क्लेश

{ klēśḥ }

हिन्दी (hindi) WN

   See : दुख, वेदना

कोंकणी (Konkani) WN

   See : दुख्ख

A dictionary, Marathi and English

   Affliction or distress: also pains, labor, trouble. Gen. in pl.

Aryabhushan School Dictionary

  m  Affiction or distress, also pains.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  कष्ट , काच , ताप , त्रास , दगदग , दुःख , परिश्रम , पीडा , मनस्ताप , यातना , व्यथा , वेदना , हालअपेष्टा .

मराठी (Marathi) WN

   See : वेदना

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. त्रास ; दुःख श्रम , कांच ; यातना ; व्यथा . ( सामान्यत ; अनेकवचनी प्रयोग ). ( सं .)
०काल  पु. त्रासदायक , संकटमय काळ , प्रसंग . ' जरि क्लेशकाल पातला बहुत । तरी धैर्य न सोडावें यथार्थ । '
०दान  न. आजारी माणसाचें पुष्कळ दिवसाचें दुखणें ( पाप ) जावें म्हनुन उडीद तेल इ० चे दिलेलें दान .

A Sanskrit English Dictionary

क्लेश  m.  a m. pain, affliction, distress, pain from disease, anguish, [ŚvetUp.]; [Mn.]; [Yājñ.]; [MBh.] &c.
अ-विद्या   (in योग phil. five क्लेशs are named, viz., ‘ignorance’, अस्मि-ता, ‘egotism’, राग, ‘desire’, द्वेष, ‘aversion’, and अभिनिवेश, ‘tenacity of mundane existence’ [Yogas.]; [Prab.]; [Sarvad.]; the Buddhists reckon ten, viz. three of the body [murder, theft, adultery], four of speech [lying, slander, abuse, unprofitable conversation], three of the mind [covetousness, malice, scepticism] [Buddh.]; [Sarvad.])

ROOTS:

अ विद्या

   wrath, anger, [L.]
व्यवसाय   worldly occupation, care, trouble (= ), [L.]
क्लेश    b &c. See √ क्लिश्.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

क्लेशः [klēśḥ]   [क्लिश्-भावे घञ्]
   Pain, anguish, suffering, distress, trouble; किमात्मा क्लेशस्य पदमुपनीतः [Ś.1;] क्लेशः फलेन हि पुनर्नवतां विधत्ते [Ku.5.86;] [Bg.12.5.]
   Wrath, anger.
   Care, trouble.
   Worldly occupation.
   Sin (in the Buddhist sense); अविद्याऽस्मितारागद्वेषाभिनिशाः क्लेशाः [Yoga Sūtra 2.3.] अपि च क्लेशान् विहाय मम शत्रुबुद्धिरे नान्यत्र [Nāg.3;] अनुकम्प्यतामसौ राज्यस्य कृते क्लेशदासीकृतो तपस्वी ibid.-Comp.
-अपह a.  a. allaying pain, consoling, palliative. (-हः) a son.
-कर a.  a. causing pain or trouble.
-क्षमा a.  a. capable of enduring trouble.

Shabda-Sagara

क्लेश   r. 1st cl. ( क्लेशते)
   1. To speak articulately,
   2. To distress.
   3. To im- pede or obstruct.
   4. To kill, to strike.
क्लेश  m.  ( -शः)
   1. Pain, affliction or distress.
   2. Pain from disease, an- guish. Worldly occupation, care, trouble.
   4. Wrath, anger.
    E. क्लिश् to suffer or inflict pain, affix घञ्.

ROOTS:

क्लिश् घञ्