क्रतुः [kratuḥ] [कृ-कतु
[Uṇ.1.77] ]
A sacrifice; क्रतोरशेषेण फलेन युज्यताम्
[R.3.65;] शतं क्रतूनामपविघ्नमाप सः 3.38;
[M.1.4;] [Ms.7.79.] An epithet of Viṣṇu.
One of the ten Prajāpatis; क्रतुं प्रजापतिमब्रुवन् Maitrī.
[Up.2.3;] [Ms. 1.35.] Intelligence, talent.
Power, ability.
Plan, design, purpose; क्रतो स्मर कृतं स्मर
[Iśop.17;] [Bṛi. Up.5.15.1.] Resolution, determination; यत्क्रतुर्भवति तत्कर्म कुरुते
[Bṛi. Up.4.4.5.] Desire, will.
Fitness, adequacy, efficiency.
Deliberation, consultation.
Inspiration.
Enlightenment.
Offering, worship; कामस्याप्तिं जगतः प्रतिष्ठां क्रतोरानन्त्यम- भयस्य पारम् Kaṭh.1.2.11; Personified, as married to क्रिया and father of 6 वालखिल्यs; क्रतोरपि क्रिया भार्या वालखिल्यानसूयत
[Bhāg.4.1.39.] An Aśvamedha sacrifice (these senses are mostly Vedic).
The month Āṣāḍha.
Excess of fondness or liking.
An organ [cf. Gr. kratos; Zend khratu]. -Comp.
-अर्थः Something that is meant to subserve the purpose of the sacrifice (opp. पुरुषार्थ q. v.); पुरुषार्थे लक्षिते तद्विपरीतः क्रत्वर्थः इति क्रत्वर्थस्य लक्षणं सिद्धम् । ŚB. on
[MS.4.1.2.] -उत्तमः the राजसूय sacrifice.
-कर्मन् n. n.-क्रिया a sacrificial ceremony.
-द्रुह्, -द्विष् m. m.
a demon, goblin,
The epithet of Ravaṇa; ऋणाद् बद्ध इवोन्मुक्तो वियोगेन क्रतुद्विषः
[Bk.8.12.] -ध्वंसिन् m. m. an epithet of Śiva (who destroyed Dakṣa's sacrifice.)-पतिः the performer of a sacrifice.
-पशुः a sacrificial horse.
-पुरुषः an epithet of Viṣṇu.
-फलम् The reward of a sacrifice, its object.
-भुज् m. m. a god, deity. -राज्m.
the lord of sacrifices; यथाश्वमेधः क्रतुराट्
[Ms.9.26.] the राजसूय sacrifice;
-राजः क्रतु- राजेन गोविन्द राजसूयेन पावनीः (यक्ष्ये)
[Bhāg.1.72.3.]