Dictionaries | References

प्राजापत्य

   { prājāpatya }
Script: Devanagari

प्राजापत्य     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
PRĀJĀPATYA   A kind of marriage. Sahobhau caratāṁ dharmamiti vācānubhāṣya ca / Kanyāpradānamabhyarcya Prājāpatyo vidhiḥ smṛtaḥ // [Sloka 30, Chapter 3, Manusmṛti] . Giving in marriage to a brahmacārī one's daughter after inviting him to his house and worshipping him is called Prājāpatya.

प्राजापत्य     

प्राजापत्य n.  प्रजापति के वंशजो का सामुहिक नाम । प्रजापति के वंशज होने के नाते, निम्नलिखित वैदिक सूक्तकारों को ‘प्राजापत्य’ उपाधि प्राप्त है

प्राजापत्य     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
A mode of penance. 2 A particular sacrifice. 3 A gift of cows to Bráhmans by way of expiating guilt.

प्राजापत्य     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
प्रा—जाप°त्य   a See s.v.
ROOTS:
प्रा जाप°त्य
प्राजापत्य  mf. bmf(आ॑) is coming or derived from प्रजा-पति, relating or sacred to him, [AV.] &c. &c.
प्राजापत्य  m. m. a descendant of Pr° (patr. of पतं-ग, of प्रजावत्, of यक्ष्म-नाशन, of यज्ञ, of विमद, of विष्णु, of संवरण, of हिरण्य-गर्भ), [RAnukr.]
विवाह   (with or scil. or विधि) a form of marriage (in which the father gives his daughter to the bridegroom without receiving a present from him), [ĀśvGṛ. i, 6] ; [Mn. iii, 30 &c.]
कृच्छ्र   (with or scil. or उपवास) a kind of fast or penance (lasting 12 days, food being eaten during the first 3 once in the morning, during the next 3 once in the evening, in the next 3 only if given as alms, and a plenary fast being observed during the 3 remaining days, [Mn. xi, 105] ), [Yājñ.] &c.
प्राजापत्य  n. m. (with शकट, also n.) the chariot of रोहिणी, N. of an asterism, [Var.] ; [Pañcat.]
प्राजापत्य  m. m. (with or scil.तिथि) the 8th day in the dark half of the month पौष, [Col.] (°त्याश् चत्वारः प्रस्तोभाःN. of सामन्s, [ĀrṣBr.] ; superl.°त्य-तम, [Kapiṣṭh.] )
a son born in the Pr° form of marriage, [Viṣṇ.]
a क्षत्रिय and a वैश्य, [GopBr.] ; [Vait.]
N. of the confluence of the गङ्गा and यमुना, [L.] (cf.[MBh. i, 2097] )
(with जैनs) N. of the first black वासुदेव, [L.]
प्राजापत्य  n. n. generative energy, procreative power, [AV.] ; [TS.]
कर्मन्   (with or scil.) a partic. kind of generation in the manner of प्रजा-पति, [MBh.] ; [Hariv.]
a partic. sacrifice performed before appointing a daughter to raise issue in default of male heirs, [W.]
the world of प्रजापति, [MārkP.]
नक्षत्र   (with or scil. or ) the asterism रोहिणी, [MBh.] ; [Var.]
अक्षर्य   (also with , प्रयस्-वत् and माधुच्छौदस) N. of सामन्s, [ĀrṣBr.]

प्राजापत्य     

प्राजापत्य [prājāpatya] a.  a. [प्रजापतिर्देवताऽस्य यक्]
Sacred to Prajāpati; सर्वदैवत्यं प्रीक्षितं प्राजापत्यमालभन्त [Bṛi. Up.1.2.7;] [Mb. 12.6.44.]
Born of Prajāpati (Brahmā); जहुः परि- ग्रहव्रीडां प्राजापत्यास्तपस्विनः [Ku.6.34.]
Belonging to Prajāpati; प्राजापत्योपनीतं तदन्नं प्रत्यग्रहीन्नृपः [R.1.52.]
त्यः One of the eight forms of marriage in Hindu law, in which the father gives his daughter to the bridegroom without receiving any present from him in order that the two may live happily and faithfully together; सहोभौ चरतां धर्ममिति वाचानुभाष्य च । कन्याप्रदानमभ्यर्च्यं प्राजापत्यो विधिः स्मृतः ॥ [Ms.3.3;] or इत्युक्त्वा चरतां धर्मं सह या दीयतेऽ- र्थिने । स कायः (i. e. प्राजापत्यः) पावयेत्तज्जः षट् षड् वंश्यान्सहात्मना ॥ [Y.1.6.]
 N. N. of the confluence of the Gaṅgā and Yamunā (प्रयाग); (also n.).
(with तिथि) The eighth day in the dark half of the month of Pauṣa.
 N. N. of Viṣṇu.
A kind of fast or penance; (व्यहं प्रातस्त्र्यहं सायं त्र्यहमद्यादयाचितम् । त्र्यहं परं च नाश्नीयात् प्राजापत्यमिति स्मृतम् ॥); प्राजापत्यं चरेत् कृच्छ्रमब्दमेकं समाहितः [Ms.11.15.]
The heaven of the manes (पितृलोक).
A descendant of प्रजापति; द्वया ह प्राजापत्या देवाश्चासुराश्च [Bṛi. Up.1.3.1.]
त्यम् Giving away the whole of one's property before entering upon the life of an ascetic; also प्राजापत्या.
Generative energy, procreative power.
A particular sacrifice (for appointing a daughter to raise issue in default of male heirs).

प्राजापत्य     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
प्राजापत्य  m.  (-त्यः)
1. A form of marriage, the gift of a girl, respectfully by her father to her lover.
2. A name of Allāhābād or Prayāga. 3. The first of the persons, called Vāsudevas, by the Jainas.
 n.  (-त्यं)
1. A sort of penance, eating once a day for three days in the morning, once in the night for three days subsisting, three days on food given as alms, and fasting three days more.
2. A particular sacrifice performed before appointing a daughter to raise issue in default of male heirs.
3. The asterism Rohīnī.
 f.  (त्या) Giving away the whole of one's property before entering up- on the life of an ascetic or mendicant.
E. प्रजापति BRAMHA, and ण्यत् aff.
ROOTS:
प्रजापति ण्यत्

Related Words

प्राजापत्य विवाह   प्राजापत्य   پرجاپتیہ بیاہ   প্রাজাপত্য বিবাহ   ପ୍ରାଜାପତ୍ୟ ବିବାହ   પ્રાજાપત્ય વિવાહ   प्राजापत्यविवाहः   ਪ੍ਰਾਜਾਪੱਤਯ ਵਿਆਹ   प्रजापत्य विवाह   பிரஜாபதி திருமணம்   ప్రాజాపతి వివాహం   ಪ್ರಜಾಪತ್ಯ ವಿವಾಹ   പ്രാജാപത്യ വിവാഹ രീതി   प्रजापत्य   अष्ट विवाह   शंत्रि   सुपर्णा   विमद   कृच्छ्र   पतंग   विवाह   ४९   उपद्रव   हिरण्यगर्भ   काय   २१   संवरण   आपस्तंब   स्थान   अष्टन्   अष्ट   गर्भ         હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   1                  1/16 ರೂಪಾಯಿ   1/20   1/3   ૧।।   10   १०   ১০   ੧੦   ૧૦   ୧୦   ൧൦   100   ۱٠٠   १००   ১০০   ੧੦੦   ૧૦૦   ୧୦୦   1000   १०००   ১০০০   ੧੦੦੦   ૧૦૦૦   ୧୦୦୦   10000   १००००   ১০০০০   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP