टाळ

कोंकणी (Konkani) WN

    see : झांज

A dictionary, Marathi and English

   To be cat-hammed--a horse.
   ṭāḷa a epithet of that kind of pearl which is encircled around its centre by a furrow or line.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A musical instrument of bellmetal (a sort of cymbal) played with a stick.

मराठी (Marathi) WN

 noun   कास किंवा पितळ इत्यादींनी बनविलेले एक वाद्य जे छोट्या वाट्यांसारखे असते त्या वाट्यांचा एकमेकांवर आघात करून नाद निर्माण केला जातो   Ex. किर्तनात टाळाला खूप महत्त्व असते.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. ( राजा . ) टहाळ ; लहान फांदी .
 वि.  ( कु . ) शुभाशुभ गोष्टींत स्वार्थासाठीं वावरणारा ( माणूस ).
  पु. ( बे . शेती . ) नांगराच्या पानाप्रमाणें दिसणारे , दिंडांत बसविलेले पाभरीचे फण प्रत्येकी .
  पु. १ कांशाची पोकळ झांज . ( क्रि० वाजविणें ; कुटणें ). टाळ अवघेचि कूटिती । - रामदास , स्फुट अभंग मूर्खपणपंचक ( नवनीत पृ . १५८ ). २ ( संगीत ) ताल धरणें . ३ ( व . ) बैलाच्या गळयांतील घंटा . [ सं . ताल ; हिं . टाळ ]
 वि.   ज्याला मधोमध एक वर्तुळ असतें तें ( मोती ).
  पु. ( व . ) भ्रम झालेल्या रोग्यास टाळूवर बांधण्याचा एक औषधी उपाय .
  पु. ( जुन्नर ) लांडोरीचें लहान पिल्लु .
०वाजणें    सांठा ; कोठारांतील वस्तु संपणें . घोडयाचे टाळ वाजणें - पायांत पाय अडकणें . टाळ , टहाळ - क्रिवि . ( जुंन्नर ) स्पष्ट ; पूर्ण . डोंगरावरचा आवाज मी टाळ ऐकला .
०कण    कर दिशीं - क्रिवि . स्पष्टपणें ; उघडपणें ; स्वच्छ ( दिसणें क्रियापदाबरोबर उपयोग ).
०कुटया   घाशा - वि . १ ( निंदार्थी टाळ वाजविणारा ; ढोंगानें भजन करणारा . २ पायांत पाय अडकवून चालणारा ( घोडा ). [ टाळ + घोळ = गोंधळ ]
०धरी    धारी धर्‍या धार्‍या टाळकरी - वि . झांज वाजविणारा . [ टाळ + धरणें ]
०बध्द वि.  तालांत असलेला ; ठेक्यांत तालबध्द ]
०सूर  पु. योग्यकाल व आवाज . हा टाळसुरांत गातो . [ टाळ + सूर ]

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   टाळ वाजणें
    साठा संपणें
    खलास होणें
    सर्व खर्च होणें.