स्फुट श्लोक - श्लोक ३६ ते ४०

३६
मनें मनासिं मीळणी । तयासि मानिती गुणी । परांतरासवें भरे । प्रसंग मान वीवरे ॥१॥
फुटेल वेगळाचि तो । सदा मिळेल तो चि तो । फुटेचिना तुटेचिना । मिळोन वेगळेचिना ॥२॥
तदंश तो चि बोलिजे । प्रसंग मान जो भिजे । रिझेल त्यापरी रिझो । झिजेल त्यापरी झिजो ॥३॥
विभक्त दीसती खरें । परंतु येक अंतरें । अनन्य येकि धारणा । मिळों न जाये कारणा ॥४॥
मिळोन जाय अंतरा । तदंश तो चि तो खरा । विचार येक धारणा । मिळोन जाये कारणा ॥५॥
३७
गडीत औघडी असे । परीघ रीघती कसे । कजा कजा कलेचिना । मनांत घालवी मना ॥१॥
जनांत चाळणा घडे । तयापरीचि वावडे । शरीर पाहातां घडे । उपाधि योग वीघडे ॥२॥
बरी विचारणा सखी । परांतरास पारखी । समस्त हेत नीरखी । तयास नाडळे मखी ॥३॥
अखंड सावधानता । मनीं विधी विधानता । समस्त धारणा धरी । सदा विचारणा करी ॥४॥
प्रसंग चाळणा घडे । खटयाल लोक तो दडे । सदा उणें हळु पडे । पदोपदीं च सांपडे ॥५॥
३८
प्रसंग रंग भंगवी । सदा सभा विरंगवी । तया नराकडे कवी । पदोपदींच सांपडे ॥१॥
तुकेल तो चुकेल रे । चुकेल तो चुकेल र । तुकेचिना चुकेचिना । चुकेचिना तुकेचिना ॥२॥
नसोन मान जातसे । वसोन मान होतसे । प्रसंग संग पावती । तुकें तुकें बळावती ॥३॥
समस्त व्योम वीवळे । तरी जनांत नीवळे । अधीर्ध गुप्त होतसे । पदीं मिळोन जातसे ॥४॥
अखंड गुप्त पंथ हा । चतुर हो पाहा पाहा । मनें मनासि मीळणी । गुणास जाणती गुणी ॥५॥
३९
विना प्रचीत ते तुला । फळेल कायरे मुला । उगाच सीण वाउगा । बळेंच होतसे दगा ॥१॥
खरेचि द्रव्य ते खरें । प्रचीत औषधें बरें । खराचि निंश्चयो खरा । धरा विवेक वीवरा ॥२॥
जनीं जनाचिये परी । विचार सार अंतरीं । बहुत दाटले खडे । परीस त्यामधें दडे ॥३॥
परीक्षवंत जाणती । खुणेसि खुण बाणती । मनें मनास मीळणी । गुणास जाणती गुणी ॥४॥
विचार सार तो धरे । परांतरांसि वीवरे । कवी म्हणे भला भला । विवेक त्यास लाभला ॥१५॥
४०
कळा कळाचि वीकळा । समर्थ जाणती कळा । कळेल त्या सुखें कळो । वळेल त्या सुखें वळो ॥१॥
गुणीच गोविले गुणी । विशेष राजकारणी । बहुत रंग रंगिणी । तरंगिणी तरंगिणी ॥२॥
कितेक व्यापिलें दिसे । रहित तें किती असे ।बबरा विचार हा करा । मनांतरींच वीवरा ॥३॥
मिळेल जाणता कधीं । शरीर हें निरावधी । प्रसंग हा कठीणसा । वदोन काय सीणसा ॥४॥
मना मनासि मीळणी । करील दक्ष तो गुणी । उगे राहा उगे राहा । न बोलतांच हें पाहा ॥५॥