शौनक उवाच
हत्वा स्वारिक्थस्पृध आततायिनो
युधिष्ठिरो धर्मभृतां वरिष्ठः ।
सहानुजैः प्रत्यवरुद्धभोजनः
कथ प्रवृत्त किमकारषीत्ततः ॥१॥
सुत उवाच
वंशं कुरोर्वंशदवाग्निनिर्हृतं सरोहयित्वा भवभावनो हरिः ।
निवेशयित्वा निजराज्य ईश्वरो युधिष्ठिरं प्रीतमना बभुन ह ॥२॥
निशम्य भीष्मोक्तमथाच्युतोक्तं प्रवृत्तविज्ञानविधूतविभ्रम ।
शशास गामिन्द्र इवाजिताश्रयः परिध्युपान्तामनुजानुवर्तितः ॥३॥
कामं ववर्ष पर्जन्यः सर्वकामदुधा मही ।
सिषिचुः स्म व्रजान गावः पयसोधस्वतीर्मुदा ॥४॥
नद्यः समुद्रा गिरयः सवनस्पतिवीरुधः ।
फलन्त्योषधयः सर्वा काममन्वृतु तस्य वै ॥५॥
नाधयो व्याधयः क्लेशा दैवभूतात्महेवः ।
अजातशत्रावभवन जन्तूनां राज्ञि कर्हिचित ॥६॥
उषित्वा हास्तिनपुरे मासान कतिपयान हरिः ।
सुहृदां च विशोकाय स्वसुश्च प्रियकाम्यया ॥७॥
आमन्त्र्य चाभ्यनुज्ञातः परिष्वज्याभिवाद्य तम ।
आरुरोहं रथं कैश्चित्पारिष्वक्तोऽभिवादितः ॥८॥
सुभद्रा द्रौपदी कुन्ती विराटतनया तथा ।
गान्धारी धृतराष्ट्रश्च युयुत्सुगौतमो यमो ॥९॥
वृकोदहश्च धौम्यश्च स्त्रियो मत्स्यसुतादयः ।
न सेहिरे विमुह्यान्तो विरहं शार्गधन्वनः ॥१०॥
सत्संगन्मुक्तदुः संगो हातुं नोत्सुहते बुधः ।
कीर्त्यमानं यशो यस्य सकृदाकर्ण्य रोचनम ॥११॥
तस्मिन्न्यस्तधियः पार्थाः सहेरन विरहं कथम ।
दर्शनस्पर्शसंलापशयनासनभोजनैः ॥१२॥
सर्वे तेऽनिमिषैरक्षैस्तम्नुद्रुतचेतसः ।
वीक्षन्त स्नेहसम्बद्धा विचेलुस्तत्र तत्र ह ॥१३॥
न्यरुन्धन्नुद्रलद्वाष्पमौत्कण्ठ्याद्दीवकीसुते ।
निर्यात्यगारान्नोऽभद्रामिति स्याद्धान्धवस्त्रियः ॥१४॥
मृदंगशखभेर्यश्च वीणापणवगोमुखाः ।
धुन्धुर्यानकघण्टाद्या नेदुर्दुन्दुभयस्तथा ॥१५॥
प्रासादशिखरारुढाः कुरुनार्थो दिदृक्षया ।
ववृषुः कुसुमैः कृष्णं प्रेमव्रीडस्मितेक्षणाः ॥१६॥
सितातपत्र जग्राह मुक्तादामविभुषितम ।
रत्नदण्डं गुडाकेशः प्रिय प्रियतमस्य ह ॥१७॥
उद्धवः सात्यकिश्चैव व्यजने परमाद्द्भते ।
विकीर्यमाणः कुसुमै रेजे मधुपतिः पथि ॥१८॥
अश्रुयन्ताशिषः सत्यास्तत्र तत्र द्विजेरिताः ।
नानुरुपानुरुपाश्च निर्गुणस्य गुणात्मनः ॥१९॥
अन्योन्यमासीत्संजल्प उत्तमश्लोकचेतसाम ।
कौरवेन्द्रपुरस्त्रीणां सर्वश्रुतिमनोहरः ॥२०॥
स वै किलायं पुरुषः पुरातनो य एक आसीदविशेष आत्मनि ।
अग्रे गुणोभ्यो जगदात्मनीश्वरे निमीलितात्मन्निशि सुप्तशक्तिषु ॥२१॥
स एव भूर्यो निजवीर्यचोदितां स्वजीवमायां प्रकृति सिसृक्षतीम ।
अनामरुपात्मनि रुपनामनी विधित्समानोऽनुसार शास्त्रकृत ॥२२॥
स वा अयं यत्पदमत्र सुरयो जितेन्द्रिया निर्जितमातरिश्व्चनः ।
पश्यन्ति भक्त्युत्कलितामलात्मना नन्वेष सत्त्वं परिमार्ष्टुमर्हति ॥२३॥
स वा अयं सख्यनुगीतसत्कथो वेदेषु गुह्नोषु च गुह्नावदिभिः ।
य एक ईशो जगदात्मलीलया सृजत्यवत्यत्ति न तत्र सज्जते ॥२४॥
यदा ह्राधर्मेण तमोधियो नृपा जीवन्ति तत्रैष हि सत्त्वतः किल ।
धत्ते भगं सत्यम्रुत दयां यशो भवाय रुपाणि दधद्युगे युगे ॥२५॥
अहो अलं श्लाघ्यतमं यदोः कुलम अहो अलं पुण्यतमं मधोर्वनम ।
यदेष पुंसामृषभः श्रियः पतिः स्वजन्मना चडक्रमणेन चांचति ॥२६॥
अहो बत स्वर्यशसस्तिरस्करी कुशस्थली पुण्ययशस्करी भुवः ।
पश्यन्ति नित्यं यदनुग्रहेषितं स्मितावलोकं स्वपर्तिं स्म यत्प्रजाः ॥२७॥
नुनं व्रतस्नानहुतादिनेश्वरः समर्चितो ह्रास्य गृहितपाणिभिः ।
पिबन्ति याः सख्यधरामृतं मुहु र्व्रजस्त्रियः सम्मुमुहुर्यदाशयाः ॥२८॥
या वीर्यशुक्लेन हृताः स्वयंवरे प्रमथ्य चैद्यप्रमुखान हि शुष्मिणः ।
प्रद्युम्नसाम्बाम्बसुतादयोऽपरा याश्चाहृता भौमवधे सहस्त्रशः ॥२९॥
एताः परं स्त्रीत्वमतास्तपेशलं निरस्तशौचं बत साधु कुर्वते ।
यांसा गृहात्पुष्करलोचनः पति र्न जात्वपैत्याहृतिभिर्हृदि स्पृशन ॥३०॥
एवंविधा गदन्तीनां स गिरः पुरयोषिताम ।
निरिक्षणेनाभिनन्दन सस्मितेन ययौ हरिः ॥३१॥
अजातशत्रुः पृतनां गोपीनाथ मधुद्विषः ।
परेभ्यः शकंइतः स्नेहात्प्रायुंक्त चतुरंगिणीम ॥३२॥
अथ दुरागातान शौरिः कौरवान विरहातुरान ।
संनिवर्त्यं दृढं स्निग्धान प्रयात्स्वनगरीं प्रियैः ॥३३॥
कुरुजांगलपा त्र्चालान शुरसेनान सयामुनान ।
ब्रह्मावर्त कुरुक्षेत्रं मत्स्यान सारस्वतानथ ॥३४॥
मरुधन्वमतिक्रम्य सौवीराभीरयो परान ।
आनर्तान भार्गवोपागाच्छ्रान्तवाहो मनाग्विभुः ॥३५॥
तत्र तत्र ह तत्रत्यैर्हरिः प्रत्युद्यतार्हणः ।
सायं भेजे दिशं पश्चाद्रविष्ठो गां गतस्तदा ॥३६॥
इति श्रीमद्भागवते महापुराणे पारमहंस्यां संहितायां
प्रथमस्कन्धै नैमिषीयोपाख्याने श्रीकृष्णद्वारकागमनं नाम दशमोऽध्यायः ॥१०॥