काष्ठा

{ kāṣṭhā }

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ वेळेचें माप ; अठरा निमिषांचा काल ; कलेचा एक - तिसांशावा भाग . २ दिशा . ' नांदें काष्ठा घुमती । ' - दे . कृष्णजन्म ६८ . ३ मर्यादा . ' देखोन पुंडलिकाची निष्ठा । नेणों चांगली पूर्ण काष्ठा । ' - व . ४६६ . ( सं .)

A Sanskrit English Dictionary

काष्ठा  f.  f. a place for running, race-ground, course (also the course, path or track of the wind and clouds in the atmosphere), [RV.]
   the mark, goal, limit, [VS.]; [TS.]; [ŚBr.] &c.
   the highest limit, top, summit, pitch, [Kum.]; [Daś.] &c.
   a quarter or region of the world, cardinal point, [Naigh.]; [Nir.]; [MBh.] &c.
   the sixteenth part of the disk of the moon, [BhP. i, 12, 31]
   a measure of time (= 1/30 कला, [Mn. i, 64]; [Suśr.]; = 1/12 कला, [Jyot.]; = 1/15 लघु, = 1/225 नाडिका, = 1/450 मुहूर्त, [BhP. iii, 11, 7]), [MBh. i, 1292 &c.]
   form, form of appearance, [BhP. iii, 28, 12; vii, 4, 22]
   the sun, [Nir. ii, 15]
   water, ib.
   the plant Curcuma xanthorrhiza, [L.]
    N. of a daughter of दक्ष and wife of कश्यप (mother of the solidungulous quadrupeds), [BhP. vi, 6, 25 ff.]
    N. of a town.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

काष्ठा [kāṣṭhā]   1 A quarter or region of the world, direction, region; काष्ठा (दिश) मुदीचीमिव तिग्मरश्मिः (दिदीपे) [Ki.3.55;] cf. also पर्वा तु काष्ठा तिमिरानुलिप्ता Avimārkam 2.12.
   A limit, boundary; स्वां काष्ठामधुनोपेते [Bhāg.1.1.23;] स्वयं विशीर्णद्रुमपर्णवृत्तिता परा हि काष्ठा तपसः [Ku.5.28.]
   The last limit, extremity, pitch, climax, excess; काष्ठा- गतस्नेहरसानुविद्धम् [Ku.3.35.]
   Race ground, course.
   A mark, goal.
   The path of the wind and clouds in the atmosphere.
   A measure of time = A Kalā; शुक्लस्त्वं बहुलस्त्वं च कला काष्ठा त्रुटिस्तथा [Mb.1.25.14.]
   Water.
   The sun.
   A fixed place of a lunar mansion.
  N. N. of a wife of Kaśyapa and daughter of Dakṣa.
   The yellow colour or the कदम्ब tree; cf. काष्ठा दिक्कालहारिद्रस्थित्युत्कर्षेषु तु स्त्रियाम् [Nm.]
   A form, form of appearance; काष्ठां भगवतो ध्यायेत्स्वनासाग्रावलोकनः [Bhāg.3.28.12.]

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 noun  एकं नगरम् ।   Ex. काष्ठायाः उल्लेखः कोशे वर्तते