रवीचंद्र कोटी प्रकशेचि लोपी । तयाचे पदीं निश्चळाव्रती गोपी ॥
असंगा अभंगा अनंगा श्रीरंगा । अनंगाचि ना भोगिती प्रेम संगा ॥१५१॥
विशाळ हें भेद दरिद्र वेली । ज्ञाना नळे आजि जळोनि गेली ॥
ऐशी दया पूर्ण दयाळ रामा । केली तुवा दीन ह्मणोनि आह्मा ॥५२॥
रज्जु ज्ञाने सर्प जैसा निमाला । आत्मा तैसा देखिला मोह गेला ॥
माया सिंधू आटला दुःख नाहीं । ब्रह्मानंदे कोंदले विश्व पाही ॥५३॥
प्राणाहुनी गोड मुकुंद वाटे । ध्याता मनी बोध समुद्र दाटे ॥
आहे मृषापूर भवार्णवाचा । पदोंपदी लाभ महत्सुखाचा ॥५४॥
केली दया सद्गुरु देवराजे । गेले मृषाहें भव दुःख माझें ॥
झाला महानंद सदा मनासी । विलोकितां केवळ चिद्‌घनासी ॥५५॥
गुरुभक्तिने मोह सिंधू तरेना । स्वबोधें मृषा संग त्याचा सरेना ॥
महत्सौख्य ज्याच्या निजांगी भरेना । श्रुती बोलती शीघ्र तोका मरेना ॥५६॥
धरीना कदा संग साधू जनाचा । करीना कधीं दृढ बोधें मनाचा ॥
महामूढ तो नष्ट पाखांडवादी । रमेना मुळीं सत्य मानी उपाधीं ॥५७॥
विरेना सदा वृत्ति बोधें जयाची । करीना सुखें शांति मायार्णवाची ॥
तया पामरा भेटि कैची शिवाची । वदे यापरी भारती केशवाची ॥५८॥
माया मरे भेद सरे मनाचा । चिंता विरे संग नुरे गुणाचा ॥
ऐसे करी सद्गुरु देवराया । पावेन तेणें निज सूख गाया ॥५९॥
तत्वार्ध हासत्व गुणे विकासे । निःशेष तेणें भव दुःख नासे ॥
भेटे सदा राम सभाग्य पाही । कवी ह्मणे पार सुखासि नाहीं ॥१६०॥
गुरु भक्तिचा लाभ जोडे जयासी । निजानंद दाटूनि भेटे तयासी ॥
समाधिस्त तो वर्ततो देह गेहीं । तया देह नाहीं ह्मणे वेद पाही ॥६१॥
विवेका नळे मोहजाळी न जाळी । न लावीच बोधें बरी नित्यटाळी ॥
न भोगी घनानंद हा सर्वकाळी । सदा आदळे दुःख त्याचें कपाळी ॥६२॥
विवेके अहंभाव ज्याचा गळेना । जनी मुक्तसाधू असे ज्या कळेना ॥
हरी अंतरी सर्वदा आ कळेना । तया पामरा मोक्ष वल्ली कळेना ॥६३॥
कडाडीत वैराग्य देही असेना । दया सिंधु संपूर्ण चित्ती वसेना ॥
विवेके मृषा भेद हा निर सेना । घनानंद तो राम डोळा दिसेना ॥६४॥
अमर पितर ज्याचे देव ब्रह्मा दिकाचे । त्दृश्य कमळ कोशी चिंतिती पाय त्याचे ॥
तरिच अखिल माया भेद संकल्प नासे । परमळ आत्मा सर्वठायीं प्रकाशे ॥६५॥
मुनिवर रमणीची पाद पद्मे सुरेखें । त्दृश्य कमल कोशी चिंतिती जेवि शोकें ॥
अविकृत पदि घेजे श्रूप साचार होती । त्रिभुवन जननीच्या गर्भ वासान येती ॥६६॥
त्रिभुवनी व्यापक येक आहे । येकत्व तेथें सहसा न साहे ॥
ऐसेचि ते केवळ येक पाही । जेथे नसे व्याप्य पदार्थ कांहीं ॥६७॥
मुनिवर मनि साचे चिंतिती पाय ज्याचे । सुखघन जगदात्मा वर्णिती वेद वाचे ॥
रघुपति दिन बंधू तो जिवी आठवावा । विसरुनि जिव भावा तोचि पै वोळखावा ॥६८॥
विटाळले मानस काम रंगे । विशुद्ध जे केवळ साधु संगे ॥
करुनिया निश्चळ रुप पाही । सर्वातरी हा मग राम पाही ॥६९॥
सांडूनी माया गुण संग पाही । जे रात ले राम रमेश पाई ॥
देहिच ते पूर्ण विदेह झालें । जिताचिये रामरुपी मिळालें ॥१७०॥
दयेचा नसे संग ज्याच्या मनासी । क्षमा अंतरंगे न भेटे जयासी ॥
वदे तो जरी ज्ञानवार्ता अनेका । तर्‍ही त्या नव्हे ठावुका राम देखा ॥७१॥
प्रपंचपै जाणुनि या विकारी । विलोकिती जे हरी निर्विकारी ॥
त्यावेगळा श्रीहरि तो असेना । देहीच हा देह तया दिसेना ॥७२॥
साधू जनाचा निज सोयरा हो । दयाळ तो माधव मंदि राहो ॥
आला सये शोक समूळ गेला । जिची रमाकांत जडोनि ठेला ॥७३॥
घडे मोक्षया सद्गुरु वाक्य मंत्रे । यदर्थी सदा गर्जिती सर्वशास्त्रें ॥
श्रुती बोलती हाचि सिद्धांत पाहीं । गुरु वेगळा सर्वथा मोक्ष नाहीं ॥७४॥
शुकादीक योगी जगद्वंद्य पाही । गुरु वेगळा त्यासिही मोक्ष नाहीं ॥
ह्मणुनी धरा सद्गुरु पाय माथा । जनी वर्तता मोक्ष पावेल आतां ॥७५॥
सखे किती गुह्य जनांत बोलो । चिंतूनिया राम मनात डोलो ॥
डोलासवे सौख्य अपार आहे । ते सेविता डोल निवांत राहे ॥१७६॥
जयाच्या पदीं पिंड ब्रह्मांड नाही । तयाच्यापदीं तूं सदा न राहीं ॥
जयाच्या पदीं गर्वनाहीं मदाचा । स्वये ठाव तूं होईरेत्या पदाचा ॥७७॥
जयाची मती आत्मयोगे निवाली । तयाची क्रिया तत्वबोधे गळाली ॥
जयाची स्थिती मुख्य तत्वार्थ झाली । तयाच्या पदीं तूं सदा दृष्टी घाली ॥७८॥
निजानंद आला जया निश्चयासी । निजानंद डोळा दिसे पूर्णज्यासी ॥
सदापूर्ण जोरे निजानंदवासी । निजानंद नाहीं कदाभिन्न त्यासी ॥७९॥
परस्थान ठेऊनिया संतपायीं । निघाला स्वयें मोक्ष पंथासिपाहीं ॥
परंधाम तोपावला मुक्त झाला । श्रुती बोलती जन्म नाही तयाला ॥१८०॥
महाशोक ज्याचे नि नामे पळाला । महामोह ज्याचे निसंगे जळाला ॥
महा बोध ज्याचे निबोधें मिळाला । स्मरा त्या तुह्मी सद्गुरु चिद्‌घनाला ॥१८१॥
जयाची दया मोह माया निवारी । जयाची तया शोक संताप हारी ॥
जयाची दया चिद्‌घना नंदकारी । स्मरा सद्गुरु तो तुह्मी निर्विकारी ॥८२॥
असो बद्ध अह्मी असा भाव नाहीं । असो मुक्त आह्मी असा भाव नाहीं ॥
जयाच्या मनी भाव काहींच नाहीं । जनी नांदतो तों स्वये राम पाही ॥८३॥
जनी राम पाहे वनी राम पाहे । मनी वीणया लोचनी राम पाहे ॥
असे सर्वदा जो धनी राम पाहे । तया आणि रामा असे भेद काय ॥८४॥
महा बोध देउनि जो भेद नाशी । सखा सद्गुरु तोचि विज्ञान राशी ॥
पदीं त्याचिया जो असे क्षेत्र वासी । नसे सर्वथा पार त्याच्या सुखासी ॥८५॥
जिता आपुला पूर्ण जो मृत्यु भोगी । श्रुतीच्या मतें तो चिरे पूर्ण योगी ॥
अस पूर्ण जोरे निजानंद योगी । सदा पूर्ण तो पूर्ण योगे वियोगी ॥८६॥
नये जाणता तेचि जाणोनि आता । दया पाणि तो ठेवी ऐसाचि माता ॥
समर्था तुते प्रार्थितो सर्व भावें । स्वभावेचि ते ते शिवे सौख्य द्यावे ॥८७॥
कळे देव तो देव पायी निवाला । कळे देव तो देव संगीच झाला ॥
कळे देव तो देव दुजाची नेणें । कळे देव तो देव मी हेचि जाणें ॥८८॥
श्रुतीसार विस्तारले सर्व श्रूती । असे जाणिजे नित्य मुक्ती महंती ॥
तया कारणें श्रूत मात्रासि तेकीं । तया स्मरती लीन होऊनि येकी ॥८९॥
महा कल्प गेले तही तीन मोडे । असा दीर्घ संसार ज्याचेनि मोडे ॥
तया देशिका देव रायासि भावे । विनादेश काले सदा आठवावें ॥१९०॥
जया चिंतता आटती दोषकोटी । जया भेटतां धावती देव भेटी ॥
तया सद्गुरु पाद पद्मींच राहे । तनु कैकटा माजि वैकुंठ लाहो ॥९१॥
मायागुणा पासुनि मुक्त व्हावे । नारायणाच्या स्वरुपी मिळावें ॥
ऐसा मनी आदर पूर्ण ज्यासी । तेणें भजावे गुरु चिद्‌घनासी ॥९२॥
ज्याच्या मनी ज्ञान समुद्र दाटे । पदोपदीं ज्यासी समाधि भेटे ॥
साधू कुळी तो निजभानु पाहीं । त्यावेगळा जानकि नाथ नाहीं ॥९३॥
यथार्थ जैसें मृगतोय नाहीं । निरंजनी विश्व तसेच पाही ॥
आता नको अन्य विच्यार कांहीं । आत्माचि तू होउनि पूर्ण राही ॥९४॥
त्दृत्पंकजी येउनी नित्य राहे । ऐसा मना एक उपाय आहे ॥
भावे धरावे गुरुपाय माथा । दयानिधी देखसि राम आता ॥९५॥
अत्यंत नाहीं नभपुष्प जैसे । समाधि काळीं जग सर्व तैसे ॥
कवी ह्मणे गुह्य किती वदावे । अद्यापि लोकासि नव्हेचि ठावे ॥९६॥
भवार्णवा माजि तरावयासि । आलो तुझे पाय धरावयासि ॥
दयाळ तूं आत्म प्रकाशि मूर्ती । वानू किती पावन पाद कीर्ती ॥९७॥
दया करी दास करी धरी रे । माया हरी पूर्ण सुखी करि रे ॥
दावी हरी एक निरंतरी रे । परोपरी तूं मज उद्धरी रे ॥९८॥
दया मनी पूर्ण दया करी रे । हाती धरी सर्व क्रिया हरी रे ॥
निरंतरी अद्वय बोध सारी । ठेवूनिया संकट सर्व वारी ॥९९॥
अत्यंत हा काळ सुकाळ झाला । गिळावया लागुनि आजि आला ॥
पावे दयाळा निजमोक्ष द्यावे । या दुर्जना पासोनि सोडवावे ॥२००॥