खंड ९ - अध्याय १९
मुद्गल पुराणात श्री गणेशाच्या आठ अवतारांचे वर्णन आहे.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ पुराणश्रवणाचा विधि सांगत । नंतर सूत शौणकाप्रत । शुचि स्वधर्मनिष्ठ भक्त । राहतसे एकभुक्त परायण ॥१॥
ब्रह्मचर्य त्या अवधींत । पाळून भूमीवरी झोपत । अनृतादिक त्यागित । सर्वही सम्यक् समहित ॥२॥
हविष्यान्न सेवून । ऐकावें हें पुराण मनोरम । गणेशसन्निध वा वनीं जाऊन । अथवा आपुल्या घरांत ॥३॥
हें मुद्गल पुराण संपूर्ण । ऐकावें होऊन योगभक्ति परायण । कामनायुक्त वा निष्काम मन । ऐकावें हें नियमानें ॥४॥
त्यास त्वरित फळ होत प्राप्त । जेथ महामति वक्ता सांगत । हें पुराण तेथ श्रद्धायुक्त । ऐकावें हें उत्तम पुराण ॥५॥
ब्राह्मण क्षत्रिय अथवा वैश्य । त्यानें ऐकावें हें स्ववश्य । ब्राह्मणद्वारे परवश्य । शूद्राने हें ऐकावें ॥६॥
भाद्रपद शुक्ल प्रतिपदेस । आरंभ करावा सुरस । चार दिवसांत विशेष । पारायण ऐकावें उपवास करून ॥७॥
अथवा माघ मासांत । तैसेंचि ज्येष्ठ महिन्यांत । पारायण एका महिन्यांत । मौद्गलाचें ऐकावें ॥८॥
अथवा भाद्रपद मासांत । शुक्लप्रतिंपदेस प्रारंभ करित । आश्विनी पूर्णिमा दिनीं करित । कांहीं साधक समाप्ति ॥९॥
ऐश्यापरी माघांत वा ज्येष्ठांत । दीड महिन्याच्या काळात । ऐकावें मौद्गल पुराण भावयुक्त । सर्व भावपरायणांनी ॥१०॥
अथवा भाद्रपद शुक्ल प्रतिपदेच्या दिनीं । प्रारंभ अति सुरस करूनीं । मौद्गल पुराण एक वर्षभर अनुदिनीं । ऐकावें गणेशभक्तानें ॥११॥
पुनः भाद्रपद महिना लागेपर्यंत । ऐकावें एकभुक्त राहून पुनीत । प्रतिपदेस निराहार राहत । चतुर्थी तिथीपर्यंत ॥१२॥
पंचमीस मौद्गल पूर्ण करून । करावें नरें उद्यापत । यापरी करितां श्रवण । सदा फल लाभेल ॥१३॥
त्याचा विधि सांगेन । मंडप बांधावा विस्तीर्ण । तोरणादींनी शोभा वाढवून । आधी गणेश्वर पूजावा ॥१४॥
तदनंतर या ग्रंथाचें पूजन । मुद्गल शुकादि योग्यांचें आराधन । वाचकांस शुक्र मुद्गल मानून । पौराणिकास पूजावें भावयुत ॥१५॥
तदनंतर श्रोतृगणाचें पूजन । करून प्रार्थावें स्नेहयुक्त मन । पौराणिकमुखें तदनंतर श्रवण । करावें हें उत्तम पुराण ॥१६॥
अर्थानुसंधानें ऐकावे । हें मुद्गल पुराण आघवें । सर्वार्थनिपुण त्यायोगें व्हावें । सर्वसिद्धियुक्त सदा ॥१७॥
चार दिवसांत पारायण । तें अर्थ न सांगता नुसतें वाचन । सर्वसिद्धिप्रद जाण । श्रवनाचेंही फल थोर ॥१८॥
नित्य उत्सव संयुक्त । धर्मपरायण वसत । नाना दानें देऊन देत । ब्राह्मणादींना भोजन ॥१९॥
बुद्धिमनें गणेशप्रीतिस्तव । करावें हें सर्व । आपणांस धन्य मानून अपूर्व । ऐकावें पुराण उत्तमोत्तम ॥२०॥
पुराण पारायण होत समाप्त । तेव्हां गणेश्वरासी पूजित । पुराण ग्रंथही भक्तियुक्त । राजोपचारांनी आनंदें ॥२१॥
तदनंतर पुराणिकाचें पूजन । तोषवावें त्यास देऊन धन । रत्नदानादींनीं प्रसन्न । तयास प्रार्थना करावी ॥२२॥
स्वामी तुम्ही तारिलेंत । पुराण वाचन करून सांप्रत । मीं जाहली कृतकृत्य अत्यंत । तुमच्या चरणांच्या दर्शनें ॥२३॥
ऐसी प्रार्थंना करून । पुनरपि त्यास वंदून । आणि दक्षिणा देऊन । सर्व उपस्थित तोषवावे ॥२४॥
तदनंतर त्यांस निरोप देऊन । पुराणिकास घरी नेऊन । अन्य श्रोतृवृंदास भोजन । ब्राह्मणांसहित मोदकांचें द्यावें ॥२५॥
तदनंतर त्यांस नमून । जो पारणा पूर्ण । तो ईप्सित सारें लाभून । अंतीं ब्रह्ममय होतो ॥२६॥
अथवा हें मौद्गल पुरण । नित्य आदरें ऐकावें पावन । इच्छेनुसार भोजन । करावें श्रोत्यानें त्या वेळीं ॥२७॥
ब्रह्मचर्यविहीन । तरी भक्तिभावसंपन्न । तो भक्त गणेशप्रीती लाभून । पावेल सर्वसिद्धि परम ॥२८॥
अकिंचनही जो ऐकेल । भक्तिभावें पुराण हें निर्मल । यथाशक्ति विधानें करील । तोही पूजाहि उपचार ॥२९॥
शमी मंदार दूर्वा वाहून । जो करीतसे पूजन । त्यास सर्व फळ लाभतें जाण । विधि वाचून जें मिळे ॥३०॥
जेवढें ज्याचें वैभव असत । तेवढेंच पूजनादिक करित । त्यानेंही होत सुप्रीत । विघ्नेश्वर सर्वप्रदायक ॥३१॥
श्लोकार्ध वा श्लोकांचें ऐके एक पद । मुद्गल पुराणाचें तो धन्य विशद । यांत नसे संशय कांहीं ॥३२॥
संपूर्ण पुराण करी श्रवण । जो श्रद्धायुक्त पावन । त्याचें विप्रेशा जीवन । संपूर्ण सफळ होत असे ॥३३॥
त्यास केवढा अधिक लाभ प्राप्त । याचें वर्णन अपर्याप्त । नित्य भक्तीनें जो ऐकत । त्यास सर्वसिद्धि लाभे ॥३४॥
त्याच्या दर्शनमात्रें तरती । सर्व प्राणिमात्र जगतीं । जैसा गणेश्वर देव निश्चिती । तैसाचि श्रोता होतसे ॥३५॥
ब्रह्मीभूतसम प्राज्ञ वसत । या भूमिमंडळीं आनंदांत । ऐसा हा श्रवणविधि आख्यात । पठणाचाही शौनका ॥३६॥
ओमिति श्रीमदान्त्ये पुराणो पनिषदि श्रीमन्मौद्गले महापुराणे नवमे खंडे योगचरिते योगामृतार्थशास्त्रें पुराणश्रवणादिविधिवर्णंनं नाम एकोनविंशोऽध्यायः समाप्तः । श्रीगजाननार्पणमस्तु ।
N/A
References : N/A
Last Updated : November 11, 2016
TOP