पूर्वखण्डः - अध्याय ३७

सूर्य विना रात्रिपतेर्व्ययस्थो
यदा ग्रहः स्याद्बहवोऽथवा स्युः ।
स्यातामथ द्वौ त्वनफाख्ययोग
उत्पद्यते रूपगुणप्रमाणः ॥१॥
भौमे व्ययस्थे शशिनः प्रचण्डो
भवेन्मनुष्यः परवित्तहारी ।
परेषमतिपुष्तकायः
सौर्यान्वितः प्राणधरो गुरुश्च ॥२॥
चन्द्रस्य सौम्ये व्ययगे प्रसन्नो
विद्याधिकः शास्त्रपरः सदैव ।
विभुः प्रतापी प्रमदानुकुलः
प्रभूतमित्रः प्रणतारिपक्षः ॥३॥
चन्द्रस्य जीवे व्ययगे विनितो
नरो भवेद्धर्मपरः कृतज्ञः ।
प्रभावयुक्तो ललनास्वभीष्टः
सुरूपकायो नृपवल्लभश्च ॥४॥
शुक्रे व्ययस्थे शशिनो निरीहो
गुणप्रधानः प्रणयेन हृष्तः ।
भवेन्मनुष्यः सुरतानुकुलः
प्रियंवदः कामविशारदश्च ॥५॥
करोति चन्द्राद्व्ययगोऽर्कपुत्रो
नरं नितान्तं प्र्कटस्वभावम् ।
स्थूलं प्रभूताभरणैः समेतं
जितारिपक्षं क्षमयान्वितं च ॥६॥
व्ययस्थितौ रात्रिपतेर्ज्ञभौमौ
नरं प्रसूते प्रणतं सुरूपम् ।
विद्वेषहीनं सुतखिन्नयुक्तं
नयानुरक्तं प्रियसङ्गमं च ॥७॥
जीवावनेयौ कुरुते मनुष्यं
व्ययस्थितो रात्रिपतेः प्रगल्भम् ।
सुवाजिसारं जितशत्रुसंघं
नतं गुरूणां सततं विधिज्ञम् ॥८॥
सौरावनेयौ दधतो मनुष्यं
व्ययाश्रितौ नै नृपतेः क्षतारिम् ।
प्रभूतकोशं सुतसत्ययुक्तं
विनीतवेषाभरणं सदैव ॥९॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदि जीवससौम्यौ
नरं दधाते प्रथितं नृलोके ।
दयाधिकं शास्त्रकथानुरक्तं
ससंमतं साधुजनस्य नित्यम् ॥१०॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदि शुक्रसौम्यौ
नरं दधाते प्रियविप्रकृत्यम् ।
स्वदाररक्तं नृपमानभाजं
जितेन्द्रियं शौचपरं सुविज्ञम् ॥११॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदि सौरसौम्यौ
नरं प्रसूते प्रभुतासमेतम् ।
प्रभूतमित्रं प्रथिताभिमान्
गुणाधिकं देवगुरुर्प्रभक्तम् ॥१२॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदिजीवशुक्रौ
नरं प्रसूतेऽद्भुतरूपगात्रम् ।
कृतानुरक्तं पितृमातृभकतं
शास्त्रप्रियं प्राणभृतं वरिष्ठम् ॥१३॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदि जीवसौरौ
रनं दधाते सुतवित्ततुष्टम् ।
गुणानुरक्तं नृपकार्यदक्षं
विनीतवाक्यं रणकोविदं च ॥१४॥
चन्द्राद्व्ययस्थौ यदि  शुक्रसौरौ
नरं प्रसूते स्थिरतासमेतम् ।
प्रभूतदारं गतरोगवित्तं
महाव्ययं शास्त्रपरं सदैव ॥१५॥
जीवारसौम्या व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युः प्रणतं मनुष्यम् ।
नृपप्रियं सर्वकुलप्रधानं
प्रजधिकं कीर्तिसमन्वितं च ॥१६॥
शुक्रारसौम्या व्ययगा यदा स्युः
कुर्युर्नरं सत्यपरं दयालुम् ।
हस्त्यश्चयानासन्भोजनाढ्यं
विहीनशत्रुं गुणसङ्गहं च ॥१७॥
सौरारसौम्या व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युर्दृढतासमेतम् ।
नरं प्रशस्तं नितरां प्रग्ल्भं
ख्यातं प्रियं बान्धववल्लभं च ॥१८॥
शुक्रारजीवा व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्यर्व्रतिनं मनुष्यम् ।
मातापितृभ्यां प्रणतं च शूरं
नीरोगधं  नृपतेरभीष्टम् ॥१९॥
सौरारजीवा व्ययगा यदा स्यु
चन्द्रय कुर्युः कृपया समेतम् ।
नरं सतां प्रीतिकरं विधिज्ञं
प्रभूतसस्यं द्रविणं सुसत्यम् ॥२०॥
सौरारशुक्रा व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युः सुभगं मनुष्यम् ।
यज्ञानुरक्तं हयवाहनज्ञं
प्रभूतकीर्तिं सुतरां सुरूपम् ॥२१॥
शुक्रज्ञजीवा व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युः सुतलालसं च ।
नरं सदा दानपरं हयाढ्यं
प्रियातिथिं सर्वसमं सुसत्यम् ॥२२॥
सौरज्ञजीवा व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युः प्रवरं मनुष्यम् ।
रोगैर्विहीनं शुभचक्षुःश्रोत्रं
नानायुधानां प्रविचक्षणं च ॥२३॥
सौरज्ञशुक्रा व्ययगा यदा स्यु
श्चन्द्रस्य कुर्युर्विनयप्रधानम् ।
नरेन्द्रयानं विविधान्नपानं
भोगान्वितं सर्वकलासु दक्षम् ॥२४॥
सुरेज्यशुक्रार्कसुता व्ययस्थाः
कुर्युर्नरं भूरिधनं विनीतम् ।
श्रियान्वितं प्राणपरं सलज्जं
जितेन्द्रियं विप्रपरं नयज्ञम् ॥२५॥
सुरेज्यशुक्रज्ञकुजा व्ययय्स्था
श्चन्द्रस्य कुर्युर्बहुवाहनाढ्यम् ।
नरं प्रसन्नं विनयप्रधानं
सुसंमतं सर्वकलासु दक्षम् ॥२६॥
सुरेज्यसौरज्ञकुजा व्यय्स्थाः
कुर्युर्नरं पुण्यप्रं क्षतारिम् ।
नृपप्रसादेन सुतुष्टचिन्तं
वुख्यातक्र्माणमलोलुपं च ॥२७॥
सुरेज्यशुक्रारदिनेशपुत्रा ॥
व्ययस्थिता रात्रिपतेर्यदा स्युः ।
कुर्युस्तदा भूरिसुतं मनुष्यं
विद्याधिकं रोगविवर्जितं च ॥२८॥
शुक्रारसौम्यार्कसुता व्ययस्थाः
कुर्युः शशाङ्कस्य सतामभीष्तम् ।
नरं प्रचण्डं प्रभुतासमेतं
गजाश्चवस्त्राभरणैः समेतम् ॥२९॥
शुक्रज्ञजीवार्कसुता व्ययस्था
श्चन्द्रस्य कुर्युर्व्यसनैर्विमुक्तम् ।
नरं प्रसूते प्रियवाक्यदक्षं
विदग्धनारीसहितं सदैव ॥३०॥
सुरेज्यशुक्रज्ञशनैश्चरारा
श्चन्द्राद्व्ययस्थाः सततं च कुर्युः ।
प्रभूतभावं हतशत्रुदर्पं
नरं नितान्तं जनसंमतं च ॥३१॥
इति श्रीवृद्धयवनेऽनफायोगाध्यायः ॥