तावत्

{ tāvat }

A dictionary, Marathi and English

   .

Aryabhushan School Dictionary

 ad   So much; so far; until, unto.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 वि./क्रि.वि.  तितके , तेवढे ;
 वि./क्रि.वि.  तोपर्यंत , तोपावेतो .

A Sanskrit English Dictionary

तावत्  mfn.  mf( अती)n. ( fr. 2. त, [Pāṇ. 5-2, 39; 6-3, 91]) so great, so large, so much, so far, so long, so many (correlative of या॑वत्; rarely of य or यथो-क्त, [Nal.] &c.), [RV.] &c. ( यावता क्षणेन तावता, ‘after so long time, in that time’, as soon as, [Rājat. v, 110])
   just a little, [Kir. ii, 48]
यावत्   (in alg.) an unknown quantity (also with )
तावत्  n.  ind. (correlative of या॑वत्) so much, so greatly, to such an extent, in such a number, so far, [RV.]; [AV.] &c. ( ता॑वत्-तावत्, [ŚBr. i, 8, 1, 6])
   so long, in that time, [RV. x, 88, 19]; [ŚBr. i]; [Mn.] &c.
यावत्   meanwhile, in the mean time (the correlative being often connected with a neg. e.g. तावच् छोभते मूर्खो यावत् किं-चिन् न भाषते, ‘so long a fool shines as long as he says nothing’ [Hit.]; शोचयिष्याम्य् आत्मानं तावद् यावन् मे प्रा-प्तम् ब्राह्मण्यम्, ‘so long I will emaciate myself, as long as [ i.e. until] I have obtained the state of a Brāhman’ [R. i, 64, 19]), [ŚBr. xiv, 4, 2, 30]; [ChUp. vi, 14, 2]; [Mn.]; [MBh.] &c. (also correlative of पुरा [ [R. i, 28, 21]], of यावता न, of preceded by पुरा [ [MBh. xiii, 4556]], or without any correlative [ 2727; [Kathās.]; [Hit.]])
अनन्तरम्   at once, now, just, first (followed by [ [Hit.]], अपरम् [ [Pañcat.]], अपि [ib.], इदानीम् [ [Hit.]], उत [ [Śak.]], च [ [Daś.]; [Prab.]], ततस् [ [Mn.]; iv, 174; [Ragh. vii, 4f.]], तद्-अनु [ [Megh.]], तु [ [Daś. vii]; [Vedântas.]], पश्चात् [ [R. ii]], पुनर् [ [Pañcat.]], वा; very often connected with an Impv., rarely [ [MBh. iv, 888]; [R. ii, 56, 13]] with a Pot., often with the 1st person of pr. or fut. [MBh.] &c.; the Impv. is sometimes to be supplied [ इतस् तावत्, ‘just come hither’; मा तावत्, ‘by no means, God forbid!’] [Śak.]; [Mālav.]; [Vikr.]; [Prab.]; sometimes अर्हसि with the inf. is used instead, [R. i f.])
न   (with or अ-) not yet, [MBh.] &c. (followed by यावत्, ‘while’ [Kathās. xxvi, 23]; तावन् न-अपि न, ‘not only not-but also not’ [Kād.])
   very well, all right, [Hcar.]
दृढस् तावद् बन्धः   indeed, truly ( e.g., ‘the knot is tight I must admit’ [Hit.]; गता तावत्, ‘she is indeed gone’ [Kathās. xviii, 241]), [R.] &c.
   already (opposed to ‘how much more’ or ‘how much less’), [R. iv f.]; [Śak.]
एव   really (= , sometimes connected with this particle e.g. विक्रयस् तावद् एव सः, ‘it is really a sale’), [Mn. iii, 53]; [Hariv. 7110]; [R.] &c.
तावत्   [ cf. Lat. tantus.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

तावत् [tāvat] a.  a. (Correlative of यावत् q. v.)
   So much, that much, so many; ते तु यावन्त एवाजौ तावांश्च ददृशे स तैः [R.12.45;] [H.4.72;] [Ku.2.33.]
   So great, so large, of this extent; यावती संभवेद् वृत्तिस्तावतीं दातुमर्हसि [Ms.8.] 155;9.249; [Bg.2.46.]
   All (expressing totality); यावद्दत्तं तावद् भुक्तम् [G. M.]
   Just a little; हतवेगं विनयेन तावता [Ki.2.48.]
   (in Alg.) An unknown quantity.-ind.
   First (before doing anything else); आर्ये इतस्ताव- दागम्यताम् Ś.I; आह्लादयस्व तावच्चन्द्रकरश्चन्द्रकान्तमिव [V.5.11;] [Me.13.]
   On one's part, in the meanwhile; सखे स्थिर- प्रतिबन्धो भव । अहं तावत् स्वामिनश्चित्तवृत्तिमनुवर्तिष्ये [Ś.2;] [R. 7.32.]
   Just, now; गच्छ तावत.
   Indeed. (to emphasize an expression); त्वमेव तावत् प्रथमो राजद्रोही Mu.1 'thou thyself'; त्वमेव तावत्परिचिन्तय स्वयम् [Ku.5.67;] गता तावन्निवेद्यैव सा ममोदयपर्वतम् [Ks.18] 241.
   Truly; really (to express assent); अल्पोऽप्येवं महान्वापि विक्रयस्तावदेवः सः [Ms.3.53;] दृढस्तावद्बन्धः [H.1.]
   As for, with respect to; विग्रहस्तावदुपस्थितः [H.3;] एवं कृते तव तावत्क्लेशं विना प्राण- यात्रा भविष्यति [Pt.1.]
   Completely; तावत्प्रकीर्णाभिनवोप- चाराम् [R.7.4] (तावत्प्रकीर्ण = साकल्पेन प्रसारित Malli.).
   Surprise (oh !, what a wonder). (For the senses of तावत् as a correlative of यावत्, see यावत्). -Comp.
-कृत्वस्   ind. so many times; यावन्ति पशुरोमाणि तावत्कृत्वो ह मारणम् [Ms.5.38.] तावत्कृ to square (in Math.)
-फल a.  a. having such results; क्लिष्टं नु तावत्फलमेव पुण्यम् [Ś.6.1.] -मात्रम् just so much. (-त्रे) ind. in that distance; सदनानि तावन्मात्र एव [Bhāg.5.24.4.]
-वर्ष a.  a. so many years old.

Shabda-Sagara

तावत्  mfn.  ( -वान्-वती-वत्)
   1. So many, as many, as much.
   2. All. ind. So much, so far, so many, unto, until, the correlative to यावत्.
    E. तत् that, then, and डावत् affix: see यावत्.

ROOTS:

तत् डावत् यावत्