खंड २ - अध्याय ५

श्रीगणेशाय नमः । मुद्‌गल कथा पुढें सांगती । ब्रह्मसुत नऊ ख्यात जगतीं । ते परम तप आचरती । दिव्यवर्ष सहस्त्रकाळ ॥१॥
गणेशातें मनीं ध्याती । एकाक्षरविधानें पूजिती । वायुभक्षण करुन राहती । तोषविती त्या आदरें ॥२॥
तेव्हा त्यांवरी प्रसन्न होत । गणेश भक्तवत्सल त्वरित । मूषकवाहन तेथ येत । वर देण्याला तत्काळ ॥३॥
अनंत सूर्यसम तेज पाहती । तेव्हा ते ब्रह्मपुत्र त्यां नमिती । हर्शसंयुत चित्तीं । सौम्यरुपासी कर जोडुनी ॥४॥
दक्षमुख्यक ते स्तविती । परमात्म्या गणेशाची प्रीति । त्याच्या दर्शनमात्रें रहस्य जाणती । भक्तीनें मान वाकविती ॥५॥
ते नऊ प्रजापति । गणेशाची स्तुति करीती । विघ्ननाथा वंदन तुजप्रती । सर्वसाक्षी नमन तुला ॥६॥
सर्वात्म्यासी योगासी । स्वसंवेद्यरुपा ब्रह्मदात्यासी । योग्यांसी गम्यरुपासी । शांतियोगप्रदा नमन असो ॥७॥
स्त्रष्टयासी पालकासी । संहाकारासी अव्यक्तासी । नाना रुपधारकासी । व्यक्तरुपा नमन तुला ॥८॥
ब्रह्मविष्णु शिवरुपासी । भानू शक्ति इंद्रस्वरुपासी । नमन तुज तुज अग्नि अससी । तूं नैऋति वरुण कुबेर ॥९॥
वायु रुद्रशेष असत । ग्रहणक्षत्र रुपांत । सिद्ध साध्यमय तूं विलसत । अन्न फळ रसरुपांनी ॥१०॥
पशुरुपासी नररुपासी । वृक्षाकारासी पर्वतासी । समुद्रासी नदीनदरुपासी । दैत्यनाथा तुज नमन ॥११॥
राक्षसासी पंचभूतमयासी । सर्वाकारासी चिद्रूपासी । बोधासी विदेहासी । असत्या सत्या तुज नमन ॥१२॥
समरुपासी साधूसी । स्वानंदासी अयोगासी । योगासी गणधारकासी । सर्वशांतिप्रदा तुज वंदन ॥१३॥
गणेश चिंतामणे तुझी स्तुति । कोण संपूर्ण करुन शके जगतीं । तुझ्यामुळें चित्तवृत्तिं प्रकाशती । प्रमाण तुज भक्तिभावें ॥१४॥
मुद्‌गल म्हणती विधीचे नऊ सुत गणेशाची स्तुति करीत । तेणें गणधीश संतुष्ट । विविध वरदान त्यांसि देई ॥१५॥
तुमचें हें स्तोत्र मज प्रिय । जो वाचील ऐकेल वा सदस्य । त्यासी पुत्रपौत्रकलत्रादी प्राप्त होय । वंध्यत्वादी दोष नष्ट ॥१६॥
भुक्तिमुक्तिप्रद मनेप्सितद । ब्रह्मभूयकर हें सुखद । वरदान ऐकून मोदप्रद । महाभक्तीनें पुन्हा नमिती ॥१७॥
ते म्हणती तदनंतर । जरी प्रसन्न तू जर दे हा वर । तुझी भक्ति चित्तीं स्थिर । राहून मोह नष्ट व्हावा ॥१८॥
सृष्टिरचनेचें सामर्थ्य अतुल । विनायका देई आम्हां बल । आम्ही जें जें इच्छूं सर्वकाळ । तें तें सिद्ध व्हावें सर्वदा ॥१९॥
‘तथास्तु’ म्हणोन गणाधीश । अन्तर्धान पावला सर्वेश । नवपुत्र विधीचे ध्यात त्यास । आपापल्या स्थानी’ गेले ॥२०॥
नंतर ब्रह्मा दक्षनामक सुतासी । म्हणे तू करी शक्तिजपासी । जेणें तुझी सुता होऊन तुजसी । वरदान अपूर्व देईल ॥२१॥
दक्ष करी शक्तीची उपासना । शतवर्षे तिची आराधना । तेव्हां तिने प्रकटून साधना । सफल केली विधिपुत्राची ॥२२॥
दक्ष प्रणाम करुनी स्तवित । शक्तिरुपा माया तूं असत । मोहस्वरुपा जगाचें धारण करित । जगन्माते नमन तुला ॥२३॥
सर्वांना प्राणदात्री सर्वरुपिणी । अनादी आदिभूता पार्वती भवानी । गायत्रिका सावित्री प्रकृतिरुपिणी । पुरुषाख्ये तुज नमन ॥२४॥
नामरुप्रकाशिनीसी । निर्गुणेसी गुणधारिके तुजसी । दाक्षायणि प्रसन्न हो मजसी । माझी तूं पुत्री होई ॥२५॥
तेव्हां पार्वती दक्ष प्रजापतीप्रत । म्हणे होईन सुता निश्चित । नानारुपधरा मी जगांत । निर्मिन बहुविध पुत्र सुतां ॥२६॥
तूं केलें हे माझें स्तोत्र । वाचील ऐकेल जो पवित्र । त्याचें सर्वकाम चित्रविचित्र । पूर्ण होतील निःसंशय ॥२७॥
तदनंतर देवी होत अन्तर्धान । तूं सांडिलें गणेशस्मरण । त्याचा मंत्र विसरुन । तिरस्कार केलास मुलीचा ॥२८॥
ती सती भस्म जाहली । तुझी यज्ञसत्रें नष्ट झालीं । शोकसंतप्तता चित्ता आली । विघ्नेश्वराच्या कोपानें ॥२९॥
परी पूर्व संस्कारयोगें होत । विघ्नेश्वराची स्मृति जागृत । आतां तूं गणेशभक्तियुत । ऐक कथामृत अवीट हें ॥३०॥
राज्यलक्ष्मी होतां प्राप्त । मदांध होतो मानव त्वरित । म्हणोनी न वांछिती साधुसंत । लक्ष्मी ज्ञान विनाशिनी ॥३१॥
स्वायंभुव मनू पत्नीसहित । जाऊनिया प्रशांत वनांत । अष्टाक्षर विधाने तोषवित । विघ्नपा गजाननादेवा ॥३२॥
दिव्यवर्षे सहस्त्र घोर तप करित । गणेश तेव्हां प्रसन्न होत । त्याच्या पुढयांत प्रकटत । वरदान देणय तयासी ॥३३॥
त्यासी पाहून प्रणाम करित । परम भक्तीनें पूजित । नंतर स्तुतिस्तोत्र गात । मनु स्वायंभुव गणेशाचे ॥३४॥
गजवक्त्रासी हेरंबासी । ओंकारकृतिरुपासी सगुणांसी । गजरुपासी । सदा ब्रह्मसुखात्म्यासी नमन ॥३५॥
गणेशांची भक्तपोषकासी । नरकुंजररुपा योग अभेदासी । चतुर्बाहुधरा पुरुषार्थ प्रसिद्धासी । विघ्नराजासी नमन असो ॥३६॥
नानाभोग्धारकासी । अनंत लीलास्वरुपा तुजसी । भक्तांची विघ्नें विदारणारासी । सत्यासत्यमाया तुज नमन ॥३७॥
अव्यक्तभेदात्म्यासी स्वानंदपतीसी । सदा स्वानंददात्यासी । मूषकारुढा सर्वांतर सुभगा तुजसी । सिद्धिबुद्धिपते नमन ॥३८॥
नाना अमृतसमुद्री क्रीदाकरासी । द्विधा माया प्रसारकासी । भक्तांसी योगदात्यांसी । योगकारासी नमन असो ॥३९॥
वेदोपनिषदां लभ्यासी । महावाक्यमयासी । ब्रह्मभूता ब्रह्मराशे तुजसी । नमस्कार पुनः पुन्हा ॥४०॥
जेथे वेद जाहले विस्मित । योगी शेषमुख्य शंकरादि अशक्त । तेथ तुझी स्तुति मजप्रत । संपूर्ण करणें संभव नसे ॥४१॥
तथापि गजानना तव दर्शनें । स्फूर्ति लाभून मुदितमनें । मी स्तविले तुज भक्तीनें यथामति यथाशक्ति ॥४२॥
अहो माझे भाग्य थोर । म्हणोनि पाहिला वेदांतगोचर । गजनान लंबोदर । धन्य माझी माता पिता ॥४३॥
धन्य माझे तप ज्ञान । विद्या व्रतादिक जीवन । लाभलें तव चरणांचे दर्शन । धन्य धन्य जीवित माझें ॥४४॥
ऐसें गणाधीशा स्तवित । परमभक्तियुत रोमांचसहित । विनयादरें त्यास वंदित । साष्टांग नमस्कार घालूनी ॥४५॥
त्यास उठवून गणाधीश सांगत । तूं माझा उत्तम भक्त । महाभागा वर मग त्वरित । मनोवांच्छित या वेळीं ॥४६॥
तूं रचिलेलें स्तोत्र उत्तम । तें वाचिता पुरतील काम । धनधान्यप्रद शोकविनाशन । पुत्रपौत्रादी लाभपर ॥४७॥
धर्म अर्थ काम मोक्षकर । ब्रह्मदायक दृढ भक्तिकर । हा माझा तुजसी वर । ऐसें बोले विघेन्श ॥४८॥
तयासी म्हणे मनुसत्तम । भक्तिभावें हात जोडून । तुमची भक्ति दृढ राहून । सृष्टिरचना सामर्थ्य द्यावें ॥४९॥
उत्तम धर्माचें पालन । व्हावें प्रजेचें संरक्षण । मनूच्या सर्व इच्छा सफल करुन । निजलोकी गणेश गेले ॥५०॥
ओमिति श्रीमदान्त्ये पुराणोपनिषदि श्रीमन्मौद्‌गले महापुराणे द्वितीये खंडे एकदंतचरिते स्वायंभुववरप्रदानं नाम पंचमोऽध्यायः समाप्तः । श्रीगजाननार्पणमस्तु ।