भजन - १०१
कठिण ही वेळ प्रभुराया ! आणली का अम्हावरती ?
सुखी नच तिळभरी जनता, विपत्तीची अती भरती ॥धृ॥
न कोणी वेर हे धजती, रक्षण्या दीन लोकांसी ।
लूटती चोर मनमाने, न त्यांना ये दया खंती ॥१॥
मने नास्तीक ही झाली, प्रभूची यादही गेली ।
बोलती आपुल्या बोली, अभिमाने सुखे फिरती ॥२॥
संतही सांगती ऎसे, पुराणे गर्जती ऎसे ।
अनुभवा सांगती ऎसे, धडपडी व्यर्थ का धरिशी ? ॥३॥
धरी सत्संगती जाई, मने मनि उन्मनी लावी ।
तो तुकड्यादास दे ग्वाही, सुखी मग तू स्वये होशी ॥४॥
भजन - १०२
उणा पाहशील दुसर्याला, उणीवेने उणा होशी ।
समजशी पूर्णता सगळी, अमर सुख अनुभवा घेशी ॥धृ॥
न जग हे तिळ उणीवेचे, असे भरले सुखत्वाचे ।
प्रभू नटुनीच जग साचे, पाहतो मौज ही खाशी ॥१॥
कुठे तो वृक्ष होऊनी, पाहतो शांतता अपुली ।
कुथे नदिच्या प्रवाही हा, राहुनी तृप्ति दे त्यासी ॥२॥
कुठे होऊनिया राजा, प्रजेला सूख दे सगळ्या ।
कुथे होऊनि अतिदीन, मागतो भीक जनतेसी ॥३॥
सर्व हा देवची नटला, जाणुनी अनुभवा घेणे ।
तो तुकड्यादास सांगतसे, भागवति रीत ही ऎसी ॥४॥
भजन - १०३
नसावा लोभ दुष्टांचा, मित्र जरि जाहला अपुला ।
असावा प्रेम थोरांचा, वैरि जरि भासला अपुला ॥धृ॥
कुणि अति प्रेम दावोनी, कापताती गळा वेळी ।
फसे हा जीव त्या योगे, नासतो जन्म हा अपुला ॥१॥
कुणी अति वैरही दावी, आपुले सार्थकासाठी ।
परी तो वेळ साधोनी, कामी ये थोर तो आपुला ॥२॥
धरावा संग ऎशाचा, जिवासी सत्यता लाभे ।
म्हणे तुकड्या हरी-भजने, सुसंगी मोक्ष हा अपुला ॥३॥
भजन - १०४
धर्म कसला गुलामांना ? खेळ हा पोरखेळांचा ॥धृ॥
आज जी देवळे बघतो, उद्या त्या मसजिदी होती ।
कधी त्या चर्चची बनती, न उरला नेमची त्यांचा ॥१॥
दुजाच्या सांगणी वागे, कशाची भक्ति मग जागे ?
न साधे धर्म या योगे, कळे हा भावची साचा ॥२॥
तुम्ही बोला तसे वागू, परी अम्हि धर्मची सांगू ।
देह हा जाहला पंगू, न उरला लेश शक्तीचा ॥३॥
न एका निश्चयी लागे, फिरे दुजियाचिया मागे ।
तो तुकड्यादास हे सांगे, बिघडला मार्गची त्याचा ॥४॥
भजन - १०५
शिकविते ज्ञान का गीता, बना हो सर्व संन्यासी ? ।
सोडुनी धर्म हे सारे, घरामधि झोप घ्या खाशी ॥धृ॥
वाहवा ! अर्थ करणारे, आणि लोकांसि वदणारे ।
भ्याडपण लावुनी सारे, राष्ट्र हे लावले फाशी ॥१॥
वीरांना भक्ति लावूनी, टाळ देऊनिया हाती ।
पिटविले टाळके त्यांचे, बनवुनी दास आणि दासी ॥२॥
अर्थ या भक्ति-ज्ञानाचा, असा नाहीच कोठेही ।
मेलियापरि जगी रहावे, वाढवोनी उरी खासी ॥३॥
गिता हे सांगते सर्वा, 'लढा अन्याय-प्रतिकारा, ।
'प्रभू हा साथ दे सर्वा, धर्म हा श्रेष्ठ सर्वासी' ॥४॥
म्हणे तुकड्या 'अहंकारा न धरता मर्द व्हा सारे ।
गाजवा धर्म सत्याचा, जगाचा भारतीयासी' ॥५॥