वेठ

A dictionary, Marathi and English

   vēṭha or vēṇṭha m f P Commonly वेट or वेंट.
   The money paid together with the old vessels. वेठ करणें or काढणें To do in a slurring, slubbering, heedless manner. वेठीचें करणें Superficial and careless execution or performance.

Aryabhushan School Dictionary

  m f  A twist (of grass, &c.). A contortion of the bowels. A roll (around anything) of a rope.
  f  Press-service. A load or a burden carried by a person or an animal pressed.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  बिगार , मोफतचे काम , सक्तीचे काम .

मराठी (Marathi) WN

 noun  मजुरीवाचून करावे लागणारे काम   Ex. जमीनदार शेतकर्‍यांकडून वेठीने काम करवून घेत असत

ONTOLOGY:

कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

बिगार

Wordnet:

asm বিনা মজুৰি

bd बैगार होनाय

guj વેઠ

hin बेगार

kan ಪುಕ್ಕಟೆಕೆಲಸ

kas بٮ۪گٲرۍ

kok विठबिगारी

mal നിര്ബന്ധിതജോലി

mni ꯈꯨꯠꯁꯨꯃꯜ꯭ꯄꯤꯗꯕ꯭ꯊꯕꯛ

nep बेकार

ori ବେଠି

pan ਵਗਾਰ

tam அடிமை

tel వెట్టిచాకిరిచేయువాడు

   See : बिगार

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. 

1. वेट पहा .
   
2. वळलेल्या चर्‍हाटाचे जे अनेक पेढ असतात ते प्रत्येक . 

   ( महानु . ) पेठ ; उतारपेठ . की धर्माची उत्तर वेंठ । - ऋ ११ .
  स्त्री. 

1. बिगार ; रोख मेहनतान्यावांचून करावें लागणारें काम . - गांगा ४९ . मजुरी न देतां अंमलदार , जमिनीचा मालक , खोत इ० नीं करवून घेतलेलें काम . गांठीचें तें सोडूं नावडे खाय आइतें दिलें । सांपडलें वेठी वोढी रे भार वाहतां मेलें । - तुगा १७० . ( कायदा ) कोणा मनुष्याकडून त्याच्या संमतीवांचून काम करून घेणें . ( इं . ) कपल्सरी लेबर . 
2. पैसे न देतां खोत , सरकारी अंमलदार इ० नीं कुळें किंवा रयत यांपासून अधिकाराच्या जोरावर घेतलेले जिन्नस् ‍ ; खोतवेठ . ३ जुलमानें मनुष्य किंवा जनावर यांकडून वाहून नेलेलें ओझें . [ सं . विष्टि ; प्रा . विठ्ठि , वेठ्ठि ; ते . वेट्टि ] म्ह० १ वेठीच्या घोडयास तरवडाचा फोंक . 
3. ( गो . ) वेठीधर्मान गोंय ( वेठीला धरून नेल्यानें गोवें पहाण्यास मिळालें ) = वाइटांतून चांगलें निघणें . 

वेठण , वेठन  न . 

1. नांगराचें जोखड टेरूंजवळ इसाडास जोडण्याचा दोर ; जुंपण व इतर दोर ; विणकर्‍याच्या राहाटाचा दोरखंड ; तेगार . ( सामा . ) सर्व आउतांस येटक घालण्यास लागणारी दोरी . 
2. ( कों . ) सुंभाची जाड दोरी ; चर्‍हाट . 
3. गाडी इ० कामासाठीं जोडणें ; गाडीवर सरंजाम घालणें . 
4. ( कुण . ) खुबी ; सफाई ; हातोटी ; कसब ; उद्योगधंद्यांतील कौशल्य . 
5. वेष्टन पहा . 
6. घोडयावरील मांड . [ सं . वेष्टन ; प्रा . वेठ्ठण ] 

एखाद्याला वेठीस धरणें    आपलें काम करण्यासाठीं एखाद्याला भाग पाडणें ; फुकट काम करण्यासाठीं धरणें ; ताबडणें .
वेठीचें करणें, वेठीचें वारणें   न .   वरवर , कसें तरी , निष्काळजीनें केलेलें काम ; हलगर्जीपणाचें काम ;
०करणें, वळणें काढणें   कसेंबसें , कसें तरी , निष्काळजीनें काम करणें .
वेठकरो,वेठया, वेठी  पु . 

1. वेठीस धरलेला माणूस ; बिगारी .
   
2. ( सामा . ) हमाल . राबेत तेथें कितियेक वेठे । - सारुह ३ . ३१ .

०बिगार, ०विरळा  स्त्रीपु  

1. वेठीनें करविलेलें काम ; बिगार ; वेठ पहा .
   
2. वेठीनें काम करवून घेण्याचा खोत इ० चा हक्क .

वेठी वेठें वेठया  पु . नपु . बिगारी . नाहींवेठी जेवा सारा । जाहाती नाहीं म्हणियारा । - तुगा ३६० .
आठलावेठला वि  दोर्‍या , बंद इ० नीट बांधून तयार केलेला ; व्यवस्थित रीतीनें जोडलेला ; सज्ज केलेला
वेठणें उक्रि .  

1. गाडी , नांगर , कुळव इ० ला वेठण बांधणें ; जोखड आणी इसाड वेठाणानें एकत्र बांधून गाडा , नांगर इ० कामाला तयार करणें .
   
2. ( दोर्‍या , जोखड इ० ) एकत्र जोडणें , बांधणें ; जुंपणें .
   
3. ( सामा . ) वेढणें पहा . सज्ज तयार होणें . वेठला शब्दाच्या द्वैशक्तीनें आठूनवेठून , आठलावेठलां असे प्रयोग येतात . 

वेठणें  अक्रि   

1. वेष्टलें जाणें ; बांधलें जाणें . आणि पूर्णाहंता वेटलों - अमृ १० . १५ . ते भोगावरी न वेठती । त्यागावरी न नुठती । - एभा १ . ४८ .
   
2. पोशाख करणें ; धारण करणें . जैसा पुरुष वेंठे । तैसी तैसी छाया नटे । - एभा २ . ६६ . [ सं . वेष्टन ; प्रा . वेठ्ठण ]

वेठणें क्रि .  वेठीला धरणें ; आपल्या कदरेंत घेऊन मर्जीप्रमाणें काम करावयास लावणें . - ज्ञा १८ . १४५९ . पुंडलिकें पितरांस्तव वीटेवर वेठिलें विठोबाला । - गोखलेकृत देवी . सुशील .