व्यागुली

{ vyāgulī }

The Practical Sanskrit-English Dictionary

व्यागुली [vyāgulī]    sour scum of boiled rice; cf. यवागू.
  N. N. of Śiva.
  N. N. of a tree ( हिज्जल).
   The planet mars.
   क्ता lac.
   The plant गुञ्जा.
    one of the 7 tongues of fire.
   (In music) N. of a श्रुति.
   क्तम् blood; रक्तं सर्वशरीरस्थं जीवस्याधारमुत्तमम् [Bhāva P.]
    copper.
    cinnabar.
    saffron.
    vermilion.
    dried emblic myrobalan; L. D. B.
   A disease of the eyes.
   The menstrual fluid.
    red sandal; रक्तं पीतं गुरु स्वादु छर्दितृष्णास्रपित्तनुत् । पित्तनेत्रहितं वृष्यं ज्वरव्रण- विषापहम् Bhāva P. -Comp.
-अक्त   a.
   ( पा) a leech.
   a Dākiṇī.
-पक्षः  N. N. of Garuḍa.
-पटः   a kind of mendicant; केचिद् रक्तपटीकृताश्च जटिलाः कापालिकाश्चापरे [Pt.4.34] ( esp. Jains); धर्म इत्युपधर्मेषु नग्नरक्तपटादिषु । प्रायेण सज्जते भ्रान्त्या पेशलेषु च वाग्मिषु ॥ [Bhāg.4.19.25.]
-पद्मम्   A red lotus.- पल्लवः the Aśoka tree.
-पातः    blood- shed.
-पाता   a leech.
-पाद a.  a. red- footed.
   (दः) a bird with red feet, a parrot.
   a war- chariot.
   an elephant.- पायिन् m. a bug.
-पायिनी   a leech.
-पारदः, -दम्    cinnabar.
    पिण्डम् a red pimple.
   a spontaneous discharge of blood from the nose and mouth.
-पित्तम्    derangement of the blood produced by bile; संयोगाद् दूषणात् तत् तु सामान्याद् गन्धवर्णयोः । रक्तं च पित्तमाख्यातं रक्तपित्त मनीषिभिः [Bhāva P.]
-पुष्पः  N. N. of several plants: करवीर, रोहितक, दाडिम, बन्धूक, पुन्नाग &c.
-ष्पा  N. N. of the plant Punarnavā पुनर्नवा परारक्ता रक्तपुष्पा परारिका [Bhāva P.]
-पूयम्  N. N. of a hell.
-पूरकम् = वृक्षाम्ल   q. v,- प्रमेहः the passing of blood in the urine.
-फलः   the figtree.
-बिन्दुः  N. N. of a demon; रक्तबिन्दुर्यदा भूमौ पतत्यस्य शरीरतः । समुत्पतति मेदिन्यास्तत्प्रमाणस्तदासुरः Devīmāhātmyam.-बीजः the pomegranate tree.
-मत्स्यः   a kind of red fish.-भवम् flesh.
-भाव   a.
    red.
    loving, amorous.
-मञ्जरः   the Nichula tree.
-मण्डलम्   a red lotus- flower.
-मेहः   the voiding of blood with urine; विस्रमुष्णं सलवणं रक्ताभं रक्तमेहतः [Bhāva P.]
-मोक्षः, -मोक्षणम्    bleeding, letting out blood.
-राजिः   a particular disease of the eye.
    रेणुः vermilion.
   the Punnāga tree.
   an angry man.
   A bud of the Palāśa tree.
-लोचनः   a pigeon.- वटी,
-वरटी    small- pox.
   वर्गः1 lac.
   the pomegranate tree.
    safflower.
-वर्ण a.  a. red- coloured.
   (र्णः) redcolour.
    cochineal insect. (-र्णम्) gold.
-वर्धनः   Solanum Melongena ( mar. डोरली वांगी).
-वसन, -वासस् a.  a. clothed in red; [Ms.8.256.] (-m.) a Brāhmaṇa in the fourth order of life.
-वालुकम्, -का    vermilion.
-विकारः    deterioration of blood.
-विद्रधिः   a boil filled with bloood.
-वृष्टिः a.  a. shower of blood forboding evil; रक्ते (वर्षिते) शस्त्रोद्योगः Jyotiśtattvam.
-वीजः   the pomegranate tree; ( see रक्तबीज above).
-शासनम्    vermilion.- शीर्षकः a kind of heron.
-शृङ्गिकम्   a kind of poison.- ष्ठीवी the spitting of blood.
-संकोचः    safflower.-संकोचकम् a red lotus- flower.
-संझम्    saffron.- संदंशिका a leech.
-संध्यकम्   the red lotus.
-सारम्    red sandal.
-स्रावः    hemorrhage.
    dyed red, tinged.
    smeared with blood. (-क्तम्) red sandal.
-अक्ष   a.
    red- eyed.
    fearful.
   (क्षः) a buffalo.
   a pigeon.
   a crane ( सारस).
  N. N. of a संवत्सर.
   the Chakora bird.
-अङ्कः   a coral.
   अङ्गः a bug.
   the planet mars.
   the disc of the sun or moon.
   (ङ्गम्) a coral (alsom. and f.)
    saffron.
-अति(ती)सारः    dysentery, bloody flux; पित्तकृत तु यदात्यर्थं द्रव्यमश्नाति पैत्तिके । तद्दोषाज्जायते शीघ्रं रक्तातीसार उल्बणः ॥ [Bhāva P.]
-अधरा   a Kinnarī.
-अधि- मन्थः    inflammation of the eyes.
-अपहम्    myrrh. -अम्बरa. clad in red garments. (- रम्) a red garment. (-रः) a vagrant devotee wearing red garments.
-अर्बुदः   a bloody tumour.
-अर्शस्  n. n. a form of piles.
-अशोकः   the red- flowered Aśoka; रक्ताशोकरुचा विशेषितगुणो बिम्बाधरा- लक्तकः [M.3.5.]
-आकारः    coral
-आधारः   the skin. -आभa. red- looking.
-आशयः    any viscus containing or secreting blood (as the heart, spleen, or liver).- उत्पलम् the red lotus.
-उपलम्    red chalk, red earth.- कण्ठ,
-कण्ठिन् a.  a. sweet- voiced. (-m.) the cuckoo; प्लावितै रक्तकण्ठानां कूजितैश्च पतत्रिणाम् [Bhāg.4.6.12.]
-कन्दः, -कन्दलः    coral.
-कदम्बः   the red- flowering Kadamba.
-कमलम्   the red lotus.
-कुमुदम्   a red lily.
-केसरः   the coral tree.
-कैरवः, -कोकनदः   a red lotus- flower.
-गन्धकम्    myrrh.
-ग्रन्थिः   a particular form of urinary disease.
   ग्रीवः a demon.
   a kind of pigeon.
-घ्नः   the Rohitaka tree. (- घ्नी) the Dūrvā grass.
    चन्दनम् redsandal.
    saffron.
-चूर्णम्    vermilion.
-च्छद a.  a. redleaved.
-छर्दिः  f. f. vomiting blood.
-जिह्वः   a lion.
-तुण्डः   a parrot.
-तेजस्  n. n. flesh.
-दन्तिका, -दन्ती  N. N. of Durgā; स्तुवन्तो व्याहरिष्यन्ति सततं रक्तदन्तिकाम् Devīmāhātmyam.
-दृश्  m. m. a pigeon.
    धातुः red chalk, orpiment.
    copper.
-नाडी   a fistulous ulcer on the gum caused by a bad state of blood.
-नासिकः   an owl.
-पः   a demon, an evil spirit.