अतीत

{ atīta }

हिन्दी (hindi) WN

noun  बीता हुआ समय या काल   Ex. यह उपन्यास अतीत की घटनाओं पर आधारित है ।; कल की बातों को याद करके दुखी होना अच्छा नहीं ।

HOLO MEMBER COLLECTION:

त्रिकाल

ONTOLOGY:

समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अतीतकाल भूतकाल अतीत काल कल भूत काल गत काल पिछला ज़माना पूर्वकाल

Wordnet:

asm অতীত

bd थांनाय सम

ben অতীত

guj ભૂતકાળ

kan ಕಳೆದ

kas گُزریومُت

kok भुतकाळ

mal കഴിഞ്ഞ

mar भूतकाळ

mni ꯍꯧꯈꯔ꯭ꯕ꯭ꯃꯇꯝ

nep अतीत

ori ଅତୀତ

pan ਅਤੀਤ

san अतीतः

tam இறந்தகாலம்

tel గడిచిన

urd ماضی , گزرا ہوا زمانہ , پچھلا وقت , پھلا زمانہ

adjective  बीता हुआ   Ex. अतीत काल में नालंदा विश्व शिक्षा का केन्द्र था ।

MODIFIES NOUN:

समय

ONTOLOGY:

समयसूचक (Time) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

गत भूत व्यतीत बीता गया गुज़रा गुजरा पिछला विगत पुराना अपेत अर्दित अवर्त्तमान अवर्तमान

Wordnet:

asm অতীত

bd गोदो

ben অতীত

guj ભૂતકાળ

kan ಪುರಾತನ ಕಾಲದ

kas پرٛون

kok भुतकाळ

mal കഴിഞ്ഞുപോയ

mar गत

mni ꯃꯃꯥꯡꯉꯩꯗ

nep अतीत

ori ଅତୀତ

pan ਭੂਤ

san अतीत

tel గడిచిన

urd ماضی , گذشتہ , گذراہوا , عہدرفتہ , عہدماضی , پرانا , قدیم

कोंकणी (Konkani) WN

See : भुतकाळ

A dictionary, Marathi and English

Passed; gone over or by--space, time, pleasure, pain &c. कामातीत, क्रोधातती, लोभा- तीत, मोहातीत, विषयातीत &c. Freed from the domination of lust, anger, cupidity &c. जरातीत Exempt from decay; देहातीत Disembodied; दृश्या- तीत Disappeared, gone beyond sight; वयातीत Aged; कालातीत, देशातीत, दुःखातीत, सुखातीत, बोधातीत, बुद्ध्यातीत, with countless others. Of such compounds only the very commonest are inserted.
at the meal-hour. Ex. रुप अतिताचें धरिलें ॥ कापट्य करुन ते वेळें ॥ Also तुजलागीं खोळंबला अ0 ॥ मावुलिये माझे येई धावत ॥

Aryabhushan School Dictionary

p   Passed.
 m  See अतिथि.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना./वि.  पलीकडे , बाह्य , मुक्त ;
ना./वि.  अतिथी , अभ्यागत , पाहुणा ;
ना./वि.  गत , भूत , संपलेला .

महाराष्ट्र शब्दकोश

 पु. 
वि.  
गत ; भुत ; गेलेला ; संपलेला ; जवळून गेलेला ; अतिक्रांत ( काल , मार्ग वगैरे ) उ० अतीत काल = गेलेली वेळ . तेवीं अतीता जन्माचें । उणें जो वाहे ॥ - ज्ञा १३ . ५३७ ; अतीता - नागतज्ञानवंत । ऋषीश्वर मीनले समस्त । - एभा १ . ३४४ .
पाहुणा ; अतिथि पहा . तेथें समयीं आला अतीत । सन्यासी ब्रह्मचारी अन्नार्थ ॥ - एभा ८ . १५४ ; पाळी देव आज्ञा ब्राह्मणांचा मान । अतीतपूजन वैष्णवांचें । - तुगा १०२ .
मुक्त झालेला ; पलीकडे गेलेला . उ० कालातीत , जरातीर , दु : खातीत , देहातीत , देशातीत , दृश्यातीत , बुध्द्यातीत , बोधातीत , मोहातीत , लोभातीत , वयातीत , सुखातीत . म्हणौनि जन्मक्षयां । अतीत ते धनंजया ॥ - ज्ञा १४ . ५९ ; भोग भोगूनी भोगातीत । - एरुस्व ७ . ५९ . - शअ . पलीकडे ; वेगळा . [ सं . ]
बैरागी ; भिकारी ; पांथस्थ . अतीत वेषा देउनि तुजला नेतों मी विपिनांत । - रत्न २ . २ . [ सं . अतिथि ].
०अभ्यागत  पु. अतिथि ; पाहुणा ; आगंतुक . [ सं . अतिथि + अभ्यागत ]

नेपाली (Nepali) WN

noun  बितेको समय या काल   Ex. यो उपन्यास अतीतको घटनामा आधारित छ/ हिजोको कुरालाई सम्झेर दुखी हुनु राम्रो होइन

ONTOLOGY:

समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

अतीतकाल भूतकाल अतीत काल भूत काल

Wordnet:

asm অতীত

bd थांनाय सम

ben অতীত

guj ભૂતકાળ

hin अतीत

kan ಕಳೆದ

kas گُزریومُت

kok भुतकाळ

mal കഴിഞ്ഞ

mar भूतकाळ

mni ꯍꯧꯈꯔ꯭ꯕ꯭ꯃꯇꯝ

ori ଅତୀତ

pan ਅਤੀਤ

san अतीतः

tam இறந்தகாலம்

tel గడిచిన

urd ماضی , گزرا ہوا زمانہ , پچھلا وقت , پھلا زمانہ

adjective  जुनचाहिँ बितिसकेको छ   Ex. अतीत कालमा नालन्दा विश्व शिक्षाको केन्द्र थियो

MODIFIES NOUN:

समय

ONTOLOGY:

समयसूचक (Time) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

गत भूत व्यतीत बितेको गएको पछिल्लो पुरानो

Wordnet:

asm অতীত

bd गोदो

ben অতীত

guj ભૂતકાળ

hin अतीत

kan ಪುರಾತನ ಕಾಲದ

kas پرٛون

kok भुतकाळ

mal കഴിഞ്ഞുപോയ

mar गत

mni ꯃꯃꯥꯡꯉꯩꯗ

ori ଅତୀତ

pan ਭੂਤ

san अतीत

tel గడిచిన

urd ماضی , گذشتہ , گذراہوا , عہدرفتہ , عہدماضی , پرانا , قدیم

A Sanskrit English Dictionary

अतीत  mfn.  mfn. gone by, past, passed away, dead
one who has gone through or got over or beyond, one who has passed by or neglected
negligent
passed, left behind
excessive
अतीत  m.  m. N. of a particular शैव sect
अतीत  n.  n. the past.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अतीत [atīta] p.p. p.  p. p. [इ-क्त.]
Gone beyond, crossed.
(Used actively) (a) exceeding, going beyond, avoiding, overstepping, having passed over or neglected &c., with acc. or in comp.; परिच्छेदातीतः [Māl.1.3] beyond or past definition; संख्यामतीत or संख्यातीत beyond enumeration, innumerable; तामतीतस्य ते [Me.29;] यमुनामतीतमथ शुश्रुवानमुम् [Śi.13.1;] वयोतीतः [Ki.11.] 2 past youth, advanced in years; सर्वारम्भपरित्यागी गुणातीतः स उच्यते [Bg.14.25;] कैर्लिङ्गैस्त्रीन् गुणानेतानतीतो भवति प्रभो 14.21; बाणपथमतीतः क्रव्यभोजनः V.5 gone beyond the reach of arrows, past bowshot; अतीतनौकेऽतिनु Ak. who has left the boat, i.e. landed, disembarked. -(b) Gone by, passed away, past (as time &c.); अतीते निशान्ते [Dk.11;] असन्निवृत्त्यै तदतीतमेव [Ś.6.1;] ˚अनागत- वर्तमानवेदिना [Pt.1;] अतीते वर्षुके काले [Bk.7.18;] ˚शैशवाः [Ms. 8.27;] अतीते कार्यशेषज्ञः शत्रुभिर्नाभिभूयते [Ms.7.179;] ˚लाभस्य च रक्षणार्थम् [Pt.2.182] of past gains; वेत्ति जन्मान्तराण्यतीतानि [K.46.] -(c) Dead, deceased; सब्रह्मचारिण्येकाहमतीते क्षपणं स्मृतम् [Ms.5.71;] अप्रजायामतीतायां भर्तुरेव तदिष्यते 9.196,197.-तम् The past, past time.

Shabda-Sagara

अतीत  mfn.  ( -तः-ता-तं)
1. Passed, gone.
2. Passed away, deceased, dead. 3. Liberated from worldly restraint.
4. Surpassed, gone over or beyond.
E. अति, and इत gone.

ROOTS:

अति इत

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adjective  यद् पूरा बभूव।   Ex. अतीते काले नालन्दा विश्वशिक्षायाः केन्द्रम् आसीत्।

MODIFIES NOUN:

कालः

ONTOLOGY:

समयसूचक (Time) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

गत भूत व्यतीत

Wordnet:

asm অতীত

bd गोदो

ben অতীত

guj ભૂતકાળ

hin अतीत

kan ಪುರಾತನ ಕಾಲದ

kas پرٛون

kok भुतकाळ

mal കഴിഞ്ഞുപോയ

mar गत

mni ꯃꯃꯥꯡꯉꯩꯗ

nep अतीत

ori ଅତୀତ

pan ਭੂਤ

tel గడిచిన

urd ماضی , گذشتہ , گذراہوا , عہدرفتہ , عہدماضی , پرانا , قدیم

See : वृत्त