स्वयम्

{ svayam }

A dictionary, Marathi and English

   svayam or svayamēva ad S Of one's own or its own self or accord.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 क्रि.वि.  स्वत : होऊन ; जातीने स्वत : च्या प्रेरणेनं ; अंत . स्फूर्तीने ; खुद्द . [ सं . स्वयम् ‍ ]
०ज्योति वि.  स्वज्योति पहा .
०दत्त  पु. आईबाप जिवंत असतां वयांत आल्यावर आपण होऊन दत्तक पुत्र मानलेला मुलगा ; ( विशेषणा प्रमाणेहिं उपयोग होतो ).
०निर्णय   पु आपल्यावर कोणी कसें राज्य करावें राज्यपध्दति कशा प्रकारची असावी इ० गोष्टी स्वत : ठरविणें .
०पाक  पु. १ स्वत : च्या हातांनी अन्न शिजविणें . २ अन्न शिजविणें , ( सामान्यत :). ३ शिजविलेलें अन्न .
०पाकी  पु. सैंपाक करणारा ; आचारी .
०प्रकाश वि.  १ स्वज्योति पहा . २ स्वत : ज्ञ न मिळविलेला ; स्वयंज्ञानी . बोध पु . आत्मज्ञान ; ब्रह्म ज्ञान .
०भ   भू --- पु . ब्रंह्मा ; ब्रह्मदेव ; विष्णु ; शिव ; काळ प्रेम ; पर्वत - वि १ मूळचा ; स्वत : उत्पन्न होणारा . २ स्वत : एखाद्या पाषाणात प्रादुर्भूत झालेला किंवा द्दष्ठातानें लोकांस समजलेला ( देव , देवता ). याच्या उलट स्थापित .
०वर  पु. न कन्येर्ने स्वत : चा पति पसंत करुन वरणें .
०सेवक   पु आपल्या इच्छेनें सेवकभावान लोककार्यं करणारा . स्वयें क्रि वि . स्वत : होऊन ; आपण होऊन स्वत : सिद्धपणें ; स्वयंस्फूर्तीने खुद्द .

नेपाली (Nepali) WN

   See : आफैँआफ

A Sanskrit English Dictionary

स्वयम्  n.  ind. ( prob. orig. a nom. of 1. स्व, formed like अहम्) self, one's self (applicable to all persons e.g. myself, thyself, himself &c.), of or by one's self spontaneously, voluntarily, of one's own accord (also used emphatically with other pronouns [ e.g. अहं स्वयं तत् कृतवान्, ‘I myself did that’]; sometimes alone [ e.g. स्वयं तत् कृतवान्, ‘he himself did that’; स्वयं तत् कुर्वन्ति, ‘they themselves do that’] ; connected in sense with a nom. [either the subject or predicate] or with instr. [when the subject] or with a gen., and sometimes with acc. or loc.; often in comp.), [RV.]; &c.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

स्वयम् [svayam]   ind.
   Oneself, in one's own person (used reflexively and applicable to all persons, such as myself, ourselves, thyself, himself &c. &c., and sometimes used with other pronouns for the sake of emphasis); विषवृक्षोऽपि संवर्ध्य स्वयं छेत्तुमसांप्रतम् [Ku.2.55;] यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा शास्त्रं तस्य करोति किम् Subhāṣ.; [R.1.7;3.2;] 2.56; [Ms.5.39.]
   Spontaneously, of one's own accord, without trouble or exertion; स्वयमेवोत्पद्यन्त एवंविधाः कुलपांशवो निःस्नेहाः पशवः K. -Comp.
-अधिगत a.  a. self-acquired.
-अनुष्ठानम्   one's own achievement. -अर्जितa. self-acquired.
-इन्द्रियमोचनम्   spontaneous emission of semen.
-ईश्वरः   an absolute sovereign. -ईहितलब्धa. gained by one's own effort; अनुपध्नन् पितृद्रव्यं श्रमेण यदु- पार्जितम् । स्वयमीहितलब्धं तन्नाकामो दातुमर्हति ॥ [Ms.9.28.] -उक्तिः f.
   voluntary declaraion.
   information, deposition (in law).
-उद्यत a.  a. offered spontaneously.-उपागतः a son who offers himself voluntarily to an adoptive parent.
-कृत a.  a. self-made, natural. (-तः) an artificial or adopted son.
-गुप्ता   Mucuna Pruritus (Mar. कुयली).
-ग्रहः   taking for one-self (without leave).-ग्राह a.
   voluntary, self-choosing.
   one who takes forcibly. (-हः) self-choice, self-election; नितम्बिनीमिच्छसि मुक्तलज्जां कण्ठे स्वयंग्राहनिषक्तबाहुम् [Ku.3.7;] [Māl.6.7.] -जात a. self-born.
-ज्योतिस्   self-shining.
-दत्त a.  a. self-given. (-त्तः) a boy who has given himself to be adopted (by his adoptive parents); one of the twelve kinds of sons recognised in Hindu law; मातापितृविहीनो यस्त्यक्तो वा स्यादकारणात् । आत्मानं स्पर्शयेद्यस्मै स्वयंदत्तुस्तु स स्मृतः ॥ [Ms.9.177.]
-दृश् a.  a. self-evident.
-पाठः   an original text.
-प्रकाश a.  a. self-manifesting.
-प्रभ a.  a. self-shining.
-प्रभु a.  a. self-powerful.
-भुः  N. N. of Brahman; शंभुस्वयंभुहरयो हरिणेक्षणानां येनाक्रियन्त सततं गृहकर्मदासाः [Bh.1.] 1.
   भुवः the first Manu.
  N. N. of Brahman.
   of Śiva.
-भू a.  a. self-existent; त्वमेको ह्यस्य सर्वस्य विधानस्य स्वयंभुवः [Ms.1.3.]
   (भूः) N. of Brahman.
   of Viṣṇu.
   Of Śiva.
   of Kāla or time personified.
   of Kāmadeva.
   a Jaina deified saint.
   the female breast.
   the Supreme Being.
-भूतः  N. N. of Śiva.
-भृत a.  a. self-maintained.
-वरः   self-choice, self-election (of a husband by the bride herself), choicemarriage.
-वरा   a maiden who chooses her own husband; ततस्ते शुश्रुवुः कृष्णां पञ्चलेषु स्वयंवराम् [Mb.1.61.3.] -श्रेष्ठः N. of Śiva.

Shabda-Sagara

स्वयम्   Ind. Self, spontaneously, of one's own self or own accord, (this word is applicable to all persons, such as myself, thyself, itself, herself, &c., and is sometimes used emphatically with other pronouns.)
    E. सु auspiciously, अय् to go, अम् aff.

ROOTS:

सु अय् अम्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 adverb  अन्यप्रतियोगित्वम्।   Ex. गान्धीमहोदयः साहाय्यार्थं स्वयं प्राप्तः।

MODIFIES VERB:

कृ

ONTOLOGY:

रीतिसूचक (Manner) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

स्वतः

Wordnet:

asm নিজে

bd गावनो

ben স্বয়ং

guj પંડે

hin स्वयं से

kan ಸ್ವತಃ

kas پانے

kok स्वता

mal സ്വയം

mar स्वतः

mni ꯃꯁꯥꯅ

ori ସ୍ୱୟଂ

pan ਖੁਦ

tam சுயமாக

tel స్వయంగా

urd خود , خودہی , آپ ہی , بہ نفس نفیس , خودبہ خود