासारखी कुठं दौलत मिळना ॥

आईबापाच्या राजीं शिंक्‍यावरलं खोबरं

भावजयीच्या राजीं चौक्या बसल्या जबर ॥

आईबापाच्या राजीं शिंक्यावरलं ग लोणी

भावजयीच्या राजीं जेव म्हणेना ग कोणी ॥

*

चोळ्या बांगडयाच्या आशेकरितां नव्हतें आलें

पाठीच्या बंधू माझ्या भेटीला लईदी झाले ॥

चोळी बांगडीची नाहीं मजला असोशी

पाठीच्या बंधू माझ्या तूं सुखी मी संतोषी ॥

*

बापाची सासुरवाडी लेकानं बळकविली

बाळानं ग माझ्या मेदुणी राणी केली ॥

*

काळी कुळकुळीत जांभळ, जांभळ पिकली शिवाला

लेकीची समसम आईबापाच्या जीवाला ! ॥

N/A

References : N/A
Last Updated : December 09, 2007

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP