एकस्मिन्नपि दृश्यन्ते, प्रविष्टनीतराणि च ।
पूर्वस्मिन्वा परस्मिन्वा, तत्त्वे तत्त्वानि सर्वशः ॥८॥
आकाशापासूनि वायु झाला । तो गगनावेगळा नाहीं गेला ।
वायूपासूनि अग्नि झाला । तेथ प्रवेशु आला दोंहीचा ॥८०॥
अग्नीपासून आला जळरस । त्यामाजीं तिंहीचा रहिवास ।
जळापासून पृथ्वीचा प्रकाश । तीमाजीं प्रवेश चहूंचा ॥८१॥
तैसें कार्य आणि कारण । परस्परें अभिन्न जाण ।
जेवीं लेणें आणि सुवर्ण । वेगळेंपण एकत्वें ॥८२॥
जेवीं तंतु आणि पट । दोनी दिसती एकवट ।
तेवीं कार्यकारण सगट । दिसे स्पष्ट अभिन्न ॥८३॥
साकरेचीं नारळें केळीं । परी तीं साकरत्वा नाहीं मुकलीं ।
तेवीं कारणांचीं कार्यें झालीं । असतां संचलीं कारणत्वें ॥८४॥
जेवीं कां पृथ्वीचा मृत्पिंड । मृत्पिंडीं अनेक भांड ।
होतां गाडगीं उदंड । मृत्तिका अखंड सर्वांमाजीं ॥८५॥
तेवीं कारणीं कार्यविशेषु । कार्यासी कारणत्वें प्रकाशु ।
हा परस्परानुप्रवेशु । अनन्य बिलासु अखंडत्वें ॥८६॥
एक कार्य आणि कारण । होय भिन्न आणि अभिन्न ।
तेणें तत्त्वसंख्यालक्षण । घडे जाण न्यूनाधिक ॥८७॥