महाल

A dictionary, Marathi and English

to some particular Mahál; i.e. to put off fraudulently; to shuffle off. म0 पडणें or येणें To fall or come under such evasion or shuffling.

Aryabhushan School Dictionary

 m  A subdivision of a तालुका. A palace. A seraglio.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  प्रासाद , भव्य वाडा , राजमहाल , राजवाडा .

मराठी (Marathi) WN

See : राजमहाल

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. न्हावी ; महाली . हा लग्नांतील सोयरीक जुळविण्याचें काम करतो म्हणून मध्यस्थ ; हिंदुस्थानांत कांहीं जातींतील सोयरीक जुळविण्याचें काम न्हाव्याकडे असतें .
 पु. 
 पु. 
भाद्रपद वद्यांत पितरांप्रीत्यर्थ केलेलें श्राद्ध . महालय पहा .
तालुक्याचा पोटभाग ; पेटा . देश पहा . सारांश उभयतां महालचें अता प्राबल्य जहालें आहे . - पया ६१ .
भाद्रपदपक्ष ; पितृपंधरवडा . [ सं . महालय ]
ह्या पेट्याचीं कामें करावयाची जागा ; कोर्टकचेरी .
०वडा  पु. ( कुण . ) पितृपक्षाच्या वेळीं करतात तो वडा .
यांत चालणारीं कामें .
खातें . पाकाशय , जलस्थान फलस्थान , वसनागार आदिकरुन हे नाजूक महाल ... - मराआ १० .
०वस   - पु . ( राजा . ) भाद्रपद वद्यपक्ष . [ महाळ + वासर ]
वसा   - पु . ( राजा . ) भाद्रपद वद्यपक्ष . [ महाळ + वासर ]
घरांतील स्त्रियांची बसण्याउठण्याची जागा ; अंतःपुर ; गोषा ; राणीवसा . श्रीच्या दर्शनास महालसहवर्तमान गेले . - ब्रच ९४ .
मोठा , भव्य वाडा ; प्रासाद ; राजवाडा ; मंदिर ;
क्रीडागृह .
सावकार , पेढीवाला इ० चा व्याप , विस्तार , पसारा .
खंडोबा , जोतिबा इ० च्या भेटीला पाल इ० गांवांहून जेजुरीकडे जावयाला निघालेली पालखी , काठी इ० ची मिरवणूक .
राजस्त्री ; बेगमांच्या नांवापुढें लावावयाचा बहुमानार्थक शब्द . उ० नूरमहाल , झिनत महाल इ० [ अर महल्ल ]
०मजकुरावर   घालणें , लोटणें , टाकणें , नेणें , देणें - कांहीं एक गोष्ट ज्यावेळीं करणें जरुर आहे त्यावेळीं न करतां लांबणीवर टाकणें , टाळणें , पुढें ढकलणें . मजकुरावर पडणें , येणें - पुढें ढकलणें ; उडवाउडवी करणें . महाली उल्फा मोईन - पु . महालास येणार्‍या सरकारी कामगारांचा सरबराई खर्च . सामाशब्द -
खालीं   घालणें , लोटणें , टाकणें , नेणें , देणें - कांहीं एक गोष्ट ज्यावेळीं करणें जरुर आहे त्यावेळीं न करतां लांबणीवर टाकणें , टाळणें , पुढें ढकलणें . मजकुरावर पडणें , येणें - पुढें ढकलणें ; उडवाउडवी करणें . महाली उल्फा मोईन - पु . महालास येणार्‍या सरकारी कामगारांचा सरबराई खर्च . सामाशब्द -
०करी   दार - पु . महालासंबंधाची जमाबंदी , बंदोबस्त इ० कामें पाहणारा सरकारी अधिकारी .
०करी  पु. रत्नागिरीकडील चांभारांतील जात - पाटील .
०झडती  स्त्री. महालाच्या जमाबंदीचें कच्चें वार्षिक पत्रक .
०दफ्तर  न. पेशवे दफ्तराचा एक भाग . यांतील कागद महालातील असत . - इनाम ४६
०दार  पु. ( चुकीनें ) भालदार . रक्षक ; पहारेकरी .
०पेटा  पु. महालाचा पाटभाग . यावर महालकरी असतो .
०मजकूर   पु
ज्याचा नुकताच उल्लेख केला आहे असा महाल ; वर उल्लेखिलला महाल , प्रदेश .
सर्व महालाचा एकूण खर्च ; देशव्यय . - राव्यको ९ . १७ .
०मवेशी   सा - स्त्री . चीजवस्त ; गुरें ढोरें . महालमवेसी मागों लागलें . - इए ५ . १०० .
०शिबंदी  स्त्री. महालांतील कामासाठीं नेमलेले शिपाई ( पोलीस , वसुली नोकर ).