अवरुध्

{ avarudh }

A Sanskrit English Dictionary

अव-√ रुध्  f.  P. ( aor. -रुधत्) to obstruct, enclose, contain, [RV. x, 105, 1], ( Inf. -रोद्धुम्) to check, keep back, restrain, [R. iii, 1, 33], to expel, [Kauś.]; [ŚāṅkhŚr.]; [R. ii, 30, 9];

-रुणद्धि, to seclude, put aside, remove, [ŚBr.]; [KauṣBr.]; [ṢaḍvBr.];

to shut in, ( aor. Ā. अवा-रुद्ध and Pass. अवा-रोध्), [Pāṇ. 3-1, 64] Sch.;

to keep anything ( acc., as one's grief) locked up (in one's bosom acc.), [Bhaṭṭ.];

( ind.p. -रुध्य) to keep one's self ( आत्मानम्) wrapped up in one's self ( आत्मनि), [BhP.];

( impf. अवा-रुणत्) to confine within, besiege, [Daś.] : Ā. -रुन्धे (for °न्द्धे, [AV.]; impf. अवा-रुन्ध, [TS.]; ind.p. -रु॑ध्य, ib.; Ved. Inf. -रु॑धम्, ib. and -रुधम्, [MaitrS.]) chiefly Ved. to reach, obtain, gain: P. ( p. f. -रुन्धती; cf. अनु√ रुध्)

to be attached to, like, [BhP.] :

Desid. Ā. -रुरुत्सते, Ved.to wish to obtain or gain, [TS.] &c.:

Intens. P. ( Subj. 2. sg. -रोरुधस्) to expel from (the dominion), [R. ii, 58, 20.]

ROOTS:

अव √ रुध्

The Practical Sanskrit-English Dictionary

अवरुध् [avarudh]   7 [U.]
   To obstruct, hinder, stop, prevent, detain; मा गा इत्यवरुद्धया [Ś.2.2.]
   To shut up, besiege; अवारोधि गौर्गौपेन; अवारुद्ध गौः; (स्वयमेव) न रुधः [P.III.1.64] Sk.; so पुरमवारुणत्; to confine, lock up (oft. with two acc.); शोकं चित्तमजारुधत् [Bk.6.9;] व्रजमवरुणद्धि गाम् Sk.; with loc. case also; आत्मानमात्मन्यवरुध्य [bhāg.]
   To furnish, supply, procure, obtain (for one), get, attain to; कामम्, अन्नम्.
   To suspend; attach oneself.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  इच्छानियन्त्रणानुकूलः व्यापारः।   Ex. अहं सीतां मीलितुम् अतीव समुत्सुकः आसम् परं तस्याः आचरणं दृष्ट्वा आत्मानम् अवारुणधम्।

HYPERNYMY:

विष्टम्भ्

ONTOLOGY:

ऐच्छिक क्रिया (Verbs of Volition) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

संयम् नियम् निग्रह् संरुध् निरुध् निवर्तय प्रशमय शमय

Wordnet:

asm মন মৰা

bd गोसोखौ दबथाय

ben মন ভেঙে যাওয়া

guj મન મારવું

hin मन मारना

kan ಮನಸ್ಸನ್ನು ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿಟು

kas اِرمانَن کَلہٕ ژَٹُن , خوٲہشَن کَلہٕ ژَٹُن

kok मन मारप

mal കുറിച്ചു വയ്ക്കുക

mar मन मारणे

ori ମନମାରିବା

pan ਮਨ ਮਾਰਨਾ

tam அடக்கு

tel మనసునొప్పించు

urd ترک خواہش کرنا , ترک آرزوکرنا , نفس کشی کرنا , من مارنا

 verb  समस्याभिः ग्रस्तानुकूलः व्यापारः।   Ex. स्मितायाः गृहं गत्वा अहं तस्याः परिवारस्य समस्याभिः अवारुध्ये।

ONTOLOGY:

होना क्रिया (Verb of Occur) ➜ क्रिया (Verb)

Wordnet:

asm ফান্দত পৰা

bd फासि

ben জড়িয়ে পড়া

guj મૂંઝાવું

kan ಸಿಕ್ಕಿಕೊಳ್ಳು

kas پھَسُن

kok घुस्पप

mal അകപ്പെടുക

mar अडकणे

mni ꯎꯪꯕ

ori ଫସିବା

pan ਫੱਸਨਾ

tam சிக்கிக்கொள்

tel ఇరుక్కోవడం

urd الجھنا , پھنسنا , اٹکنا

 noun  प्रकोष्ठात् बहिः अन्यत्रगमनावरोधनानुकूलः व्यापारः ।   Ex. पलायितुं न शक्नुयात् तदर्थं सः अवरुध्यते ।

HYPERNYMY:

संवृ

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

   See : संवृ, संरुध्, रुध्, निष्कासय, रुध्, विघ्नय, रुध्