अंत्येष्टिसंस्कार - दशदाने
हिंदू धर्मामध्ये जन्मापासून अंतापर्यंत, सोळा संस्कार सांगितले आहेत; त्यांतील, हा शेवटचा संस्कार.
(आचमन प्राणायाम करावा.) अद्यपूर्वो० फलप्राप्त्यर्थं गोत्रस्य प्रेतस्य परलोकोपकारकाणि द्रव्यद्वारा दशदानानि करिष्ये (उदक सोडावे.) तदंगं दानपूजनं ब्राह्मणपूजनंच करिष्ये (उदक सोडावे. दानावरती गंध, अक्षता, फूल घालावे. ब्राह्मणाचे मस्तकावर अक्षता टाकून पूजा करावी.)
दानमंत्र
(गोप्रदानं) यज्ञसाधनभूता या विश्वस्याघौघनाशिनि ।
विश्वरुपधरो देव: प्रीयतामनया गवा ॥ (भूमिदान)
सर्वेषामाश्रया भूमिर्वराहेण समुध्दूता ।
अनंतसस्य फलदा अत: शांतिं प्रयच्छ मे ॥ (तिलदानं)
महर्षेर्गोत्रसंभूता: काश्यपस्य तिला: स्मृता: ।
तस्मादेषां प्रदानेन पितृपापंव्यपोहतु ॥ (हिरण्यदानं)
हिरण्यगर्भगर्भस्थं हेमबीजं विभावसो: ।
अनंतपुण्यफलदमत: शांति प्रयच्छ मे ॥ (आज्यदान)
कामधेनो: समध्दूतं सर्वऋतुषु संस्थितं ।
देवानामाज्यमाहार अत: शांति प्रयच्छ मे ॥ (वस्त्रदानं)
शीतवातोष्णसंत्राणं लज्जायारक्षणं परं ।
देहालंकरणं वस्त्रमत: शांतिं प्रयच्छ मे ॥ (धान्यदानं)
सर्वदेवमयं धान्यं सर्वोत्पत्तिकर महत् ।
प्रणिनां जीवनोपायस्तत: शांतिं प्रयच्छ मे ॥ (गुडदानं)
गुडमिक्षुरसद्भूतं मंत्राणां प्रणवो यथा ।
दानेनानेन चैतन्य परा लक्ष्मी: स्थिरा गृहे ॥ (रौप्यदानं)
प्रीतिर्यत: पितृणां च विष्णुशंकरयो: सदा ।
शिवनेत्रोद्भवं रुप्यमत: शान्तिं प्रयच्छ मे ॥ (लवणदान)
यस्मादन्नरसा: सर्वेनोत्कृष्टा लवणं विना ।
शंभो: प्रीतिकरं यस्मादत: शांतिं प्रयच्छ मे ॥
अनेन दशदानाख्येन कर्मणा प्रेतोध्दर्ता महाविष्णु: प्रीयतां नमम ।
ॐ तत्सत् ब्रह्मार्पणमस्तु ॥
(आचमन प्राणायाम करावा.) अद्य० फलप्राप्त्यर्थं गोत्रस्य प्रेतस्य उत्तमलोक प्राप्त्यर्थं परलोके तत्तद्दान कल्पोक्त फलावाप्तये यथोपपन्नानि उपदानानि करिष्ये (उदक सोडावे. असतील ती उपदाने करावीत. वृषोत्सर्ग करणे असल्यास करावा. किंवा ऐवजी गोप्रदान करावे. वृषोत्सर्ग ब्रह्मकर्मामध्ये पाहावा).
N/A
References : N/A
Last Updated : January 29, 2022
TOP